Lögrétta - 01.07.1932, Blaðsíða 56

399
LÖGRJETTA
400
sem gerði sjer far um að bæta úr þessu og
sendi frá sjer fræðandi, mentandi og
skemtandi blöð, með hæfilegum stjórnmála-
leiðbeiningum, ynni við bað fylgi, en tapaði
hví ekki.
Til framfara í blaðamenskunni á síðustu
tímum má fyrst og fremst telja fregnskeyt-
in, bæði utan úr heimi og utan af landi,
sem blöðin hafa nú miklu meira af en áður
og altaf fara vaxandi. Það eru miklar fram-
farir, að t. d. nú nýlega var ræða, sem
flutt var um morguninn suður í Genf, kom-
in hjer í útvarp nokkrum klukkutímum
síðar og í blað hjer um miðjan dag sama
daginn. Að þessu leyti eru framfarir í
blaðamenskunni, sem vafalaust eiga fyrir
sjer að vaxa. En í útvarpinu hefur blaða-
menskan sýnilega fengið keppinaut, sem vel
má vera að verði henni með tíð og tíma
erfiður. Hugsum okkur, að útvarpstæki
væru komin á hvert einasta heimili á land-
inu og menn hefðu heyrt þar allar frjettir
löngu áður en blöðin gætu komið þangað
með þær, auk fyrirlestra um allskonar efni
og umræða á opinberum fundum. Fara þá
ekki blöðin að verða óþörf, eða verða þau
ekki að gerbreytast frá því, sem nú er?
Þetta á ef til vill nokkuð langt í land, og
þó óvíst, hve lengi þessi breyting verður
að ryðja sjer til rúms. En í samkepninni
hlýtur útvarpið að eiga sigurinn vísan yfir
blöðunum fyr eða síðar. Það er engin fjar-
stæða að hugsa sjer, að bókagerð heimsins
breytist meir og meir í grammofonpkitur
eða einhver slík tæki, og söfn af þeim komi
í stað bókasafnanna. í stað þess að fá t. d.
Njálu eða Eglu ljeða á bókasafni, eins og
nú gerist, þá fái menn þar ljeðar nokkrar
plötur og sögumar síðan vjellesnar heima
lijá sjer af plötunum. Þegar svo væri kom-
ið, mundu fleiri og fleiri menn verða ólæsir,
vildu ekki leggja það á sig, að læra að
þekkja stafi og letur. Það yrðu aðeins fáir
lærðir menn, sem sintu slíku og flettu bók-
unum okkar og blöðunum til þess að koma
því, sem allra merkilegast þætti af því,
sem þar er að finna, á plötur til vjelaupp-
lesturs handa almenningi. I þessa átt finst
mjer heimsmenningin stefna á því sviði,
tltan víð gluggena
Hann leit upp í gluggann, þar ljósið skín:
„Hún liggur í sófanum, konan mín,
og stofan er skrautbúin, fáguð og fín;
samt fást þar ei rauna bætur.
Og nóg er af kaffinu, kökur og vín,
ef kallar hún vinurnar heim til sín.
A borðinu’ er djásna og dýrgripa skrín.
Þær dá alt, — en samt hún grætur.
Til seint á kvöldin jeg sit og vinn,
en svo, þegar loksins kem jeg inn,
jeg veit það, er snerti jeg snerilinn,
hún snýr sjer og rís á fætur.
Hún hugsar aðeins um harminn sinn,
og hvað, sem til bóta upp jeg finn,
hún sjer það ei, leggur á koddann kinn
með kvalir í huga — og grætur.
En þarna’ er í kjallara lítið ljós
frá lampa, sem varla er hæfur í fjós,
og þar er skítugt og þar er ós,
en þvottakonan — hún syngur.
Og karlinn er drykkjusvín, til sjós,
á sveitinni börnin uppí Kjós.
Hún lifir á næsta litlu, sú drós,
en leikur við hvern sinn fingur.
Það hendir mig oft, að jeg hugsa þá
er heim kem jeg dagsins vinnu frá
og mjer verður í báða gluggana’ að gá:
Er gæfan fengin með auði?
Því hana, þarna’ uppi, harmar þjá,
en hin, sem ei fæðu til morguns á,
er syngjandi. — Hvorri er hamingjan hjá?
því hatast sá ríki og snauði?“
Þ. G.
sem hjer er um að ræða, og skal jeg svo
ekki fara frekara út í það.
En vitur maður hefur sagt, að hver þjóð
hafi þau blöð, sem hún verðskuldi, þ. e. að
gæði blaðanna fari eftir því menningar-
stigi, sem sú þjóð er á, sem ætlað er að
lesa þau.