Dagblaðið Vísir - DV - 28.04.1983, Blaðsíða 13

DV. FIMMTUDAGUR 28. APRIL1983.
13
um skýringar. Þaö varðar um það eitt
að staðið hafi veriö við loforðin sem því
voru gefin. Heföi það veriö gert hefði
það áfram stutt flokkinn. Þaö var ekki
gert og þess vegna sneri þaö við honum
baki. Þetta er ekki sagt til þess aö
álasa þessu fólki. Síður en svo. Það er
undirstaða lýðræðis að þegnarnir vegi
og meti pólitísk viöhorf sjálfstætt.
Hópur hins lausa fylgis mun stækka og
stækka uns stjórnmálamenn fara aö
skilja eðli þess og haga sér samkvæmt
því. Þá mun það staönæmast, um sinn
aðminnstakosti.
Dauðadómur
flokkakerfis?
Ég hefi oft haldið því fram að hið
gamla flokkakerfi sé í upplausn. Vissu-
lega ýta nýliönar kosningar undir þá
skoðun. En eru þær gagnmerkur
áfangi á leið til nýs flokkakerfis? Svar
mitt er bæði já og nei. Já aö því leyti aö
þær ýta undir upplausnina og kalla á
breytingar, nei að því leyti aö ekkert
nýtt kerfi hefur séð dagsins ljós. Hin
nýju framboð, sem urðu sigurvegarar
kosninganna að eigin mati og flestra
annarra, eru ekki vísir að nýjum flokk-
um. Þau munu líða undir lok sem og
aðrir stjórnmálaflokkar við upp-
stukkun flokkakerfisins, sum stefnu-
mála þeirra munu síast inn í nýjar
stefnuskrár, önnur hverfa. Eg held enn
að meginlínur hins nýja kerfis verði
litlir flokkar yst til vinstri og hægri og
síðan tveir stórir miöjuflokkar, vinstra
og hægra megin í litrófi stjórnmál-
anna, er muni skiptast á um að stjórna
þjóöarskútunni.
En hillir undir þessa þróun? Kannski
og kannski ekki. Alla vega finnst mér
kominn tími til þess fyrir framscfaiar-
menn og alþýöuflokksmenn að fara að
tala saman um eitthvað annað en
flokksgæðinga. Flokkar þeirra beggja
eru nú á hverfanda hveli, í raun eiga
þeir ákaflega margt sameiginlegt,
miklu fleira en aðskilur þá. Það sem
kannski sameinar þá þó mest er það að
hugsjónir beggja um réttlátara þjóðfé-
lag eru í raun að verulegu leyti komnar
í framkvæmd og það er erfitt að berj-
ast fy rir því sem þegar er oröið. I efna-
hagsmálum er stefna þeirra í raun
mjög svipuð, svo fyrsta stóra átakið er
bíður úrlausnar í þjóðfélaginu ætti ekki
aö þurfa að koma í veg fy rir nána sam-
vinnu.
En meira um þetta síðar.
Magnús Bjarnfreðsson.
„Mér er nær að halda að sá flokkur sem mesta ástæðu hefur til að vera ánægður með sinn hlut út úr kosningunum sé Alþýðubandalagið.’
— Svavar Gestsson að kjósa.
mestan þátt átti í sigri flokksins, lenti
upp á kant við hina og stofnaöi nýjan
flokk, annan „sigurvegaranna” í kosn-
ingunum á laugardaginn. Raunar lenti
hann fyrst og fremst upp á kant af því
að hann skildi það aldrei að ekki var
hægt að rísa undir sigrinum, en það
breytir því ekki að með honum fór að
nýju stór hluti þess fylgis sem hafði trú
á honum 1978. Hinir raunsærri voru
ýmsir famir áður.
Fylgistap Alþýðuflokksins nú var því
á ýmsan hátt skiljanlegt. Líklega er
það fylgi sem hann nú hefur nokkurn
veginn flokksfylgið, sem nægir fyrir
5—7 þingmönnum samkvæmt þeim
kosningareglum sem gilt hafa í tæpan
aldarfjórðung.
Um Framsóknarflokkinn gildir allt
öðm máli. Eg held að ósigur hans í
þessum kosningum sé í raun merkasta
og ef til vill afdrifaríkasta niðurstaða
þeirra. Framsóknarflokkurinn tapaði
ekki bara þremur þingmönnum, nærri
fjórði hver kjósandi hans sneri við hon-
um baki, hann er ekki lengur stór
flokkur og helsta mótvægið gegn Sjálf-
stæðisflokknum heldur stærstur
margra smáflokka, og fari svo fram
sem horfir virðist það bíða hans að
verða áhrifalítill dreifbýlisflokkur.
Margir gældu við þá hugmynd að fylgi
það sem yfirgaf flokkinn 1978 hefði
snúið aftur ári seinna er flokkurinn
vann aftur þingsætin sem töpuðust 78.
Það var misskilningur. Eitthvað af því
kom aftur en obbinn af nýja fylginu
1979 var hið svokallaða lausa fylgi, er
trúði því að Framsóknarflokkurinn
myndi takast á við efnahagsvandann
af festu.
