Lögrétta - 01.07.1932, Blaðsíða 57

401
LÖGRJETT A
402
TAenn, sem je
II Valdemar Sríem
Jeg var á níunda árinu, þegar fóstri minn
kom mjer fyrir hjá bekkjarbróður og vini
sínum, sjera Valdemari; en svo var hann
æfinlega nefndur, en ekki sjera Briem. Fór
jeg um vorið, eða snemmsumars, austur
með sonum hans Jóhanni og Ólafi og var
með okkur Halldór Jónsson frá Ármóti eða
Ámóti í Flóa. Jeg var bundinn í hnakkinn
og teymdu þeir undir mjer til skiftis.
Var sú ætlun, að við gistum þar; en þeg-
ar þangað var komið um nóttina, guðaði
Halldór á glugga uppi í bæjarsundi og kom
litlu síðar niður á stjettina og sagði ómögu-
legt að hýsa okkur, því alt væri á rúi og
stúi vegna bygginga; er það í fyrsta, síð-
asta og einasta skiftið, sem mjer hefur
verið úthýst á íslenskum sveitabæ; fylgdi
hann okkur að einhverjum öðrum bæ, sem
mig minnir þeir nefndu Oddgeirshóla og
gat jeg ekki sofið um nóttina vegna þess,
að jeg lá við íslenskar rekkjuvoðir, en ekki
lök, eins og jeg var vanur.
----Jeg veit það fyrirfram, að mjer
muni veitast örðugt að draga skýra, rjetta
og vel gerða mynd af þessu óskabarni ís-
lendinga og bið því þá fáu, sem lesa kunnu
þessi minnisskrif mín, að virða á betri veg
og lesa í málið — og meina jeg þar með
meira, en venja er.
Jeg var látinn sofa í svokölluðu „litla
kamersi“ upp af baðstofunni, í bedda;
aldrei hefur mjer hugkvæmst fyr en nú,
er jeg endurles þessar lír.ur, að orðið:
„beddi“ er engilsaxneska, nfl. „bett“. —
Aldrei sofnaði jeg fyr en undir morgun og
þá útgrátinn þ. e. a. s. grátinn þur. Mjer
leiddist svo mikið og fanst jeg vera svo
einmani; bræðurnir voru bráðþroska og
skiftu sjer ekkert af mjer, en smátt og
smátt fór jeg að hænast að sjera Valde-
mari sjálfum og talaði hann við mig ein-
hverju því mildu tungumáli, sem jeg skildi
betur, en annara.
6ftír
3 man Sígurð Sígurðsson
^ fró >Frnarholtí
Smátt og smátt rann af mjer þessi ó-
þreyju- og leiðindavíma enda sje jeg n ú, að
heimilið hefur verið frábært; ekkert hjú
fór þaðan, nema eitthvert sjerstakt tilefni
væri, hjúskapur, ráðsmenska o. s. frv. —
Jeg var látinn reka kýrnar á morgnana
og varð stundum mjög gönguþreyttur. Ein-
hverju sinni lagðist jeg niður við stórt flag
og fór af rælni að þefa upp úr því, sterkt
og lengi; mj er fanst þetta hressa mig svo
undarlega mikið. Sagði jeg prófessor
Christiansen á Lyfsveinaskólanum í Kaup-
mannahöfn frá þessu síðar; en hann kendi
þar efnafræði. Hann taldi engan efa á því,
að þarna hefði verið Radium-Emanation,
eða útstreymi radiums, úr jörðinni. Víst er
um það, að jeg fór að staðaldri að gera
þetta.
Sjera VJdemar var mjög frjálslyndur
heimilisfaðir og frjálslyndur í hrepps, sýslu
og landsmálum; hann var það og í trúmál-
um. Einhverju sinni sagði hann mjer, að
þegar hann var í sálmabókarnefndinni
gömlu, hefði sjera Helgi Hálfdánarson, sem
var einlægur trúmaður „af gamla skólan-
um“ og merkismaður, sem sjera Valdemar
talaði virðulega um og af hlýju, sagt við
einhvern í nefndinni um sálmana hans;
„Þetta eru ekki sálmar, þetta eru kvæði“
og hefðu fáir orðað þetta betur, eða sannar.
Jeg fann aldrei yl hins „regigiösa“ manns
af því sem hann sagði eða orti; hann hugs-
aði „æstethiskt“, eða frá fagurfræðilegu
sjónarmiði og má vel sjá þetta af sálmin-
um „Þótt holdið liggi lágt“, sem að vísu
ber á sjer allan ytri orða blæ trúhneigðar,
en er að innan orðlist og ljómandi skáld-
skapur að auki — en síður en svo barnsleg
áköllun til drottins, eða trúarinnar tungu-
tak, svo sem var hjá sjera Helga sjálfum.
Sjera Helgi var mikill og góður maður og
sannur ættjarðarvinur; um hann orti Eben-
ezer silfursmiður á Eyrarbakka þessa vísu:
„Trúarbragða lekur læk,
lítt þótt verði að noti,