Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.1984, Síða 13
DV. FIMMTUDAGUR17. MAI1984.
13
SVIK OG FALSANIR
Eg skrifaöi í DV þann 15. júlí 1982
um þann skipasmíöasamning er
Sverrir hf. geröi viö Skipasmíðastöð
M.B. hf. á Isafirði og hef deilt hart á
þá forráðamenn sem stjórnuðu hjá
M.B. hf. og þá ráðamenn sem hafa
haft þetta skip til umfjöllunar. Eg
hef ekki haft tök á að sýna fram á
þann ósóma sem fram fór hjá for-
ráöamönnum Skipasmíðastöðvar
M.B hf. á Isafiröi fyrr en nú með
heimkomu skipsins frá Póllandi og
skipsins frá Akureyri.
hundruð og tuttugu þúsund dollarar,
eöa 38 milljónir íslenskra króna plús
5—6 milljónir í fjármagnskostnað á
byggingartímanum, sem átti að vera
1 ár miðað við verðlag í dag, en smíði
þessa skips stóö yfir í rétt þrjú ár.
2. nóvember 1979 sendir Fisk-
veiðasjóöur viökomandi aöilum
skriflegt svar við samþykktinni og
sendir jafnframt 75% af veröi skips-
ins í dollurum til Isafjarðar, og þar
meö á smiöi skipsins að hefjast á
fullu. Síðar á byggingartímanum á
um fyrr en í júní 1982. A stjómar-
fundi þann 9. nóvember 1981 hjá
Fiskveiðasjóði Islands er tekin sú
einhliöa ákvörðun að samþykkja aö
skipasmiðastöðin fái heimild til að
klára skipið og selja það öðrum
aöila, þó að skipið hafi átt að vera bú-
ið fyrir ári. Eg vil láta þaö koma
fram jafnhliða þessu að Sverrir hf.
skuldar Fiskveiðasjóði Isl. ekki neitt
oghefurekkigert.
Einnig vil ég benda á að hvorki
Fiskveiöasjóöur Isl. né Skipasmíða-
! *
Þetta skip, sem er 150 brúttólestir, smiðað á isafirði á árunum 1979—1982, átti samkvæmt samningi að
kosta 1,3 miiijónir dollara, auk fjármögnunarkostnaðar á einu ári. Fór tii Vestmannaeyja fyrir tæpu ári
síðan á 3,3 miiijónir doiiara.
stööinni peninga til að klára skipið. A
sama tíma skrifar lögmaöur
Byggðasjóðs Sverri hf. mjög niðr-
andi bréf þar sem hann krefst þess
að Sverrir hf. komi og borgi upp
skuldina við Byggðasjóð þar sem
Sverrir hf. eigi ekki lengur neitt í
þessuskipi.
Skráning á fölskum
gögnum
I byrjun maí fer stööin með samn-
ing no. 2, sem er falsaöur af þeirra
hálfu, til Siglingamálastofnunar rik-
isins og fær skipasmíðaskírteini
dags. 5.5. 1982 og þjóðernis- og
skráningarskírteini fyrir skip sem
hefur smíðanúmer 51 og þar með
getur stöðin látið hina fölsuðu
eigendur þinglýsa skipinu á sitt
félag. Þar með eru þeir komnir með
eignarheimild á skipinu með skjala-
falsi sem Fiskveiðasjóður Islands og
Byggðasjóöur eru báðir búnir aö
samþykkja.
En í lögum Siglingamálastofnun-
ar ríkisins segir svo að réttur eigandi
hver ju sinni komi meö þau gögn sem
meö þarf og fái skírteini og önnur
vottorð sem þarf, og leggi það við
drengskap sinn að þetta sé það eina
sanna.
Því miður verður stöðin aldrei eig-
andi að skipinu, hefur aðeins hald-
rétt. Finnst mér með ólíkindum hvað
stööin hefur þvælt Fiskveiðasjóöi Is-
lands og Byggðasjóöi í þetta skjala-
fals án þess aö ræða viö báöa aðila,
því að sjaldan veldur einn þá tveir
deila.
