Tölvumál - 01.09.1993, Blaðsíða 39

September 1993
þess að hann gat t.d. geymt nafn
og heimilisfang viðskiptamanns
í reikningaútskrift, þannig að
hann gat skrifað það á blaðsíðu
2, 3 o.s.frv. þó að hann læsi
aðeins einu sinni nafnaspjaldið,
sem var fremst á undan ótilteknum
fjöldafærsluspjalda. Hanngathins
vegar geymt talsvert mikið af
tölum í teljurunum. Teljararnir
(accumulators) gátu einnig lagt
saman og dregið frá og skilað
summum í "repródjúserinn" eins
og áður segir. Hins vegar hafði
SÍS, lengst af, ekki reiknivélina
(multiplying punch), sem var til
hjá SKÝRR og varð því að fara
þangað til að reikna vexti og því
um líkt. Hún var reyndar með
afbrigðum hægvirk. Flestar
þessar vélar voru frekar hávaða-
samar, sérstaklega tabúlatorarnir.
Á þessum árum voru SKÝRR til
húsa í Ræsishúsinu við Skúla-
götu. Þar voru oft nokkrir
tabúlatorar í gangi samtímis og
heyrðist glamrið í þeim út í portið
bak við húsið. Hávaðinn í
vélasölunum var óþægilegur, en
starfsfólkið fékk nóg af hollri
hreyfingu.
Skýrsluvélarnar "lásu" spjöldin
með stálburstum. Spjöldin runnu
undir burstana og tíminn sem leið,
frá því að brún spjaldsins rann
undir burstana þangað til bursti
lenti á gati og gaf straum niður í
koparvalsinn undir, ákvarðaði
hvaða tákn var um að ræða í
viðkomandi dálki. Það kom fyrir
að gert var við gallað spjald
með því að líma glært límband
yfir óæskilegt gat. Þetta olli vand-
ræðum síðar, þegar ljósnæmir
lesarar höfðu leyst burstalesarana
af hólmi. Fóru þá að koma fram
villur, sem nokkurn tíma tók að
útskýra.
Eins og fyrr var getið lásu raðar-
arnir aðeins einn dálk í einu.
Aðrar vélar höfðu hins vegar 80
bursta í svokölluðum "bursta-
bryggjum" og lásu því allt
spjaldið. Stundum voru bursta-
bryggjurnar tvær, og var þá sú
fyrri til að setja upp stýringar,
"pikka upp selektora", eins og
það var kallað. Þetta var til að
ákvarða, hvað gera skyldi við
upplýsingarnar, sem lesnar voru
úr spjaldinu í seinna skiptið. Þetta
var útfært með því að hafa laus
tengiborð (control panels) í vél-
unum, sem voru tengd sérstaklega
fyrir hvert verkefni. Tengiborðin
nefndust töflur í daglegu tali. Sem
dæmi um þetta mætti nefna, að
hægt var að tengja töflu í tabúlator
þannig að stjórngat í spjaldi réði
því, hvort tala var lögð við teljara
eða dregin frá honum, hvar hún
skrifaðist á pappírinn o.s.frv.
Töflutengingar gátu orðið býsna
flóknar og fengu sumir menn orð
á sig fyrir að vera snillingar í
þessu. Sátu þeir yfir töflunum
með fjarrænum svip, stundum
með spotta hangandi út úr munn-
vikunum. Eg maneftireinum sem
gleymdi að taka spottana út úr sér
þegar hann fór út og upp í
strætisvagn.
Til að spara töflur og víra voru
flóknar töflur, sem voru sjaldan
notaðar, teiknaðar upp og spot-
tarnir rifnir úr þeim. Það var
kjörið verkefni fyrir sumarstarfs-
menn, að láta þá tengja töflur
eftir teikningum. Ég man eftir
einum, sem var að læra sagnfræði
í Frakklandi og starfar þar nú sem
sagnfræðingur. Hann skildi
ekkert út á hvað þetta gekk, eða
vildi ekki skilja, en varnákvæmur
og gagnaðist því vel.
Vírspottamir voru mislangir og
einangrunin á þeim í skærum
litum. Jafnlangir spottar voru með
sama lit. Töflurnar gátu því orðið
nokkuð skrautlegar. Þegar þessi
tækni lagðist af, tímdu sumir ekki
að henda töflunum. Það er ekki
langt síðan ég sá eina slíka inni á
skrifstofu kunningja míns.
Gunnlaugur Jónsson er
starfsmaður í tölvudeild
Seðlabanka Islands og
hefur unnið við kerfis-
setningu frá því á árinu
1959.
Punktar...
Sumarið 1947 kom hingað
til lands norðurlandafulltrúi
IBM-félagsins (International
Business Machines Coipo-
ration) íNewYork,semhefur
með höndum framleiðslu á
afkastamiklum skýrslu-
gerðarvélum. Samdistþásvo
um, að Hagstofan tæki á leigu
eina samstæðu af slíkum
vélum, er nota mætti fyrst og
fremst við úrvinnslu verzlun-
arskýrslna, við 10 ára mann-
talið o.fl. fyrir Hagstofuna,
en auk þess eitthvað fyrir
aðrar stofnanir. En vélar
þessar voru ekki til sölu og
áskildi IBM-félagið sér
tveggja ára afgreiðslufrest á
þeim. Komu vélarnarhingað
til lands sumarið 1949 og
voru settar upp í Hagstofunni
um haustið og teknar í
notkun. Það atvikaðist því
svo, að Hagstofan, sem við
stofnun sína tók í notkun
fyrstu handknúnu reiknivélina
hér á landi, varð líka 35 áram
síðar fyrst til að taka í notkun
hinar stórvirku skýrslu-
gerðarvélar.
Hagtíðindi, febrúar 1964,
kafli um skýrslugerðarvélar.
39 - Tölvumál