Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.1981, Blaðsíða 14

14
DAGBLADIÐ & VÍSIR. MÁNUDAGUR 21. DESEMBER 1981.
'ÆSMIIABIÐÆMM
——fijálst, aháð dagblað
Útgáfufólag: Frjáls fjölmiðkin hf.
Stjórnarformaöurog útgáfuotjóri: Sveinn R. Eyjólfsson.
Framkvœmdastjóri og útgéfustjóri: Hörður Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Ellert B. Schram.
Aöstoöarritatjórl: Haukur Heigason.
Fróttaatjóri: Sœmundur Guövinsson.
/Auglýsingastjórar: Páll Stafánsson og Ingóffur P. Steinsson.
Ritstjórn: Sfðumúla 12—14. Auglýsingar: Sfðumúla 8. Afgreiösla, áskriftir, smáauglýsingar, skrrfstofa:
Þverholti 11. Sfmi 27022.
I Sfmi rítstjómar 88611.
Setning, umbrot, mynda- og plötugerö: Hilmir hf., Sfðumúla 12.
Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 10.
. Áskriftarverð á mánuði 100 kr. Verð f lausasölu 7 kr. Holgarblað 10 kr.
Þeir leita að þræði
Þegar alþingi hefur verið sent í jólafrí, getur ríkis-
stjórnin einbeitt sér að því að reyna að fínna þráðinn á
nýjan leik. Tök hennar hafa verið losaraleg að undan-
förnu, en úr því má nú bæta, ef viljann skortir ekki.
Ástandið er að ýmsu leyti svipað og fyrir ári, þegar
ríkisstjórnin fann sér þráð á gamlársdegi. Hraði verð-
bólgunnar er heldur minni en þá, en hins vegar er nú
minna svigrúm til niðurtalningar eftir hóflega kjara-
samninga.
Síðasta vetur gat ríkisstjórnin leyft sér að krukka íj
gerða verðbólgusamninga á vinnumarkaði. Nú hefur'
hins vegar verið samið um aðeins rúmlega 3% á'mest-
alla línuna. Siðferðilega er ekki auðvelt að hrófla við
slíkum samningum.
Að vísu er hugsanlegt, að tvinna megi saman
ráðstafanir, sem ekki skerði kaupmátt, þótt krukkað
verði í vísitölubætur sem lið í niðurtalningu. Þá væri
hróflað við niðurstöðum kjarasamninga, en ekki svo-
kölluðum ,,forsendum” þeirra.
Sennilega munu flestir sætta sig við að taka þátt í
að bera byrðar áramótaráðstafana, ef þeir sjá, að allir
aðrir verði að gera það líka. Á þann hátt einan verður
hægt að koma hraða vísitölubólgunnar niður fyrir
40%.
En í baráttunni við verðbólguna verður þó að muna,
að hún er ekki sjúkdómurinn sjálfur, heldur hitinn,
sem fylgir honum. Þeir fara villir vegar, sem halda, að
ekkert skipti máli annað en að ná hitanum niður.
Ekki má þrengja svo að atvinnulífinu, að það dragi
saman seglin og fækki atvinnutækifærum. Hin fulla
atvinna er eitt mesta stolt þessa þjóðfélags. Hún gerir
það heilsteyptara og samheldnara en önnur, nálæg
þjóðfélög
Ekkert hefur komið fram, sem bendir til, að skortur
á atvinnu sé á næsta leiti. En stjórnvöld verða að vera
vel á verði, reiðubúin til að fórna niðurtalningu fyrir
nýja þenslustefnu, ef full atvinna þarf á því að halda.
Opinberar fjárfestingar hafa á undanförnum árum í
of miklum mæli rutt til hliðar fjárfestingum í atvinnu-
lífinu. Þar á ofan hafa þær síðarnefndu verið of mið-
stýrðar og þar af leiðandi ekki nógu arðbærar. Þetta
kann að hefna sín.
Skiljanlegt er, að ráðherrum hrjósi hugur við áhrif-
um gengislækkunar á vísitölubólguna. En það er ekki
hægt að neita staðreyndum fram í rauðan dauðann. Og
gengi íslenzku krónunnar er því miður ekki eins hátt og
opinberar tölur segja.
