Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.1982, Blaðsíða 13

DV. FIMMTUDAGUR18. NOVEMBER1982.
13
Kjallari
á fimmtudegi
lengi í stjórninni úr þessu, nema þar
verði tekin upp ný vinnubrögð. Á því
hefi ég enga trú. Þá kann svo að fara
að aðeins sé dagaspursmál hvenær
þeir tilkynna forsætisráðherra að
þeir óski tafarlauss þingrofs eða
standi upp úr stólum sínum ella. Þá
stendur forsætisráðherrann frammi
fyrir því að stjóm hans sé raunveru-
lega f allin og hann mun ekki kæra sig
um að láta spyrða sig endanlega við
Alþýðubandalagið. Þótt þingrofs-
valdið sé í hans höndum mun hann
tæplega þráast viö aö beita því,
standi hann frammi fyrir slíkum
hótunum.
Hvað verður þá um stjórnarskrár-
málið? spyrja vafalaust einhverjir.
Svarið er því miöur það, aö líklega
fara engar breytingar á stjómar-
skránni í gegnum þingið nú, nema ef
vera kynnu breytingar á kosningum.
Þar þarf þó alls ekki stjórnarskrár-
breytingu til. Slíkt má gera með ein-
faldri breytingu á kosningalögum ef
menn vilja geyma flókna tilfærslu til
aö hafa með öðrum stjórnarskrár-
breytingum. Flokksþing fram-
sóknarmanna samþykkti ályktun um
að eðlilegt væri að sérstakt stjóm-
lagaþing fjallaði um þær,
svo að þjóöin fengi virkari þátt í
setningu nýrrar stjórnarskrár en nú
blasir við, þegar þingmenn eru með
ýmiss konar baktjaldamakki að
tryggja atvinnu sína um alla framtíð
í trássi við þann vilja yfirgnæfandi
vilja þjóðarinnar að fækka fremur
þingmönnum en fjölga. Sú lausn gæti
orðið mönnum kærkomin til aö flýta
kosningum, jafna atkvæðisréttinn að
nokkru með bráðabirgðaráðstöfun-
nm og halda blessuöu andlitinu, sem
virðist svo óumræðilega þýðingar-
mikið, á hver ju sem veltur.
Magnús Bjamfreðsson
mótframboð hans gæti þurrkað
Alþýðuflokkinn út af þingi, sé tekið
fullt mark á skoðanakönnunum. En
þar segi ég fræðilegur möguleiki, og
tek um leið fram að ég hefi enga trú á
að til þess komi.
Hins vegar mun Vilmundur vissu-
lega fá fylgi, ef hann fer í þetta „ekki
sérframboö” sitt. Hann mun fá nær
allt þaö lausafylgi, sem annars heföi
farið á Alþýðuflokkinn. Eg skal
hvorki spá um hversu mikið lausa-
Magnús Bjarnf reðsson
fylgið yfir höfuð verður í næstu
kosningum, né hve mikið hefði farið
til kratanna að öllu óbreyttu, en eitt-
hvað talsvert hefði það verið.
Vilmundur mun berja sér á brjóst og
lýsa því fjálglega að hann hafi í raun
ekki étið neitt af stóru oröunum frá
1978 ofan í sig, heldur hafi vondir
kerfiskallar í krataflokknum sest á
hann svo aö hann hefði ekki fengið að
njóta sín. Og þúsundum saman munu
kjósendur trúa þessu og kjósa hann,
því að Vilmundur er snjall áróðurs-
maður.
Dr. Gunnar
fer sér hægar
Á meðan Vilmundur rembist við að
vekja á sér athygli rembist dr.
Gunnar við að þegja. Að venju segir
hann að ekki sé tímabært að tala um
framtíðaráform sín. Það er gaman
að heyra meira en sjötugan mann
þrástagast á þessu — og hafa efni á
hver ju fleti, nema ef undanskilja ætti
Albert, sem er alltaf hlýtt til Gunn-
ars, þótt leiðir þeirra hafi skilið. Hins
vegar er framundan prófkjör í
Norðurlandi vestra, þar sem Pálmi
landbúnaöarráöherra á Akri er í
slagnum. Kunnugir telja að hann sé
hvergi nærri viss um að sigra Eyjólf
Konráð, sem kvað eiga víst mikið
fylgi Siglfirðinga og Sauðkrækinga.
