Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1918, Blaðsíða 31

Einangrun
31
margt af þessu illa kveðið ljettmeti eða stirðbusalegt
hnoð, sem skemmir smekk manna, fyllir bókamarkaðinn
og spillir fyrir þarflegum fræðum. Einangrunin hefur átt
mikinn þátt í að skapa bókmentir vorar að fornu og
nýju; ekkert glapti fyrir í einverunni og menn höfðu ekki
annaö sjer til skemtunar og afþreyingar en að semja
þjóðleg rit, lesa þau og afskrifa. En ímyndunaraflið hefur
varhugaverðar hliðar, það getur dregið menn frá verkleg-
um og verulegum framkvæmdum út í hugsjóna- og
draumaheim, sem hvergi á sjer stað, en menn vakna svo
fyrr eða síðar til þungrar áhyggju og örðugra skyldustarfa
þessa lífs. Draumsjónirnar geta oft gert menn svo bjart-
sýna og vongóða, að þeir gleyma því, að jarðnesk vel-
gengni fæst sjaldan með öðru en fyrirhöfn, þreki og
starfsemi. Pað kemur ekki oft fyrir, að steiktar gæsir
fljúgi í munn manni. íslendingar eru oftast annaðhvort
þunglyndir eða ljettlyndir, og hina síðari lyndiseinkunn
hafa þeir ef til vill erft frá keltneskum forfeðrum. Ljett-
lyndið og hugmyndaflugið gerir marga stórhuga í fyrir-
ætlunum, en framkvæmdirnar verða minni. Pað hefur all-
oft sýnt sig á seinni tímum, að of margir gefa sig út í
varhugaverð fyrirtæki og brall, án þess að athuga hvort
nokkur fastur grundvöllur er til að standa á, hrapa því
fljótt í fen og foræði. Það eru hyggindi sem í hag koma
og meðalhófið er best; menn mega hvorki vera of ragir
nje of ljettúðugir. Smátt og smátt kennir reynslan mönn-
um vonandi að sníða sjer stakk eftir vexti.
Allar lifandi verur verða að laga sig eftir umhverfinu,
og eru mennirnir í þeim greinum sama lögmáli háðir eins
og dýr og jurtir. Vjer búum á harðbalalandi, sem heimt-
ar dugnað og þrautseigju af börnum sínum. Jurtagróður-
inn á Islandi sýnir bezt, hve langt verður komist með
því að haga sjer eftir náttúrunni; plönturnar nota sjer
alt sem að gagni má verða til að ná fótfestu, þroska og