Hin varanlega fölsun gengis, sem við búum við,
truflar þjóðarhag á margan hátt. Nærtækasta bölið er,
að hún stelur fjármunum frá sjávarútvegi og gerir
ákvörðun fiskverðs að óleysanlegum hnút, svo sem nú
um þessi áramót.
Raunveruleg og varanleg læknisaðgerð í efnahagslíf-
inu fælist í frjálsu gengi og frjálsum vöxtum, svo að
fjármagnið sogaðist til arðbærari starfa en .nú er
raunin á. Vilji er allt, sem þarf, en hann vantar því
miður á þessu sviði.
Ríkisstjórnina skortir, eins og aðrar fyrri, sýn út
fyrir hin hefðbundnu íhaldsúrræði. Ráðherrarnir
þjarka um hæga niðurtalningu og litla gengislækkun.
Þeim er fyrirmunað að sjá, að sjúkdómurinn felst í
sjálfri miðstýringunni.
Kannski tekst stjórninni að fínna einhverja aðgerða-
blöndu, sem leiðir til nothæfs fiskverðs og innan við
40% vísitölubólgu. Ekki má búast við, að það verði
traustur þráður, en þráður þó og sennilega betri en
enginn.
Jónas Kristjánsson
G0NGUM GEGN
BAKKUSI
K0NUNGI
Það er ekki langt til jólanna, hátíð-
ar hátíðanna. Tíminn líður og fyrr en
varir erum við minnt á svo ótal
margt. Mikið hefir breyst á liðnum
tíma, jólaundirbúningur hvað þá
annað. En þó eru jólin ætíð það ljós í
skammdeginu sem við vildum síst
missa. Ljós sem getur breytt dimmu í
dagsljós. Ekki síst vegna þess að þá
reyna allir að gera jólin að hátíð
Ijóssins. Allt er fegrað og prýtt,
enginn sér eftir tima, því allt verður
að vera svo fagurt og hreint. Ég man
eftir því hvað hún mamma kepptist
við að undirbúa jólin þannig að þau
yrðu okkur minnisstæð. Það var ekki
úr eins miklu að moða og nú. Engir
dúkar á gólfum og í anddyri var
strigapoki til að þurrka af sér. Eni
hann var líka þveginn og jafnvel lit-
aður svona til tilbreytingar. Ó, hve
við hlökkuðum til jólanna og
kannske mest vegna þess að þá var
alltaf svo gott að borða.
Jólatréð var tekið fram og ljósum
prýtt, ekki með mislitum seríum eins
og nú, nei virkilega logandi kertum.
Ó, hve við vorum glöð þegar við
leiddumst hönd í hönd kringum jóla-
tréð og sungum sætum rómi; í Betle-
Kjallarinn
Árni Helgason
hem er barn oss fætt. Og eitt — á
jólunum voru allir glaðir og svo
góðir, hönd mætti hendi aldrei í
meiri einlægni. Nálægð frelsarans
var virkilega og enginn vildi setja
blett á jólin. Ó, það var svo gaman að
lifa. Sakleysið og samúðin í hverju
hjarta. Og hann sem kom af himni á
jörð mun heyra vora þakkargjörð.
Helgi jólanna var mikil. Og enn ber
birtu minna fyrstu jóla, ógleyman-
legu jóianna minna, inn í hug og
hjarta. Jólin í dag með öllu sínu
skrauti, tilbúna skrauti, geta ekki
máð hana út. Og við sáum ekkert
annað en bjart framundan. Hvernig
gat nokkrum dottið í: hugaðnokkur
vildi skemma jólin með eitri og hatri
og gera sig öðruvísi en guð hafði
skapað hann. Nei, við vorum rík í
allri okkar fátækt og ef til vill hefi ég
aldrei fundið það eins og þá hversu
jólagjöfin mikla, fæðing frelsarans í
heiminum, var stór og mikil.