Enda þótt Pálmi eigi vist mikið fylgi
í Húnavatnssýslum eru þær fámenn-
vilja leggja sitt lóö á vogarskál gegn
því að Sjálfstæðisflokkurinn hljóti
hreinan meirihluta eða nærri því,
undir forystu Geirs vinar hans Hall-
grímssonar. Eins og áður er á bent
er fræðilegur möguleiki fyrir því að
kratar þurrkist út af þingi og þá er
stutt í hreinan meirihluta
Sjálfstæðisflokksins. Kannski dr.
Gunnar eigi þá eftir að styðja við
bakið á Jóni Baldvin Hannibalssyni
eftiralltsaman?!
Dr. Gunnar Thoroddsen
því! Sannleikurinn er nefnilega sá að
dr. Gunnari liggur ekkert á. Hann
kann áreiöanlega að grípa hið rétta
augnablik, ef það þá nokkum tímann
kemur, og ef það kemur ekki, þarf
hann ekkert að bakka.
Forsætisráðherrann vil vafalaust
sjá betur hverju fram vindur, áður
en hann tekur sína endanlegu
ákvörðun. Hann varðar ósköp lítið
um hvað kemur út úr prófkjörinu í
Reykjavík, þar verða óvinir hans í
Vilmundur Gylfason
ar og fylgi þar kann að reynast of
lítið til þess að bera sigurorð af
Eyjólfi. Þá getur svo farið aö Pálmi
hrapi í þriðja sætið, því að fylgis-
menn beggja munu styðja sama
manninn í annað sætiö!
Falli Pálmi út úr þingsæti er
Friðjón dómsmálaráðherra einn
eftir í slagnum og þá munu fyigis-
menn Gunnars vafalítið leita ráða.
Hvað hann gerir er ekki gott að
segja. En víst er að hann mun gjama
Maddaman
byltir sér
En þeir sem vilja spila snjallt
núna, miða við að hafa nokkum
tíma. Líklegt hefur þótt að kosið
yrði í fyrsta lagi í apríl. Á flokksþingi
framsóknarmanna um síðustu helgi
kom fram svo megn óánægja í garð
seinagangs ríkisstjómarinnar i efna-
hagsmálum, að forystumönnum
flokksins verður trauöla vært að sitja
KEFþAVÍKURFLUGVÖLLUR
OGISLENSKIR VERKTAKAR
Húsnæði tslenskra aðalverktaka á Ártúnshöfða.
2. Vissulega er það stefna Verktaka-
sambandsins að hagur verk-
takanna verði sem mestur og
bestur. Það er ósk Verktaka-
sambandsins að verktakar hagn-
ist vel og verði færir um að taka
að sér þau verkefni sem þjóð-
félagið krefst á hverjum tíma.
Verktakasambandið telur eðlilegt
að Island sé eitt markaðssvæði að
þessu leyti. Verktakasambandið
hefur oft bent á hættuna sem af
því stafar að hluti Islendinga
einangri sig og sínar sveitir. Siíkt
gerðist hér á öldum áður og hafði
afleiöingar, sem allir þekkja.
Verktakasambandið telur
óeðlilegt, með hiiðsjón af öllum at-
vikum að eitt verktakafyrirtæki
starfi aöallega við framkvæmdir
á Keflavíkurflugvelii.
3. Það er athyglisvert að alþingis-
maðurinn fullyrðir að „Banda-
ríkjaher fengi verk unnin fyrir
smánarverð”. Það verð sem þing-
maðurinn hlýtur að miða við,
hann hefur ekki annað, er það
verð sem tíökast á innlendum
markaði. Það er rétt að það hefur
oft verið of lágt verð á markaön-
um og liggja ástæður til þess sem
ekki verða raktar hér. Það ætti
hins vegar að vera athyglisvert
fyrir skattborgara og alþingis-
menn, ef verðlagning alþingis-
mannsins er rétt, að íslenskir
verktakar framkvæma verk fyrir
Islendinga á mjög hagkvæman
hátt.