Fyrir tæpu ári er þetta sama skip
selt til Vestmannaeyja fyrir 97
Kjallarinn
Forsaga málsins er sú að skipa-
smíðastööin fær ekki að byggja skip
upp á eigin reikning. Þar af leiöandi
verður hún að hafa fastan kaupanda,
sem sannar sína f jármögnun á bygg-
ingartímanum. En framkvæmda-
stjóri M.B. hf. krafðist alls fjár-
magnsins áður en verkið hæfist, sem
viö neituðum, en á þessum for-
sendum telur stöðin sig eiga skipið
og geti þar af leiðandi hækkaö skips-
verðið að eigin geöþótta.
Samningurinn
I framhaldi af þeim blaðaskrifum
og deilum sem Sverrir hf. hefur átt í
við M.B. hf. á Isafirði og engin lausn
komin á enn vil ég enn á ný geta þess
máli mínu til stuðnings að sá samn-
ingur er við gerðum um dýrasta skip
sem framleitt hefur verið hjá
íslenskri skipasmíöastöð hljóðar upp
á 26 m langt skip, sem er 150 brúttó-
tonn að stærð, mjög vel búið vélum
og tækjum. Verð þessa skips átti aö
vera 1.320.000 $, ein milljón þrjú
Byggðasjóður að koma með 10% sem
hann gerði og rúmlega það. Mun ég
koma að því síöar. En viti menn,
eftir 12 mánuði í byggingu var rétt
rúmlega búið að reisa böndin. Þegar
svo var komið málum tókum við hjá
S verri hf. þá stefnu að gera ekki neitt
uppistand þó verkið tefðist.
Síðan gerist það að þeir hjá M.B.
hf. boða okkur hjá Sverri hf. á sinn
fund, sem var í byr jun maí 1981. Þar
er okkur tilkynnt mjög formlega að
Sverrir hf. skuldi M.B. hf. 160 millj.
gkr. og myndum við skulda þeim
ekki undir 250 millj. gkr. þegar skip-
ið yrði búið, sem við gátum á engan
hátt sætt okkur við, þar sem við
vorum á þessum tima búnir að
greiða þá upphæð sem samningúrinn
sagðitilum.
Annar samningur
Síðan býr stöðin til annan samn-
ing meö sama byggingamúmeri,
sem er nr. 51, og gefur hann öðrum
aðila, sem við fáum enga vitneskju
• „Til samanburðar við skipið frá ísafirði
var nýtt skip að koma frá Póllandi, sem
er 222 tonn að stærð eða þriðjungi stærra og
ekki síður vel búið tækjum, en kostar ekki
nema 70 milljónir króna.”
stöð M.B. hf. eru eigendur að ný-
smíði no. 51. Eigandi er Sverrir hf. í
Grindavík. Ákvæði er um það í 9.
grein smíðasamnings sem öllum er
heimilt að kynna sér ef þeir hafa
áhuga á. Samningurinn liggur hjá
Fiskveiðasjóði Islands.
Síöan kemur Byggðasjóður. Hann
lánar Sverrir hf. 10% af samnings-
verði, eins og gert var ráð fy rir, gegn
því aö Sverrir hf. leggi fram fast-
eignaveö sem nemur 1/4 af lánsupp-
hæð og var það gert. En viti menn,
þegar Byggöasjóöur fær bréfið frá
stöðinni um riftun samnings um
smíði skipsins sem á að vera lokiö
fyrir tæpu ári, lánar Byggðasjóöur
milljónir króna sem eru 3.350.000
dollarar, þrjár milljónir þrjú hundr-
uð og fimmtíu þúsund dollarar, þar
sem mismunur á samningi og sölu-
verði skipsins eru um 2 milljónir doll-
ara eöa 60 milljónir íslenskra króna.
