Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.1982, Blaðsíða 6

Innilegar þakkir til þeirra fjölmörgu sem sýndu okkur
samúð við andlát og útför Gylfa Zophaníassonar,
Fagradal, Stokkseyri. Þökkum öllum þeim er veittu
okkur ómetanlegan stuðning í veikindum hans.
Holga Magnúsdóttir og synir
Sigríður Karlsdóttir
STARFSMANNAFÉLAGIÐ
SÓKN AUGLÝSIR
Ákveðið hefur verið að viðhafa allsherjar atkvæðagreiðslu
við kjör stjórnar og trúnaðarmannaráðs fyrir árið 1982.
Tillögur stjórnar og trúnaðarmannaráðs Sóknar liggja
frammi á Freyjugötu 27, frá og með fimmtudegi 28.
janúar til fimmtudags 4. febrúar. Nýjum tillögum skulu
fylgja meðmæli 100 fullgildra félaga Sóknar og skal þeim
skilað á skrifstofu félagsins fyrir kl. 12.00 þann 4. febrúar.
Starfsmannafélagið Sókn.
HJÚKRUNARFRÆÐINGAR
Eftirtaldar stöður hjúkrunarfræðinga við heilsugæslu-
stöðvar eru lausar til umsóknar.
Staða hjúkrunarforstjóra við Heilsugæslustöðina á Dalvík
og stöður hjúkrunarfræðinga við heilsugæslustöðvarnar á
Hellu, Djúpavogi, Vík í Mýrdal, Ólafsvík, Laugarási i
Biskupstungum, Þórshöfn á Langanesi og Asparfelli i
Reykjavík.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fyrri störf
sendist heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu, Lauga- .
vegi 116.
UNGLINGAMEISTARAMÓT
ÍSLANDS
Unglingameistaramót íslands verður haldið dagana 13.—
14. febrúar i íþróttahúsi Selfoss, Selfossi. Keppt verður í
eftirtöldum flokkum: einl. Þátttökugjöld tvil. tvennt
Hnokkar — Tátur 50 30 30
Sveinar — Meyjar 60 40 40
Drengir — Telpur 70 50 50
Piltar — Stúlkur 80 60 60
Þátttökutilkynningar þurfa að hafa borizt BSÍ fyrir 1.
febrúar ásamt greiðslu fyrir þátttökugjöldum.
Virðingarfyllst,
Badmintonsamband íslands.
1X2 1X2 1X2
20. leikvika - leikir 23. janúar 1982
Vinningsröð: 122-111-2X1-X1X
1. vinningur: 12 réttir — kr. 49.535.-
38327(1/12,6/11) 66445(1/12,4/11)
2. vinningur: 11 réttir — 442.00 kr.
1685 19266 37170 41939 71094 80016+ 70584(2/11)
2345+ 19898+ 37297 58611 + 72601 81658 73866(2/11)
2799 20873 37556 58818+ 72765 82985 75913(2/11)+
4817 24722 38092 65110 74618 85140+ 75922(2/11)+
5862 24958 38323 66328 76179 85138+ 75942(2/11)+
6403 35019 40233 66455 76550 85833 76435(2/11)
7537 35091 40234 ccooc DtKKfD 76600 86251 83295(2/11)+
12101 35221 40274 69883 77438 86304 Úr 9. triku:
13747 36618 40723 69885 77440 86620 33864+
14118 38891 40860 70028 78402 87630+
16950 37022 41016 70462 79561 88240
17444 37045 41144 70937 79824 88253
Kærufrestur er til 15. febrúar kl. 12 á hádegi. Kærur
skulu vera skriflegar. Kærueyðublöð fást hjá umboðs-
mönnum og á skrifstofu Getrauna í Reykjavík. Vinnings-
.upphæðir geta lækkað, ef kærur verða teknar til greina.
Handhafar nafnlausra seðla (+) verða að framvísa stofni
eða senda stofninn og fullar upplýsingar um nafn og
heimilisfang til Getrauna fyrir lok kærufrests.
GETRAUNIR - íþróttamiðstöðinni - REYKJAVÍK
Neytendur
Neytendur
DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. MIÐVIKUDAGUR 27. JANÚAR 1982.