Vonbrigði þessa fólks urðu mikil, og
því fór sem fór nú. Hart og ákveðið
flokksfylgi lætur sér ýmsilegt lynda,
það vegur og metur skýringar á því
sem miður hefur farið og er reiðubúiö
til að fylkja sér að baki forystunni ef
illa hefur gengið og styrkja hana í að
þrýsta málum sinum fram. Það skildi
nú að flokkurinn hafði hreinlega ekki
haft styrk til þess að koma efnahags-
stefnu sinni fram og vildi gefa honum
. annaö tækifæri. Viðhorf hins lausa
fylgis er allt annað. Það varðar ekkert
A „Um Framsóknarflokkinn gildir allt öðru
máli. Ég held að ósigur hans í þessum
kosningum sé í raun merkasta og ef til vill af-
drifaríkasta niðurstaða þeirra....”
SigurðurHjartarson
verið arösemisaukandi fyrir bændur,
vöruvöndun fyrir neytendur og skatta-
afsláttur fyrir borgarana. Friðun
tófunnar og fjölgun mundi því örugg-
lega bæta hag bænda og næringu neyt-
enda, auk þess sem skattalækkunin
gæti f jölgað sólarlandaferðum og flýtt
fyrir videovæðingu í dreif býlinu.
Hið íslenzka tófuvinaféiag gerir ráö
fyrir að taka muni aldir, jafnvel 1100
ár, að koma vitinu fyrir íslenska bænd-
ur, sem grunaðir eru um að vera frek-
ar íhaldssamir. En við látum ekki
deigan síga f yrr en tóf an hefur f engið á
ný fullan og óskoraðan rétt til landsins
gæða.
Jákvæðari afstaða
Barátta Tófuvinafélagsins hefur hins
vegar haft talsverð áhrif á upplýsta
aðila. Vegna áhrifa frá félaginu, og
hugsanlega einnig frá Páli Hersteins-
syni, hafa Náttúruverndarráð og
Landvemd tekið upp jákvæðari af-
stöðu til tófunnar. Reyndar eru álykt-
anir þessara aðila kraftlitlar og hik-
andi enn sem komið er.
Á aðalfundi Landverndar, 24.11.
1979, var talin ástæða „til að gæta
fyllstu varkámi, þegar rætt er um
fækkun eða útrýmingu dýrategunda,
sem keppa við manninn um líf sins gæði
eða gera á annan hátt einhvem miska.
Slíkar framkvæmdir má ekki undir
neinum kringumstæðum gera án und-
angenginna gaumgæfilegra athugana
og rannsókna.” Þetta gæti átt við ís-
lenska refinn, enda þótt þarna sé talað
um miska.
Á fulltrúafundi Landvemdar, 15. og
16. nóvember 1980, er bent á „aö tekin
verði til vandlegrar endurskoðunar
ýmis lög er lúta að hagnýtri dýrafræði
svo sem lög um fuglaveiðar og fugla-
friðun, lög um eyöingu refa og
minka.. .”
Aðalfundur Landvemdar 1982 álykt-
aði að 8. grein dýraverndunarlaga um
mannúðlega deyðingu dýra skyldi
einnig gilda um villt dýr.
Fjórða þing Náttúmvemdarráðs
haldið í apríl 1981 ályktaði að taka bæri
til rækilegrar meðferðar mál, er varða
stofna villtra spendýra og fugla og að
stórauknar yrðu rannsóknir á þessu
sviði.
Enda þótt ljóst megi vera að áður-
greindir tveir aðilar hafi orðið fyrir
áhrifum frá okkur em viöbrögð þeirra
ósköp lin og lítt afgerandi. Betur má ef
duga skal. Ef til vill óttast þeir við-
brögð þeirra aðila er telja sig eiga
hagsmuna að gæta í áframhaldandi of-
sóknum á hendur íslensku tófunni.
Dýraverndunarfélag íslands er sam-
band nokkurra kvenfélaga sem hafa
það að hugsjón að mótmæla slæmri
meðferð á köttum í útlendum teikni-
myndum sem íslenskum börnum em
sýndar í sjónvarpi ríkisins. Ennfremur
hefur kvennasamband þetta iöulega
mótmælt því að hestamir hans Þor-
geirs í Gufunesi nöguðu fúna og nagla-
lausa girðingarstaura í Viðey og víðar.
Hins vegar hefur þessi sólskríkjusöfn-
uður aldrei mótmælt þeirri villimann-
legu meðferð sem íslenska tófan hefur
mátt þola gegnum tíðina. Ekki hefur
Dýravemdunarfélagið haft neitt við
það aö athuga að bændur veiddu yrðl-
inga upp úr grenjum með egndum
önglum eða beinbrjóti yrðlinga sér til
skemmtunar og til aö kalla foreldrana
heim að greni í dauöafæri byssukjafta.
Ekki hefur félagið heldur séð ástæöu til
að mótmæla sunnudagareið hraustra
bændasona.norðlenskra, á snjósleðum
í eltingarleik við soltnar tófur. Land-
vemd hefur á hinn bóginn talið slíkar
vélsleöaveiðar frekar ómannúðlegar
ogóæskilegar.
