Lögrétta - 01.07.1932, Blaðsíða 7

301
L ÖGRJETTA
302
fróðra manna á þessari sýningu má nefna
„R. G. D. Model 901“, „H. M. V.“, Mar-
coniphon, Clarion og Ekco o. fl. Gæði við-
tækjanna, og ekki síst hátalaranna, hafa,
eins og kunnugt er, mjög mikið að segja
fyrir það, hvernig útvarpið heyrist og mik-
ið af þeim göllum, sem kvartað er um og
útvarpinu sjálfu er kent um, er að fróðra
manna sögn, viðtækjum eða hátölurum að
kenna. Sýningarnar í London og Berlín í
sumar hafa sýnt það hversu vel það hefur
nú þegar tekist, og er enn að takast betur,
að sameina gæði og lágt verð viðtækja og
þetta hefur þegar borið mikinn árangur í
vaxandi sölu viðtækja og fjölgun hlustenda.
Framleiðendur viðtækja í Bretlandi hafa
gefið út skýrslu um það, eftir að Lundúna-
sýningunni lauk, að hún hafi haft þau áhrif
að selst hafi ný útvarpstæki (þar með tald-
ir allskonar varahlutir) fyrir 30 miljónir
punda. Þetta er aukning um 22% að jafn-
aði frá því sem var árinu áður, en kemur
misjafnlega niður á fyrirtækin. Það voru
212 fyrirtæki, sem sýndu framleiðslu sína
á Lundúnasýningunni og sú aukning á
tækjasölu þeirra, sem þátt tóku í sýning-
unni, var frá 25 uppí 300%. Útvarpsiðnað-
urinn einn í Bretlandi bætir nú við sig 20
þúsundum nýrra starfsmanna og framleið-
endurnir hafa ákveðið að leggja á næsta
ári miljón pund í nýjar auglýsingar, aðal-
lega í blöðum. Þessar tölur, sem nefndar
voru, lýsa því nokkuð, hver vöxtur er í út-
varpinu úti í löndum, og hann mestur í
þeim löndum sem menningarmest eru.
Útvarpsstarfsemin er nokkuð ólík í ýms-
um löndum og misjafnlega góð, en í öllum
helstu löndunum er lögð vaxandi áhersla á
það, að vanda til útvarpsefnis. Sú hlið máls-
ins kom ekki fram á sýningunum í sumar,
en það sjest á því hversu mikið er ritað og
rætt um útvarpið hversu mikið menningar-
gildi menn álíta að í því sje fólgið. f upp-
hafi var útvarpinu tekið fremur fálega af
sumum blöðum og mentamönnum stórþjóð-
anna, af því að menn óttuðust að það
mundi draga úr lestri almennings og ekki
getað boðið nógu gott efni. Þetta hefur alt
farið öðruvísi. Athuganir hafa leitt það í
ljós, að útvarpið hefur aukið lestur og
rrargir hinir bestu listamenn og fræðimenn
hafa sjeð, að í útvarpinu eru fólgnir miklir
möguleikar til eflingar listrænni og fræði-
legri menningu, þegar vel er á því haldið.
Hinir bestu starfskraftar í flestum greinum
flykkjast því nú um útvörp landanna og
rnilli útvarps og blaða og mentastofnana er
yfirleitt gott samkomulag og samúð.
úeímsþekí og trú
Tvö alkunn ensk heimspekingafjelög
(Aristotelesarfjelagið og Mind Associa-
tion) hjeldu í sumar venjulegan og sam-
eiginlegan ársfund sinn í Reading. Aðal-
efni fundarins voru umræður um heimspeki
trúarinnar eða heimspeki verðmætisins,
gildisins (value) og um gildi og afstöðu
heimspekinnar. Ýmsir heimspekingar ljetu
þar í ljós álit sitt, meðal þeirra prófessor
Macmurray. Spurningunni um það, hvað er
heimspeki svarar Macmurray nokkurnveg-
inn á þessa leið:
Á veruleikanum eru tvær hliðar, það er
hægt að skoða hann sem staðreynd — það
er staðreynd að eitthvað er til — og það
er hægt að skoða hann út frá sjónarmiði'
verðmætisins. Þetta sem til er hefur verð-
mæti að því leyti, að það er gott eða ilt,
ljótt eða fagurt. Vísindin, eða náttúruvís-
indin, rannsaka og draga almennar álykt-
anir af veruleikanum sem staðreynd, þau
segja okkur hvernig hann er og hvernig
hann kemur fram. Listirnar eru vottur þess,
hvernig sjálf mannsins snýst, sem tilfinning,
við veruleikanum sem verðmæti. En veru-
leikinn er meira en einber staðreynd, eða
einbert verðmæti. Hann er ávalt eining, sem
hefur þetta hvorutveggja í sjer fólgið. Það,
hvernig sjálf mannsins snýst við öðru sjón-
armiðinu, eða annari hliðinni, er því einungis
svar við einhverju huglægu (an abstrac-
tion). Það er ekki fult eða algert svar. Er
þá ekki til nein afstaða, sem samsvarar
skilningi og reynslu mannanna á hvoru-
tveggja, staðreynd og verðmæti? Jú, það
er til og það er trúin, hún er viðhorf per-