Leiöbemmga-
skylda seljenda
Óhætt er að fullyrða að með síauknu
vöruúrvali, sifelldum tækninýjungum
og vaxandi fjölbreytni i þjónustu:til-
boðum hafi þörf neytenda fyrir gagn-
legar leiðbeiningar aukizt til muna.
Þessari leiðbeiningarþörf hefur á und-
anförnum árum einkum verið reynt að
mæta með starfi frjálsra félagasamtaka
og eins er ljóst að ýmis lagaákvæði t.d.
í samningalögum og almennum
hegningarlögum stuðla beint eða óbeint
að svipuðu markmiði.
Við setningu lagaákvæða á árinu
1978 um óréttmæta viðskíptahætti o.fl.
var mælt svo fyrir að væri leiðbeininga
þörf við mat á eiginleikum vöru og
þjónustu, sem á boðstólum væri, bæri
að veita fullnægjandi leiðbeiningar.
Það er ljóst að umrætt lagaákvæði
leggur almenna leiðbeiningu og upplýs-
ingaskyldu á seljendur vöru og þjónustu
en hversu víðtæk skyldan er er ennþá
fremur óljóst vegna skorts á fordæm-
um. Þrátt fyrir þessi vandkvæði mun
ég reyna að gera grein fyrir efni ákvæð-
isins eftir því sem kostur er.
Á hverjum hvílir
leiðbeiningaskyldan?
Leiðbeiningaskyldan hvílir einkum á
seljendum vöru og þjónustu. í þessu
sambandi skiptir ekki máli um hvaða
sölustig er að ræða, þ.e. hvort seljandi
er framleiðandi, heildsali eða smásali
en vel má hugsa sér að leiðbeininga-
skyldan geti í einstaka tilvikum verið
ríkari á einu sölustigi en öðru t.d. við
sölu frá heildsala til smásala.
Með seljanda í framangreindum
skilningi er jafnt átt við atvinnurekend-
ur og starfsmenn þeirra.
Hvenær er skyft
að veita
leiðbeiningar?
Seljendum er skylt að veita leiðbein-
ingar ef þeirra er þörf við mat á eigin-
leikum hins selda, t.d. notagildi og end-
ingu svo og meðferð og hættu sem
af vöru eða öðm getur stafað. En hve-
nær er þörf á leiðbeiningum? Væntan-
lega verður að leggja almennan mæli-
kvarða til grundvallar þessu mati sem
útilokar einstaklingsbuixlnar forsendur
kaupenda, nema seljendum séu þær
sérstaklega kunnar. Reyndar hneigist
ég að þeirri skoðun að skilyrði laganna
um þörf fyrir leiðbeiningar megi ekki
skoða eitt útaf fyrir sig heldur í tengsl-
um við hugtakið fullnægjandi leiðbein-
ingar sem ég fjalla um hér á eftir. Séu
þessi hugtök skoðuð saman stöndum
við frammi fyrir lagareglu sem er skýr-
ari en ella. En jafnvel þótt reynt sé að
meta það eitt út af fyrir sig hvenær
kaupendum sé þörf á leiðbeiningum og
hvenær ekki eru vafatilvikin varla
mörg. Væntanlega blandast engum
hugur um að þörf er á leiðbeiningum
varðandi flestar tegundir raftækja,
flestar tegundir fatnaðar, kaup á sólar-
landaferðum og svo mætti lengi telja
og að ekki er þörf á sérstökum leiðbein-
ingum við kaup á strausykri, hljóm-
plötum, skrifpappír o.s.frv. í fæstum
tilvikum getur talizt vafi á því hvort
eiginleikar vöru eða þjónustu liggja i
augum uppi eðahvort þörf eráleiðbein-
ingum en við takmarkatilvikin ber að
hafa í huga að umrætt lagaákvæði
mælir fyrir um víðtæka og almenna
leiðbeiningaskyldu þannig að vissara er
að skýra allan vafa kaupandanum í
hag.
