Dagblaðið Vísir - DV - 21.08.1984, Side 8

8
DV. ÞRIÐJUDAGUR 21. ÁGUST1984.
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur
Kartöflumar malla á meöan tfnt er

oft í fjöru og tíni I soöið. Þá set ég
gjaman kartöflur í pott og læt þær
sjóöa á eldavélinni á meöan ég tíni
kræklinga," sagði Ingibjörg. I dagbók
Morgunblaösins má sjá hvenær er flóö
og f jara. Ef árdegisflóö er klukkan 9.35
er fjara 6 tímum síöar en sex og
hálfum tíma síöar í Hvalfiröi.
Samkvæmt þessum útreikningum er
fjara umklukkan 16.
Hveitikökur með
krœklingunum
Kræklinga ber Ingibjörg oft fram
meö nýjum kartöflum, auk þess bakar
hún þykkar hveitikökur sem hún ber á
borð meö þessu hollustufæöi. Viö
hættum ekki fyrr en viö fengum
uppskriftina sem Ingibjörg var fús aö
láta. Hveitikökur eru bakaöar úr
hnoðuðu deigi og má líkja þeim við
heimabakaö brauö skonsur eöa hálf-
geröa „tröllaklatta”. Þaö þarf hvorki
egg né smjör í kökurnar og er því hrá-
efnið ekki dýrt. Viö látum uppskriftina
fylgja ef menn vilja spreyta sig á
bakstrinum.
5 bollar h veiti
5 tsk. lyftiduft
sait
sykur
mjólk
Þurefnum blandaö saman, þaö
nægir að hafa um 1/2 tii eina teskeið af
salti og 1—2 matskeiðar af sykri, en
þaö er smekksatriöi. Þá er bleytt í
þurrefnunum meö mjólkinni og deigið
hnoöaö. Búin er til lengja úr því og
deigiö skoriö í sneiöar sem síöan eru
flattar út meö kökukefli í kringlóttar
kökur. Bakaö á pönnu og látið brúnast
á báöum hliðum. Boriö fram með
smjöri, osti eöa öðru áleggi ef viU.
-RR
Ingibjörg leiðbeinir hinum óvana
leitarflokki við kræklingstekju. Slíkar
fjöruferöir eru afar vinsælar hjá aliri
fjölskyldunni.
„Skipin komu á vorin inn á Laxárvog
þegar var aö fjara út og tíndu skip-
verjar krækling í beitu, það var fyrir
fimmtíu árum,” sagði GísU Andrésson
í samtali við DV, en hann er búsettur á
Hálsi í Kjós. Gera má ráð fyrir aö
margur Islendingurinn hafi lært að
borða krækling á Spáni en þaö eru ekki
mörg ár síöan kræklingur fór aö teljast
mannafæöa og þaö herramannsmatur
hér á landi.
Viö ræddum viö Ingibjörgu Jóns-
dóttur, eiginkonu Gísla. „Fólk kemur
stundum tU okkar aö afla sér
upplýsinga um kræklinga, þá smitast
maður og fær áhuga á aö tína. Ég fer
VEGA
SKIPHOLTI 7 SIMAR 20060 6 26600
Gisli Andrésson og Ingibjörg Jónsdóttir á Hálsi Kjós voru starfsmönnum DV
innanhandar með kræklingamið.
Ingibjörg um leið og hún sýnir okkur friðlýst svæði á Búðarsandi, rétt við hina
miklu kræklingaf jöru.
DV-myndir Bjarnleifur.
Hafíð samband við iandeigendur
— einkum ef stórir hópar fara í kræklingaf erð
„Krækling er hægt að tina nánast
alls staðar í lygnum víkum, en Hval-
fjörður er skásti staöurinn i ná-
munda viö Reykjavík,” sagði Sól-
mundur Einarsson fiskifræðingur í
samtali við DV. Þá benti hann á að
bestu kræklingastaðir á landinu
væru fyrir austan, í Hamarsfirði og
Alftafirði. En sem fyrr segir er
krækling að finna í öllum lygnum,
grunnum vikum hvar sem er á land-
inu. Þó svo aö öllum sé fr jálst að tína
krækling i fjöru skal fóUd bent á aö
hafa samband viö landeigendur áður
en hafist er handa við tinsluna, eink-
um ef um hópa er aö ræða.