Þarf engan að undra þótt þeir hafi
neytt allra tiltækra ráða til að koma
Sverri hf. út úr þeim samningi er
þessi félög gerðu með sér og var
samþykktur af viöskiptabanka
Sverris hf. og Fiskveiöasjóði í okt.
’79.
En þvert ofan í gefin loforð Fisk-
veiðasjóös skipar hann aðallögmenn
Landsbanka Islands, Utvegsbanka
Isl. og Fiskveiðasjóðs til liðsinnis við
MAGNUS P.
SVERRISSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI
SVERRIS H.F
skipasmíðastöðina vegna þess að
stöðin hafði engin tök á þessum
þjófnaði úr sjóðnum nema með að-
stoö þessara lögmanna og ef til vill
eitthverra fleiri aöila. Síöan var mál-
ið kært til saksóknaraembættisins,
en þaöan komu engin haldbær svör,
vegna þess að mínu mati að sá
maður sem fékk málið til um-
fjöllunar hjá embættinu hefur verið
og er stórútgerðarmaður á Snæfells-
nesi, þangað sem skipið fór fyrst, og
hefur vafalaust verið undir hælnum
hjá sjóðunum.
Eg virði þeim það til vorkunnar að
í öllu því írafári, sem fram fór á milli
M.B. hf. og Fiskveiðasjóðs og sam-
þykktir sjóösins þvert ofan í gefin
loforð, láta þeir Sverri hf. aldrei vita
hvað er að gerast bak viö tjöldin og
hafa ekki gert enn, en meö þeim
svikum sem voru þama viðhöfð
bjarga þeir skipasmíöastöðinni og
sjálfum sér frá gjaldþroti sem þeir
voru komnir í.
Verðið talar sínu máli
Til samanburðar við skipið frá
Isafirði var nýtt skip aö koma frá
Póllandi, sem er 222 tonn að stærð
eða 1/3 stærra og ekki síður vel útbú-
ið tækjum, en kostar ekki nema
2.300.000 $ eða 70 milljónir íslenskra
kr. Þaö þarf nú ekki aö vera skarp-
gáfaöur til að sjá hvað hér hefur
gerst hjá þeim opinberu starfsmönn-
um sem hafa f jallað um málið.
I hinu tillfellinu er það skipið sem
var smíöaö á Akureyri og afhent nú í
vor og er 150 tonn að stærö og mjög
svo svipað skip, en þetta skip kostar
ekki nema 50 milljónir króna eða 1,7
milljón dollara, sem er sambærilegt
verö við pólska skipiö.
„Ræningiasögu” NT svarað
Vegna „ræningjasögu” Amar
Olafssonar, kennara á Sauðárkróki,
og verðkönnunar hans í Skag-
firðingabúð og Hagkaupi á Akureyri,
sem birtust í NT 10. maí sl., sé ég
undirritaður mig knúinn til að stinga
niðurpenna.
Orn Olafsson talar um að ræningj-
ar hafi hreiðrað um sig í Skagfirð-
ingabúð. Álíta verður að hann eigi
þar viö forystumenn Kaupfélags
Skagfiröinga, stjóm þess, fram-
kvæmdastjóra og hans nánustu sam-
starfsmenn.
Það eru þungar sakir sem bornar
eru á þessa menn að segja þá ræn-
ingja, eða með öörum orðum þjófa.
Væntanlega þykist Orn Olafsson þess
umkominn að koma slíkum mönnum
undir lás og slá. En lítum nú nánar á
hvaö er á bak við þessa ásökun.