„Vaskir sveinar"
I maímánuði sl. sigldu nokkrir vask-
ir sveinar frá Isafirði norður í Jökul-
firði og á Hornstrandir til að sk jóta tóf-
ursértil unaösauka. Vom þeir vopnað-
ir langdrægum rifflum með sjónauk-
um. Gegn slíkum hernaöi á tófan engar
varnir. Þessi sigling er ekki einsdæmi.
Á þessu svæði er ekkert sauðfé og því
útilokaö að tófan geti valdið bændum
tjóni. Svæði þetta er friðlýst meö aug-
lýsingu nr. 366/1975 í Stjómartíðindum
B.
Enginn hinna þriggja ofangreindu
náttúmvemdarsamtaka hefur séð
ástæðu til að skipta sér af skemmti-
ferðum vestfirskra byssubófa á Horn-
strandir.
Þessi sömu samtök hafa heldur ekki
rætt um veiðistjóraembættið og hlut-
verk þess. Það embætti heyrir undir
Búnaðarsamband Islands og var stofn-
að samkvæmt lögum nr. 52, 5. júní
1957. Núverandi veiöistjórihefur setið í
þessu embætti frá upphafi, þann 1.
janúar 1958, og hefur nú stýrt skipu-
lagöri morðherferð á tófuna í aldar-
fjórðung á kostnað hins almenna skatt-
borgara. Embætti þetta er þjóðarsmán
og ber að leggja niður tafarlaust.
I Velvakanda Morgunblaðsins þ. 5.
febrúar sl. lagði veiðimaðurinn I.S. þá
spurningu fyrir veiðistjófa hvort
heimilt væri að veiða tófur með því að
elta þær uppi á snjósleða. I.S. spurði
einnig hvort veiðistjóri borgaði sömu
verðlaun fyrir tófur veiddar á þennan
hátt og tóf ur sem skotnar væm við æti.
Veiðistjóri svaraði I.S. í Velvakanda
þann 15. febrúar. Svar hans var eins og
við mátti búast frá hans hendi. Hann
sagði: „Rétt er að refir hafa verið eltir
uppi á snjósleðum á nokkmm stöðum á
landinu, en þó algengast á Norðaustur-
landi.”!
Um verðlaunin segir veiöistjóri:
„Hafa verðlaun fyrir dýr unnin frá
snjósleða aldrei mér vitanlega verið
hærri en dýra unninna við æti.”!!
Síðan segir veiðistjóri: „Mjög em
skiptar skoðanir manna á þessum
snjósleðaveiðum, en enginn dómur
verður lagður á það hér frá minni
hendi.”!!! Skýrmaður, veiðistjóri.
Embætti veiðistjóra er tímaskekkja
og þjóöarskömm. Að eyða stórfé, mörg
hundmð sinnum meira en það t jón sem
tófan hugsanlega veldur, í útrýmingar-
herferð á hendur tófunni, er svívirða.
Það er því tillaga HlT nú sem fyrr að
leggja veiðistjóra niður nú þegar og
verja morðfé hans til rannsókna á lifn-
aðarháttum tófunnar.
Alþingi Islendinga skóp veiðistjór-
ann á sínum tíma og ætti nú aö manna
sig upp í að eyöa honum mannúðlega.
Ef til vill er vart við því að búast að
Alþingi bregðist skynsamlega við, því
það er orðið viölíka tímaskekkja og
veiðistjóraembættið sjálft. Á löggjaf-
arsamkundunni hafa bændur landsins,
9% þjóðarinnar, líklega 50—60% þing-
fylgi. Allur Framsóknarflokkurinn og
drjúgur hluti dreifbýlisþingmanna
Sjálfstæðisflokks og Alþýðubandalags
taka óvallt afstöðu með bændum og
virðist þá einu gilda hver málstaðurinn
Tækju þingmenn afstööu með tóf-
unni og gegn veiðistjóra og bændum
mundi þaö valda straumhvörfum í ís-
lenskri sögu og efnahagsstjórn. Yrði
það upphaf betri tíðar. I kjölfarið yrðu
bændumir, dekurbörn tímaskekkjunn-
ar við Austurvöll, settir á þann sess er
þeim hæfði. Veiöistjórinn yrði söguleg-
ar menjar og tófan sjálf fengi að nýju
sinn fornhelga rétt til landsins gæða.
Og heildaráhrifin yrðu víðtæk.
Sauðfjárstofninn kynbættist hratt og
landsmenn fengju hollari næringu,
niðurgreiðslur og útflutningsbætur
nyrfu með tímanum og skattar stór-
lækkuðu.
Oft hafa ráð úr refsbelg komið.
Sigurður Hjartarsou,
forseti HÍT.
„Ekki hefur Dýraverndunarfélagið haft
neitt við það að athuga að bændur veiddu
yrðlinga upp úr grenjum með egndum önglum
eða beinbrjóti yrðinga sér til skemmtunar og
til að kalla foreldrana heim að greni í dauða-
færi byssukjafta.”