Dagblaðið Vísir - DV - 28.05.1982, Síða 10

10
DAGBLAÐIÐ & VlSIR. FÖSTUDAGUR 28. MAI1982.
GALTIERIÁ
EKKINEINNA
KOSTA VÖL
Fyrst létu Argentínumenn sér
koma mjög á óvart viöbrögö
umheimsins viö innrás þeirra á
Falklandseyjar. Svo áhrifaríkur
haföi áróðurinn veriö um heilagan
rétt Argentínu til eyjanna aö þeir
gátu ekki fyrir sitt litla líf skiliö
hvemig nokkur gat amazt viö frelsun
eyjanna úr höndum nýlendukúgar-
anna.
I annað sinn urðu svo Argentínu-
menn forviða þegar fréttist aö
Bretar hefðu gengiö á land á Austur-
Falklandseyju og aö hætt væri að
láta sér nægja að skiptast á skeytum.
Stríö heföi brotizt út. — I fyrsta lagi
höfðu leiötogar Argentínu fullvissaö
þjóö sína svo rækilega um sann-
girnina í kröfum þeirra og tillögum
til samninga aö engan óraöi fyrir því
aö samningaumleitanir gætu fariö út
um þúfur. 1 ööru lagi haföi veriö
hamraö svo á því að hemaöarlegir
yfirburöir Argentínu væm svo
algjörir aö fáir trúöu því aö Bretar
legðu í slíka Bjarmalandsför. —
Haföi ekki einu skipi verið sökkt,
sautján Harrier-þotur eyöilagöar og
1.000 Bretar felldir? eiginlega áöur
en sló í brýnu f yrir alvöru ?
Svo ákaft hefur áróðurinn veriö
rekinn aö enginn getur, þegar hér er
komiö, veriö þekktur fyrir annað
opinberlega en krefjast fullra
hefnda yfir Bretum fyrir ögrunina
sem innrásin var. Þaö gerir traustiö
á hemaöarmátt Argentínu. Fleira
kemur þó til en traustiö eitt.
Þaö er sumra hald aö Galtieri
hershöföingi og forseti Argentínu,
hafi um tíma veriö reiöubúinn til
þess aö draga í land og semja án
frekara taps en sá pólitíski þrýst-
ingur sem á honum hvílir hafi aftrað
því. Hann veröur aö berjast ef her
Argentínu á ekki aö mást algjörlega
út sem pólitískt afl í landinu. Hann
ræöur ekki einn og vildi Galtieri
hætta viö allt saman þyrfti hann
fyrst aö yfirvinna andstöðu ýmissa
foringja sinna í her, flota og flugher.
Þar í hópi em ýmsir nánustu sam-
starfsmenn hans úr herstjóminni
sem líta á Falklandseyjar sem
möguleika til frægöar og frama. Þar
kveður ekki minnst aö þeim sem
skipaður var landstjóri á Malvinas-
eyjum eftir hernámiö, Mario Benja-
min Menendez. Enginn gengur aö
því gruflandi aö lítiö þýddi fyrir
Galtieri forseta aö undirrita ein-
hverja samninga ef Menendez væri
þeim mótfallinn. Þeir sem manninn
þekkja ætla aö væri honum sagt aö
horfa frá eyjunum mundi hann stilla
sér upp sem hetjunni frá Malvinas
sem neitaöi aö gefast upp og hopaði
hvergi af verðinum um málstað
alþýöunnar.
Sams konar andstöðu mundi gæta í
flotanum, eins og greinilega mátti
heyra á á Jorge Anaya aðmírál á
dögunum viö eitt af þessum fáu
tækifærum þar sem hann kom fram
opinberlega. „. .. viö höfum gætt
hugsjónir okkar nýju lífi í eigin blóði
og munum berjast fyrir sannleik-
anumogtilsigurs. .. ”
En jafnvel þennan mikla þrýsting
frá bardagaþyrstum herforingjum
mætti yfirstíga ef stjómmálamenn-
imir legðust allir á eitt. Sannleikur-
inn er hins vegar sá að þeir sýnast
hálfu baráttufúsari. Þeir hafa í
ræöum sínum viö öll möguleg og
ómöguleg tækifæri alið á baráttu-
söngnum. Á öllum fjöldafundum er
lýðurinn æstur upp til þátttöku meö
einum eöa öörum hætti: kannski
skrá sig í herinn, kannski leggja í
striðssjóöinn eöa einhvem veginn
ööruvísi hönd á stríösplóginn.
