Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Qupperneq 21

Einangrun
21
bandi við umheiminn, en teppist samgöngurnar til lang-
frama, er hætta á ferðum. Hin mikla forna menning á
írlandi kulnaði út og hvarf, þegar þjóðin af ýmsum á-
stæðum einangraðist; hinir fornu Grænlendingar af ís-
lensku kyni liðu undir lok þegar samgöngurnar hættu,
þeir stóðust ekki samkepnina við Eskimóa, sem í frosta-
hjúpi heimsskautalanda höfðu skapað sjer sjerstaka verk-
lega menningu, sem var hagkvæmari og fullkomnari til
lífsviðurhalds í þessum klakalöndum en nokkur önnur
þjóðmenning, sem hinar stærri þjóðir hafa upp fundið.
Pegar hinir fornu landnemar á Grænlandi voru slitnir úr
sambandi við hin norrænu ættlönd sín, hlutu þeir að lúta
í lægra haldi þrátt fyrir allan dugnað og karlmensku. Nú-
tíðarmönnum tókst fyrst að kanna heimsskautalöndin til
hlítar, þegar þeir tóku á sig gerfi Eskimóa og aðhyltust
lifnaðarhætti þeirra. Svipuð voru áhrif samgönguleysisins
á íslandi, þó kringumstæðurnar væru aðrar og betri, Is-
lendingar einangruðust út úr veröldinni, stóðu um marg-
ar aldir í stað og fór svo aftur óðfluga, þangað til menn-
ingarstraumarnir á seinni hluta 18. aldar loks fóru að
vekja þjóðina af löngum svefni. fað er því lífsskilyrði
hinnar íslensku þjóðar í framtíðinni að halda uppi nægum
samgöngum og skípastól, sem hún sjálf hefur full umráð
yfir. Því fer nú betur, að hin miklu samgönguvandræði
eru að lagast, vjer erum sjálfir farnir að eignast skipastói,
sem vonandi eykst með tímanum til blessunar fyrir land
og lýð. Til skamms tíma vorum vjer, eins og Björn á
Skarðsá kemst að orði, »innibyrgðir svo sem fje í sjáf-
arhólmum, og eigi svo mikill skipagangur af landinu,
að geti kannað eyjar þær til matfanga, er kringum
landið liggja, þess síður komist til annara þjóðlanda sjer
næringar leita*.1)
x) Annálar Björns á Skarðsá 1774, I, bls 8 (formáli).