Eimreiðin - 01.05.1906, Síða 28

io8
og sein í snúningana, var því skipað að standa hjá, en þegar ég sá
»hnappinni í voða, sem var uppáhaldsbróðir minn, greip ég húfuna af
honum, svo hinn skyldi ekki ná henni; þá elti sá mig til að ná af mér
húfunni, en ég stökk í ofboði út í síkið, svo húfan næðist þó ekki; ég
á kaf og man svo ekki meira um það, fyr en bræður mínir voru að
tosa mér upp á bakkann; gat ég þá ekki staðið og var ofboð rænu-
lítil. þeir húðsneyptu mig, færðu mig úr mestöllum fötunum, undu þau
og breiddu svo mig og þau til þerris sunnan í tóttarbroti, því sólskin
og biíðviðri var; þar skipuðu þeir mér að liggja og þorna, lá ég þar
allan daginn, en þau léku sér nálægt mér. í*eir lögðu ríkt á við mig
að segja móður okkar ekki þetta, en ég var þá svo aumingjaleg þegar
heim kom, að alt komst upp.
Inni við á vetrum róluðum við okkur, gáfum hvert öðru skip, létum
völu spá, getruðustum — létum hvort annað geta margs, odda eða jafna,
— tefldum manntafl, myllu, refskák — strikuðum með krít reitina á
rúmfjöl, manntaflsfólkið höfðum við sjálf tálgað úr ýsubeinum, litað svo
í hellulit, það sem svart átti að vera. Gimburskel var refur, þorsk-
kvarnir lömb í refskák, en glerbrot og kvarnir í myllu. Kvarnir eða
glerbrot voru einnig spilapeningar okkar. — Spil áttum við og spiluðum
— á rúmfjöl — hund, formídó, svartapétur, marías og púkk — það
spilaði faðir minn við okkur á nýjárinu og þótti mikil hátíðabrigði. — í
rökkrunum, sem oft voru löng, kváðum við rímur og önnur ljóð, sem
við kunnum ósköp af. — Eg kunni allar Númarímur samstæðar, Svoldar-
rímur og Blómsturvallarímur að mestu, auk annars. — Við sögðum hvort
öðru sögur, — sem við öll þó kunnum —, kváðustum á, eða skandér-
uðustum, og bjuggum við þá oft sjálf til vísur, ef okkur vantaði stafi,
því flestöll gjörðum við vísur á þeim árum og þótti nærri því eins
sjálfsagt, eins og að geta talað; en vesæl ljóðagerð var það, eins og
gefur að skilja, þó sum systkinin væru talin laglega hagmælt síðar meir,
og vel hæf voru þau flestöll til bóklegrar menningar, hefði hennar verið
kostur. Hugarreikningur var og ein rökkurskemtunin okkar, og var
faðir minn þar frumkvöðull að. Hugarreikningur var hans eina bóklega
íþrótt; þó var hann læs, það var móðir mín ekki. Hvorugt þeirra var
skrifandi. Hún kunni ósköpin öll utanbókar og var kölluð gáfukona.
Hann las ávalt húslestur, en hún söng hátt og snjalt. Ollum var okkur
börnum kent að lesa og kendu eldri börnin oftast þeim yngri, en engu
okkar var kent að skrifa, nema einn drengurinn fékk tilsögn hjá prest-
inum í skrift og reikningi hálfsmánaðartíma, og þótti mikið prjál með
þann dreng. Varð hann bæði fyrir öfund og háði okkar hinna. 011
lærðum við samt ögn að skrifa tilsagnarlaust, nema einn pilturinn; hann
fór fyrst að reyna það fullorðinn. Við skrifuðum upp úr kálfsblóði,
korg undan hellulit, sóti, fyrst með fjaðrapenna — skorin til hrafnsfjöður,
— seinna með stálpenna. Eftir því man ég, að fyrst þegar ég eignað-
ist stálpenna, átti ég enga pennastöng, hélt því á pennanum milli góm-
anna og skrifaði á sendibréfs-ræfil til móður minnar og hafði stafina í
bréfinu til eftirsjónar. Seinna útvegaði móðir okkar vel skrifaða forskrift
og loks eignuðumst við ofurlítið af pappír árlega. »Kverið« var einasta
bókfræðin, sem við námum í æsku, það lærðum við flest snemma og
fyrirhafnarlítið.