Allir þessir fjöldafundir meö til-
heyrandi kröfugöngum em her-
foringjastjórninni áminning um aö
þeir sitja galdinn fola, sem er lýö-
hyllin, og ríöa honum viö einteym-
ing. Og auöf undiö er aö herforingjun-
um er um og ó. Sást það til dæmis á
skrifum nokkurra Buenos Aires-
blaða fyrir skemmstu þar sem sagt
var aö nokkrir stjórnmálamenn
væm í samsæri meö sendiráði
Bandaríkjanna um aö grafa undan
herforingjunum. Þarf ekki aö fara í
grafgötur um þaö aö sá kvittur var
undan rifjum herforingjanna sjálfra
runninn sem eins konar varnagli,
sleginn fyrirfram svo aö hugsanleg
eftirkomandi gagnrýni eöa andóf
verði skoðuð í „réttu” ljósi.
Áöur en Falklandseyjamáliö kom í
sviðsljósið var herforingjastjórninni
ljóst aö mikiö lengur gæti hún ekki
dregið aö efna til kosninga, víkja úr
stjómarsæti og fela landstjómina
borgaralegum öflum. En herforingj-
unum reið á því aö ráða sjálfir
hvernig þeir skildu viö.
Eftirkomandi stjóm gat verið í
lófa lagiö aö grafa upp í skuggalegri
fortíöinni óheppilegar minningar
sem em á allra vitoröi en enginn
hefur hátt um, nefnilega um „los
desparecidos” — hina horfnu.
Herinn kom til valda 1976 til þess
aö bæla niður hryöjuverkaöldina.
Menn sættu sig flestir við þaö sem
illa nauösyn. Þaö var skítaverk en
varö að vinnast. En af því aö herinn
greip til ólöglegra og óvandra
meðala fór þaö allt úr böndum.
Herinn vildi endurheimta virðingu
sína og álit og má af skildi sínum
þann blett sem féll á þegar 6000
manns hurfu í aögerðum ógnar-
lögreglunnar í skítverkinu.
I viöleitninni til þess aö þvo
hendur sínar hét herforingjastjómin
því eitt sinn aö gera grein fyrir
örlögum „hinna horfnu”. Setti hún
sér til þess frest til 10. maí. Hann
rann út án nokkurrar greinargeröar
um afdrif þessa horfna fólks.
En enginn tók eftir því og enginn
rekur heldur lengur á eftir lýöræöis-
legum kosningum. Enda er allra at-
hygli bundin v-ið Falklandseyjar. —
Halda menn síöan aö hemám eyj-
anna hafi af tilviljun veriö valinn
tími einmitt núna? Eða aö þaö sé ein-
vöröungu særöur þjóðarmetnaöur
sem rekur Argentínumenn til aö taka
aftur meö valdi það er þeir telja rétt-
mætt yfirráðasvæöi sitt, einmitt
núna eftir hátt á aöra öld ?
GaHiari forsetí, herforingjar og aðmírálar, þogar þeir birtast sem Guðs-
ótta-menn. Þeir hafa þó ekki staðið Honum eða öðrum skil á „hinum
horfnu".
Lykillinn aö lausn vandamálsins út
af „los desparecidos” liggur fyiir
herforingjana í Falklandseyjum.
Snúi þeir þaöan sem þjóðhetjur geta
þeir sett eftirkomendum sínum í
landstjóm skilmála sem tryggja aö
hiö liðna veröi látið gleymt. Tapi þeir
eða neyðist til eftirgjafar í samning-
um óttast þeir aö í framtíöinni bíöi
þeirra einhvers konar stríösglæpa-
réttarhöld eins og í Nuremberg. Þeir
eru einfaldlega aö berjast fyrir lífi
sínu.
Einhverjir landar þeirra eru farnir
aö vakna til umhugsunar um þetta.