Gervigleði
Ég veit ekki hvernig hefði verið lit-
ið til þess manns sem þá hefði spillt
jólagleðinni með áfengisdrykkju og
öllu því sem henni fylgir. Þvi miður
hefi ég oft síðan séð hversu margir
hafa útilokað jólagleðina og boðið
Bakkusi í sín híbýli. Eyðilagt svo
margt. Og hvernig menn gátu keypt
Virkjunarkostir Blöndu:
Bændumir
þurfa stuðning
Nú stendur yftr hörð og ójöfn
deila um virkjun Blöndu. Peninga-
öflin standa sameinuð um að velja
þann virkjunarkost við Blöndu sem
mesta eyðileggingu á grónu landi
hefur í för með sér. Bændafólk, sem
þekkir þetta land og nytjar það,
stendur fast á móti, þrátt fyrir
ítrekaðar hótanir um eignanám o. fl.
Norðlensku náttúruverndarsamtökin
SUNN hafa mótmælt harðlega, en
það þarf meira til. Enginn
náttúruverndarsinni má halda að sér
höndum þegar um þúsundir ektara
gróins lands og aðliggjandi lífkerfi er
að tefla.
Skammsýn peninga-
sjónarmið ráða
Virkjunarkostur II er talinn vera
9% dýrari en virkjunarkostur I sem
yfirvöld telja einan koma til greina.
Með virkjunarkosti II færi u.þ.b.
helmingi minna gróið land til spillis
og skaðabætur fyrir landsspjöll yrðu
líklega lægri sem því næmi og er þá
munurinn á tilkostnaðinum væntan-
lega kominn vel niður fyrir 9%.
Blönduvirkjun er taUn vera mjög
hagkvæmur virkjunarkostur. Samt
tíma peningafurstarnir í
ráðuneytunum ekki að sjá af
nokkrum milljónum króna til að
bjarga þúsundum hektara af mjög
vel grónum og fallegum
heiðalöndum. Það er þeim til
ævarandi smánar.
Það er varasamt að verðleggja
móður náttúru með skammsýn
gróðasjónarmið í huga. Það er álíka
fáránlegt að meta gróðurlendi til fjár
og að meta mannslíf til fjár.
Gróðurmold er eitt af verðmætustu
efnum jarðar. Vegna fjölgunar
mannkyns, mikillar jarðvegseyðingar
ÞorvaldurÖra
Ámason
víða um heim og vaxandi orkuskorts
aukast verðmæti vel gróinna land-
svæða jafnt og þétt, þó það verði
ekki mælt á mælikvarða króna og
aura.
Á heiðunum umhverfis Blöndu er
besta gróðurlandið í lægðum nærri
jöðrum flóa og vatna. Þar er besta
beitilandið og minnst hætta á
uppblæstri. Þar er skjólsælasta og
fegursta landið. Það er einmitt
þannig land, sem slagurinn stendur
ekki hvað síst um. Landið umhverfis
fyrirhugað lón verður mest
gróðursnauðar hæðir og ásar og mun
hættara við uppblæstri en
lægðunum. Vegna síbreytilegrar
vatnshæðar fiyst fjöruborðið til og
myndar breitt gróðurlaust belti.
Hætta er á, að mold og sandur úr því
leggist yfir nálæg gróin svæði og
leggi þau í auðn. Það þarf varla
að búast við mikilli náttúrufegurð við
fyrirhugað lón. Svona miðlunar-
lónum ætti auðvitað að velja stað á
örfoka svæðum, sem nóg er til af á
hálendinu.
Fyrirhugað er að bæta bændum
upp landmissinn með því að græða
upp sandauðnir í staðinn. Slík
uppgræðsla ætti að takast ef nógu
verður til kostað, þ.ám. ríflegri á-
burðargjöf í fjölda ára, jafnvel ára-
tugi. Gamalgróið land getur
framfieytt búfénaði öldum saman án
tilkostnaðar, ef það er hóflega beitt.
Uppgræddir sandar hafa yfirleitt
reynst vel til heyöflunar ef þeir eru
véltækir. Það hefur hins vegar gengið
brösulega að nýta slíkt land til
sauðfjárbeitar. Það vill étast fljótt
upp og dilkarnir verða rýrr. í beitar-
tilraunum, sem framkvæmdar voru
víða um land, reyndist
Auðkúluheiðin vera ákaflega gott
sauðfjárbeitiland. Þaðan komu
vænstu dilkarnir.
Af þeim tilraunum og fræðum,
sem ég hef kynnt mér, dreg ég þá