Inntak
leiðbeininga
Ef leiðbeininga er þörf ber að veita
fullnægjandi leiðbeiningar. Hversu it-
arlegar þær þurfi að vera fer eftir teg-
und og gerð viðkomandi vöru eða
Óréttmætir
viðskiptahættir
Þórður S. Gunnarsson
þjónustu en almennt má segja að veita
beri kaupanda þær upplýsingar sem
þýðingu hafa fyrir ákvörðun hans um
kaupin og er þá lagður almennur mæli-
kvarði til grundvallar nema kaupandi
gefi sérstakar upplýsingar um sérþarfir
sínar. í hugtakinu fullnægjandi leið-
beiningar felst að upplýsingar séu al-
mennt aðgengilegar og skiljanlegar fyr-
ir kaupendur. í þessu sambandi er
nauðsynlegt að nefna tvö tilvik sem að
mínu mati geta ekki flokkazt undir
annað en ófullnægjandi leiðbeiningar.
Fyrra tilvikið er að leiðbeiningarrrit og
bæklingar á erlendum tungumálum
fylgi seldum hlut, án þess að íslenzk
þýðing fylgi með. Þetta er því miður
mjög algengt og það sem verra er, eink-
um i sambandi við sölu á dýrum raftækj-
um. Ekki skiptir máli hvort leiðbein-
ingar eru t.d. á dönsku eða þýzku. Hitt
tilvikið er að leiðbeiningum sé pakkað
þannig inn að þær komi fyrst fyrir
augu kaupandans þegar varan er tekin
upp.
Svar við þeirri spurningu hvenær
leiðbeiningar séu fullnægjandi helzt að
nokkru leyti í hendur við hvaða eigin-
leika kaupandi leggur áherzlu á. Vænt-
anlega er slikt einstaklingsbundið að
nokkru marki en almennt gerir kaupandi
þær kröfur vara eða þjónusta
uppfylli svipaðar gæðakröfúr og önnur
sambærileg vara og þjónusta og honum
er nauðsyn á þeim upplýsingum og leið-
beiningum sem gera honum kleift að
njóta þessara kosta eða varast kaupin
ella.
Ég er þeirrar skoðunar að við séum
afar misjafnlega stödd varðandi full-
nægjandi leiðbeiningar gagnvart kaup-
endum og að á ýmsum sviðum sé þörf
verulegs átaks til bóta. í því sambandi
finnst mér einkum ástæða til að nefna
sölu heimilistækja, myndsegulbands-
tækja og t.d. bifreiða (bæði notaðra og
nýrra). Þó ber að forðast alhæfingu í
þessu sambandi og vafalaust er einhver
munur milli fyrirtækja. Á hinn bóginn
finnst mér sumar innlendar ferðaskrif-
stofur rækja Ieiðbeiningarskyldu sína
með miklum sóma og nefna má aðrar
tegundir fyrirtækja sem dæmi um slíkt.
Við mat á því hvenær leiðbeiningar
séu fullnægjandi verður að hafa í huga
eðlilega athugunarskyldu og þá sjálf-
sögðu kröfu að ekki sé gengið til við-
skipta með lokuð augu.
Nánarum
leiðbeiningaskylduna
Veita ber fullnægjandi leiðbeiningar
þegar tilboð er gefið eða samningur
gerður þannig að leiðbeiningarnar sem
slíkar hafi áhrif á hvort samningur er
gerður eða ekki. Leiðbeiningar sem
ekki geta flokkazt undir ákvörðunar-
ástæður verða að liggja fyrir eigi síðar
en við afhendingu hins selda.
Nauðsynlegar leiðbeiningar er hægt
að veita með ýmsum hætti. Þær geta
komið fram í auglýsingum, á umbúð-
um vöru, í sérstakri vörumerkingu, í
leiðbeiningarbæklingum og jafnvel
munnlega. Segja má því að leiðbeining-
ar geti bæði komið fram áíölustað og
utan hans. Vafasamasta leiðbeiningar-
aðferðin er að mínu mati auglýsingar,
a.m.k. sjónvarpsauglýsingar, sem að
stórum hluta eru innihaldslaust glamur
og að óbreyttu ekki til þess fallnar að
vekja réttmætt traust kaupenda og
reyndar i hróplegu ósamræmi við þau
meginsjónarmið sem íslenzk laga-
ákvæði um óréttmæta viðskiptahætti
byggjaá.
Þórður S. Gunnarsson