4. Það er ekki lengur gamanmál að
heyra og lesa skoðanir sumra al-
þingismanna. Það er að verða al-
varlegt mál. Karl Steinar Guðna-
son alþingismaður gerir því skóna
í ofangreindri tilvitnun að at-
vinnuöryggi brysti og verktakar
skiptust um að fara á hausinn ef
þeir tækju alfarið yfir verkefnin á
Keflavíkurflugvelli. Eins og áöur
segir hefur það ekki verið stefna
Verktakasambandsins að boöið sé
beint í verk hjá Bandaríkjaher, en
þessi fullyrðing segir samt
merkilega sögu.
Abyrgðarleysi sjóða- og lána-
kerfisfargans síöustu áratuga
hefur valdiö því að fyrirtæki í
ýmsum greinum íslensks at-
vinnulífs geta vart farið á hausinn
þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir í þá
átt og mikinn taprekstur. Það eru
í gangi allskonar millifærslur og
úthlutanir á f jármunum skattborg-
aranna til fyrirtækja sem eiga aö
fara á hausinn. Hagur íslenskra
skattborgara er enn sá að islensk
verktakafyrirtæki eru ekkert
tengd „sjóöa sósíalismanum” og
því verður hver verktaki að verj-
ast sem hann getur og hagnast.
Það er víst að það fylgir frjálsri
atvinnustarfsemi að fyrirtæki
geta farið á hausinn. Það væri
vissulega æskilegt að fyrirtæki
gætuþaðekki ef það bitnaði ekki
á lífskjörum. Ymsar orsakir geta
legið tU þess að verktakafyrirtæki
fari á höfuöið svo sem léleg
stjómun, afarkostir verkkaupa og
léleg starfsskilyrði. Mergurinn
málsins er sá að lífskjara-
skerðingin nú er fóstur doöa og á-
byrgðarleysis sjóða-, lána- og
millifærslukerfis þess, sem við
búum við. Menn mega fara á
hausinn ef þeir eiga ekki fyrir
skuldum og reksturinn er tap-
rekstur.
Eins og bent hefur verið á hér
að framan og margoft hefur feng-
ist staðfest er það hagkvæmt
hverri þjóð að hafa sterkan
verktakaiðnað til að fást við
verkefni hverju sinni. Lágu verðin
og hagkvæmnin hverfa um leið og
sjóðir og kerfi yfirtaka reksturinn
því þá er engin barátta til
lengur. Sjóðir og kerfi hafa ekki
baráttuanda sérstaklega þegar
svo er til stofnað í upphafi að
ekkert nema ný lög geti grandað
þeim.
Væntanlega kemur sú stund að
menn sjá aö sterkur verktaka-
iönaöur þýöir betri lífskjör.
Til umhugsunar
Hvers vegna á ástandið að vera
óbreytt?
Hvers vegna á að breyta skipulagi
opinberra framkvæmda á Kefla-
víkurflugvelli?
Hver hirðir arð af framkvæmdunum
á Keflavíkurflugvelli?
Hvers vegna á efni og tæki að vera
tollfrjálst til framkvæmda á Kefla-
víkurflugvelli?
Hvers vegna á að hanna byggingar á
Keflavíkurflugvelli í Bandaríkjun-
um?
Hvers vegna á enska að vera
samningamáliö þegar framkvæmd
er á Islandi og starfsmenn lang-
flestir íslenskir?
Hvers vegna á að kaupa mest af efni
í Bandaríkjunum?
Geta Islendingar ekki látið endur-
skoða samninga sína við Bandarikin
sértil hagsbóta?
Hvernig eru samskipti annarra
þjóða við Bandarikin að þessu leyti?
Othar öm Petersen hrl.,
framkvæmdastjóri
Verktakasambands íslands.