10.000 tegundir
Kennarinn tekur 36 vömtegundir,
greinilega ekki af handhófi, heldur
em eingöngu valdar þær vöruteg-
undir sem eru óhagstæðar fyrir
Skagfirðingabúð. Ef ekki hafa fund-
nwrmwmwwwmwH
ist fleiri vörutegundir í Hagkaupi
vemlega ódýrari en í Skag-
firðingabúð, getum við kaupfélags-
menn vel viö unað því í Skag-
firðingabúö era seldar ekki færri en
10.000 vörutegundir enda þarf Kaup-
félag Skagfirðinga að þjóna flestum
þörfum viðskiptamanna sinna. Ekki
trúi ég því að öm Olafsson sé á mála
hjá Hagkaupi nema þá sem sjálf-
boöaliði enda þurfa þeir Hagkaups-
menn vonandi ekki á svona vinnuað-
ferð að halda. Það er athyglisvert að
þetta högg, sem beint er aö sam-
yinnuhreyfingunni í Skagafirði er á
ferðinni einmitt eftir að verslunar-
álagningin á matvöru var gefin
frjáls, sem leiöir til þess að verslanir
geta sett álagningu á vissum vöm-
tegundum niður í innkaupsverð eða
neöar, en tekið álagningu þeim mun
hærri á öðrum vörum sem ekki em í
brennidepli hvað verðlagninu
snertir.
Nú vitum við að margar verslanir
beita þessari aðferð og það er ekkert
óheiðarlegt, en það ruglar fólk svo-
lítið í ríminu, kennarastéttin ekki
undanskilin.
Tökum þátt
í slagnum
Hjá Kaupfélagi Skagfirðinga
hefur verið haldið sama vöruverði i
Skagfirðingabúð og útibúunum. Og
notuð hefur verið, fram aö þessu,
álagningarprósenta gömlu verðlags-
ákvæðanna. Hins vegar hefur verið
boðiö upp á sérstök tilboö með litilli
eöa engri álagningu á nokkram vöm-
tegundum hverju sinni eina viku í
senn. Þessar tilboðsvörur hafa
greinilega ekki hlotiö þá náð að vera
á verðkönnunarlista Amar Olafsson-
ar. Eg vona að hann hafi samt haft
vit á því að kaupa þessar vörur sjálf-
ur því ég veit að kennarar em ekki
hátt launaöir og þurfa að spara eins
ogsvo margiraðrir.
Alagningarreglur hafa verið lög-
bundnar um langa tíö en nú hefur
verðálagning matvöru verið gefin
frjáls. Kaupfélag Skagfirðinga hefur
í framhaldi af því ákveðið að taka
Kjallarinn
MAGNÚS
SIGURJÓNSSON
VERSLUNARSTJÓRI
SKAGFIRÐINGABÚÐAR
þátt í þeim slag sem samvinnuhreyf-
ingin hratt af stað meö tilkomu
Miklagarðs í Reykjavík og breyta
sínum álagningarreglum og laga
þær að markaðnum.
Við sem stýrum versluninni vitum
að vömverð hefur lækkað í verslun-
um Kaupfélags Skagfirðinga á
undanfömum mánuðum og það mun
lækka meira í náinni framtíö.
Smærri verslanir verða illa úti í
þessum slag og það er athyglisvert
að öm Olafsson minnist ekki á sam-
keppnisverslanir okkar í eigu kaup-
manna á Sauðárkróki, enda þótt
kaupmannaverslun hafi staðiö með
blóma á Sauðárkróki um langa tíð.
Nei, Hagkaup er lausnaroröiö. En
getur Orn Olafsson upplýst hvers
vegna Hagkaup hætti að versla á
Sauðárkróki og hvers vegna Hag-
kaup kom ekki þangað aftur þegar
þaö átti kost á ódýru húsnæði þar á
staðnum? Það skyldi þó ekki vera
vegna þess að markaöurinn hafi ver-
ið talinn of lítill til aö skila nauðsyn-
legum hagnaði.
Að lokum: Heiðarleg samkeppni
er af hinu góða og öllum til vel-
farnaðar enda þótt hún kosti fjár-
muni. Heiðarleg umræða, sann-
gjamar aðfinnslur og eðlileg
skoðanaskipti eru nauðsynleg í öllum
málum, líka þessum. En ræninga-
saga Arnar Olafssonar er ekkert af
þessu.