Óðinn - 01.07.1934, Blaðsíða 18

66
ÓÐINN
Einar Guðmundsson
trjesmiður á Síðu og kona hans
Sigurlaug Björnsdóttir.
Mig langar til þess að biðja óðinn að láta
birtast í sínu ágæta mynda- og mannlýsinga-
safni myndir af ofannefndum hjónum ásamt
nokkrum orðum um helstu æfiatriðum þeirra.
Einar er hún-
vetnskur og skag-
firskur að ætt.
Er hann fæddur
að Þverárdal í
Húnaþingi4. marts
1854, sonur Guð-
mundar Einars-
sonar bónda í
Þverárdal, en
móðir Einars var
Ósk Pjetursdóltir,
systir hins þjóð-
kunna merkis-
manns Jóhanns
P. Pjeturssonar
dbrm. á Brúna-
stöðum í Skaga-
firði og þeirra systkina. Var Guðmundur gam-
all er Einar fæddist, og var kona hans Mar-
grjet Jónasdóttir frá Gili enn á lífi. Tók hún
drenginn undir eins nýfæddan að sjer sem sitt
barn, og reyndist honum síðan, meðan hún lifði,
sem besta móðir, og ólst Einar upp í Þverár-
dal hjá föður sínum og fóstru á meðan þau
Iifðu. Margrjet dó 1862, og Guðmundur árið
eftir, og var þá Einar 9 ára. Eftir lát þeirra
ólst Einar upp hjá móður sinni til fermingar-
aldurs. Rjeðist hann þá til Reykjavíkur til trje-
smíðanáms, og muu það hafa verið fyrir tilstilli
hálfbróður hans Jónasar Guðmundssonar, er
þá var kennari þar við lærðaskólann, en sem
síðar varð prestur að Hítardal og Staðarhrauni.
Skyldi námslími Einars vera 4 ár, eins og þá
mun hafa verið venja með slíka lærlinga; en
að hálfnuðum námstímanum dó meistarinn.
Vildi þá Jónas bróðir Einars, að hann rjeðist
til annars meistara og lærði smíðarnar til fulls,
en Einari leist ekki á þann stað, og varð ekki
meira úr náminu að því sinni. Hvarf Einar þá
aftur til átthaga sinna í Húnaþingi, og fór að
stunda þar smíðar, og vann að þeim í mörg
ár. En árið 1879 tók hann sig til og sigldi til
Kaupmannahafnar; fór hann alveg i þá för upp
á eigin spýtur, fjevana og öllum ókunnugur.
Var það þá ætlun Einars að nema gullsmiði,
sem hann hafði bæði mikla löngun til og hæfi-
leika, en sú ætlun hans strandað á fjeleysi; lán
hvergi að fá. Hvarf hann þá að því ráði að
reyna til að fullkomna sig í trjesmíði. Iíomst
hann til meist-
ara eins, og eftir
tveggja ára veru
við námið fjekk
hann sveinsbrjef
sem fullnuma í
trjesmiði, og var
tekinn sem með-
limur inn í fjelag
trjesmiða þar í
borginni. Pegar
Einar lauk nám-
inu í Höfn, stóð
bygging Alþingis-
hússins í Reykja-
vik fyrir dyrum.
Tryggvi sál. Gunn-
arsson, sem þá
var kaupstjóri Gránufjelagsins, og dvaldi þá
löngum í Iiaupmannahöfn, rjeði vist miklu
um byggiugu Alþingishússins. Hann taldi Einar
mjög á að ráðast smiður við þá byggingu, og
það gerði hann. Mun Einar hafa unnið við
hana meðan hún stóð yfir, og hefur hann ef-
laust fengið þar góða og mikla æfingu við húsa-
smiðar, og það orðið honum góð undirstaða
við síðari húsabyggingar hans. Eftir að Einar
hætti við smíðar á Alþingishúsinu fór hann enn
norður í Húnavatnssýslu, og settist þá að sem
smiður á Blönduósi og átti þar heima í 5 ár,
og vann þá að trjesmíðum. Hann kvæntist á
Blönduósi 26. okt. haustið 1882, ágætri konu,
Sigurlaugu Björnsdóttur, húnvetnskri að ætt, er í
öllu reyndist honum hinn besti og elskulegasti lífs-
förunautur. Frá Blönduósi fluttust þau hjón að
Ysta-Gili í Langadal, og voru þar í 5 ár, en
árið 1895 keypti Einar Síðu í Refasveit og hef-
ur búið þar síðan. Pegar þau hjón fluttu að
Síðu, var sú jörð í mestu niðurníðslu í öllu til-
liti, og má um þá jörð nú segja »að skiftir um
i