Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1984, Blaðsíða 19

Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1984, Blaðsíða 19
DV. FIMMTUDAGUR 2. FEBRUAR1984. 19 Menning Menning Menning Menning EDVARD MUNCH — grafík í Listasafni íslands Ldstasafn Islands býöur nú upp á sýningu á grafík eftir hinn heimskunna og frábæra listamann Edvard Munch. Norskur málari Málarinn Edvard Munch fæddist í Lyten áriö 1863. Hann hóf ungur að stunda myndlist og málaði í fyrstu andlitsmyndir af vinum og vanda- mönnum. Þá geröi hann einnig landslagsmyndir í anda naturalismans og tók þá gjarnan miö af myndverkum Heyerdahls og Cristian Krogh, sem var kennari hans um tíma. Árið 1885 fór Munch, 22 ára gamall, í fyrsta sinn til Parísar, en sú dvöl haföi lítil sem engin áhrif á listasköpun hans. A þessum tíma málaöi hann ein- faldar myndir og lagði áherslu á einn afgerandi litatón en sagt er aö andrúmsloftið í þessum myndum hafi haft mikil áhrif á einlitatímabil Picassós, sem nefnt hefur verið bláa tímabilið. Þegar á þessum árum tök- um við eftir hinu sterka sálfræðilega inntaki í verkum Munch. Myndverkin fjalla yfirleitt um sálræna þjáningu, veikindi, dauðann, hryggöina og ein- manaleikann sem þar fylgir. Sagt er að í þessum dramatisku myndum sé hann að mála og fjalla um sjúkdóms- legu og andlát móður sinnar og tveggja systra. Frægðin í Berlín Á árunum 1889—1892 dvelur Munch í París og vinnur m.a. á vinnustofu Bonnat, sem var frægur tískumálari þess tíma. I París kynnist Munch verk- um Gaugin á veitingastofu Volpini og verður fyrir miklum áhrifum frá impressionistunum. Þegar hann svo kemur aftur til Oslóar sýnir hann verk sín og vekja þau geysilega athygli. Honum var því næst boðið að sýna í Berlín og víst er að verk hans höfðu djúpstæð og byltingarkennd áhrif á þýska samtímalist. Þetta var árið 1892 og Munch ákveöur að verða um kyrrt í Berlín. Á næstu árum nær Munch mikl- um þroska i Ust sinni og eflaust má telja þetta eitt eftirtektarverðasta tímaskeiðið í list hans. I Berlín um- gengst hann mikiö Strindberg, kynnir sér grafík og skoöar verk eftir Max Klinger, Rops og Vallotton. Listrænt séð breytast verk hans frá hinni impressionísku myndskrift yfir i expressionisma og leggur hann þar áherslu á samþjöppun formsins, sam- tímis sem liturinn verður myrkur og fylltur. Þó svo að myndverkin frá þess- um tíma verði einfaldari og einfaldari eru þau ávallt hlaðin raunsæi. stríða, ferðast víöa, m.a. til Þýska- lands, Noregs, Italíu og Frakklands. Á árunum 1909 til 1915 skapar Munch listaverk sem hann vinnur með fresku- tækni fyrir háskólann í Osló. I þessu verki er list hans í frásagnarformi og því afar raunsæ líkt og grafík lista- mannsins sem hann hafði unnið nokkr- um árum áöur og fjölluðu um vinnuna. En á sama tíma er einnig að finna myndverk þar sem formin hafa fengið sjálfstætt gildi og verkin nálgast eins konar abstrakt expressionisma. Arið 1916 sest Munch að í Ekely í Noregi og frá og með þeim tíma breytist list hans lítiö. Myndskrift listamannsins verður stöðug og hann vinnur upp aftur og aft- ur ákveðin „thema”, m.a. um ástina þar sem konan er í senn sú sem laðar og tælir og tákn fyrir hin illu og eyðandi öfl sem búa i manninum. Edvard Munch andaðist árið 1944. Sjálfsmynd og bein. Aftur til Noregs Árið 1896 kemur Munch aftur til Parísar og sýnir í Art Nouveau, þar sem Strindberg ritar inngangsorð í Myndlist Gunnar B. Kvaran sýningarskrá. Ari seinna sýnir hann svo á Salon des Independendants. A næstu árum 1898—1908 á listamaðurinn við mikil sálfræöileg vandamál að Við sjúkrabeð. Veika stúlkan. Ljósm. GBK Gott framtak Munch er tvímælalaust sá lista- maður sem hefur haft hvað mest áhrif á evrópska listasögu á síöastliðinni öld. Og þá sérstaklega hvað varðar þýska list, en hann telst vera forveri þýska expressionismans. Það er því vissulega viðburður þegar stjómendur Listasafnsins draga fram verk hans, því þau eru vafalaust með því merk- asta sem þar er varðveitt. Það má því sannarlega hvetja alla grafík- og list- unnendur almennt til aö fjölmenna í anddyri Listasafnsins. GBK MOTOROLA Altcrnatorar Haukur og Ólafur Ármúla 32 - Sími 37700. TAKIÐ MEÐ SKYNDIBITA A GRÍSKAVÍSU Hakkað nauta- og kindakjöt AI/HAA með hrásalati og pítu. VaYKUO Verð kr. 70.- ZORBJLJf BROX % Laugavegur126 Sími 24631 Y*

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.