Þegar til dæmis fréttist aö Bretar
héldu einum fanganum eftir af þeim
sem gáfust upp á Suður-Georgíu
vakti þaö eðlilega gremju Argentínu-
'manna. Kallkórar á götum hófu upp
raust sína og kröfuspjöld: „Viö
heimtum fanga nr. 189 heim.” Svo
tóku aö berast ítarlegri fréttir. Fangi
númer 189 var Alfredo Astiz
kafteinn, betur þekktur meöal landa
sinna undir uppnefnum eins„,Hrafn-
inn”, „Böðullinn broshýri”,
,J5Iátrarinn frá Cordoba” og svo
framvegis. Sá maður var engin þjóö-
hetja, þvert á móti orðaður viö pynd-
ingar og morð á mörgum „hinna
horfnu”. Kallkóramir snarþögnuöu.
Til eru Argentínumenn sem létu
sér detta í hug að herflokkur Astiz
kafteins hefði veriö settur til vama á
Suöur-Georgíu aö djúphugsuðu ráði.
Sveit hans haföi á sér illt orö. Ef hún
stráfélli gæti hún ekki síöar meir
oröiö vitni í stríðsglæparéttarhöldum
gegn yfirboðurum hennar. Rannsókn
á ferli hennar yröi skoöuð sem aur-
kast á fallnar hetjur. — Þaö fór þó
öömvísi.
Nei, Galtieri á ekki annarra kosta
völ en berjast við Bretann. Frekar
Bretann en eigin landsmenn. Þaö
veröur aö hafa sinn gang þótt yfir
vofi efnahagslegt hrun og þaö sem
verra er, hugsanlegur hemaðar-
ósigur. Það veröur ekki aftur snúiö.
ÍBÚAR NORDUR-ÁSTRALÍU
DREKKA MEST ALLRA
Ibúar norðurhluta Ástralíu hafa
slæmt orö á sér fyrir drykkjuskap.
Aö sögn Reuter-fréttastofunnar eru
þeir heimsmethafar í drykkju:
neyzlan er 260 1 af bjór á hvert
mannsbarn á einu ári. Yfirvöld telja
aö áfengisneyzla sé höfuöástæöa
fyrir geysilegum f jölda líkamsárása,
nauögana og moröa á þessum
slóðum. Sem dæmi má nefna að
morö eru fimm sinnum algengari í
noröurhluta landsins en í öörum
landshlutum. 1 kjölfar drykkju-
skaparins sigla ýmsir kvillar.
Helmingur þeirra sem leggjast inn á
sjúkrahús á við sjúkdóma að striöa
sem á einn eöa annan hátt tengjast
áfengisneyzlu. Rúmlega 2/3 afbrota-
rnarrna brjóta af sér undir áhrifum
áfengis. Taliö er aö á hverju ári séu
12000 manns teknir úr umferö vegna
ölvunar.
Áfengi er sá þáttur vestrænnar
menningar sem mest hefur spillt
frumbyggjum Ástralíu og menningu
þeirra. Hefðbundnir lifnaöarhættir
þeirra, venjur og siðir hafa átt undir
högg að sækja og rótleysið sem siglt
hefur í kjölfarið hefur leitt marga
þeirra út í drykkju.
Bjórinn er víða vinsæll.
Ástæður fyrir mikilli áfengis-
neyzlu Noröur-Ástrala eru vitaskuld
margvíslegar en nefna má að meðal-
aldur er lágur og mikill fjöldi farand-
verkamanna hefur setzt þar að í von
um skjóttekinn gróöa. Yfirvöld hafa
nú hrundið af stokkunum herferð
gegn áfengisbölinu með veggspjöld
og sjónvarpsauglýsingar að vopni.
Einnig er í bígerö að herða mjög
eftirlit með drykkjuskap á almanna-
færi.
Ekki vilja þó allir viðurkenna aö öl
sé böl. Ýmsir halda þvi fram aö
drykkja sé hluti. af menningu
svæöisins og tala meö nokkru stolti
um að þeir séu orölögðustu drykkju-
menn Eyjaálfu. Darwin-búar gorta
af því að eiga stærstu bjórflösku
heims sem rúmar hálft gallon bjórs.
Bjórkrá í þeirri borg heldur keppni
sem er í því fólgin að sitja sem lengst
uppi á kletti nokkrum og svolgra í sig
bjór. Heimsmetið eiga að sjálfsögðu
nokkrir Darwin-búar. 6 manns sátu
uppi á kletti í 12 daga og drukku
karlmennirnir í hópnum 18 könnur af
bjór á dag en konurnar 9.