Krækling má frysta
„Gæta þarf þess aö tína ekki
krækling í námunda viö holræsi.
Einnig skal varast að borða krækl-
inga sem teknir eru á botni þar sem
finn sandur er. Sandur getur safnast
í skeljarnar og þá myndast hörð
perlumóöa sem getur farið iUa meö
tennur, þær gætu brotnað og þetta
kostað óþarfa tannviðgerðir. Best er
að tína kræklingana á malarbotni
þar sem möUn er gróf og gott er aö
taka skeljar sem hanga fastar við
steina.
Eina leiöin til að frysta krækUng er
aö úrskelja hann og frysta í plastíláti
ásamt eigin soöi, sem er afar mikil-
vægt aö frysta með. Kræklingar
geymast í 2—3 mánuði í frosti. Hægt
er aö boröa allt nema möttuUnn, sem
er festiþráöur eða himna sem tekin
er frá. Kræklingurinn lifir á þörung-
um. Ef mikið er í maga hans sem er
dökkur poki, þá er hann tekinn úr.
Kræklingastaðir
í Hvalfirði
.JKrækUngur — aöa, ostrur norð-
ursins” nefnist grein eftir SóUnund
Einarsson sem birtist í öðru ársriti
Otivistar árið 1976. Þar er að finna
ítarlegar upplýsingar um krækling
fyrr á dögum og nú. Við birtum hér
hluta úr grein Sólmundar.
„Laxárvogur þótti góöur beitu-
staður og þar er fjöruborö mikið sem
féU út af og vogurinn þar aö auki
slétt leira, hvergi þótti betra aö taka
krækUng en þar, því hann lá í kerfum
eöa klösum og laus á leirbotninum.
Kræklingur þaðan þótti yfirleitt feit-
ur og þvi góöur og drjúgur til beitu.
Stampar voru næsti staður aö
noröanveröu við bæinn Háls og þar
hagar þannig til, að þaö þurfti að
kafa eftir honum og því seintekinn,
en góð beita þótti kræklingur þaöan.
Hvammsvík innan við Stapa Uggur
norður við ReynivaUaháls þótti og
góður krækUngastaöur. Síöan koma
krækUngastaöir hver af öörum eins
og Hvítanes, Fossó, Brynjudalsvog-
ur, Botnvogur, ÞyriU, LitUsandur og
Brekka.”
Sjö ára kræklingur
er fullvaxinn
.dírækUngurinn hrygnir í maí —
júní og eru lirfurnar sviflægar fyrst í
staö og geta dreifst um ákaflega
stórt svæði. Eftir ákveðinn tima,
þegar lirfumar hafa fundiö hæfUegt
botnlag eða ásetu, setjast þær aö og
festast meö þar til gerðum festi-
þráðum. Næringu tekur kræklingur-
inn úr sjónum við síingu.
KrækUngurinn vex ákaflega seint
jafnvel við bestu skilyrði éða um 1
sentimetra á ári og tekur því aUt upp
i 7 ár aö ná markaösstærð. ’ ’
Aðan er náskyld
kræklingi
Þá segir Sólmundur Einarsson í
grein sinni: lvAö lokum langar mig
að minnast UtiUega á náskyldan ætt-
ingja krækUngsins, en þaö er aöan.
Aðal Ukist kræklingi í útUti, en er
breiðari fremst og brún á litinn,
einnig er hún töluvert stærri. Yngri
eintök eru oft með gula bursta. Að
innan eru skeljamar hvítar, en
krækUngurinn aftur á móti meö blá-
um boröa. Sjálfur innmaturinn er
gulur hjá karldýrum en rauður hjá
kvendýrum. Aðan getur orðiö aUt aö
20 sentimetrar að lengd en oftast um
10—15 sentimetrar. Hún vex hægt
eins og krækUngur. — Bestar eru
skeljarnar til nýtingar er þær hafa
náð8—lOáraaldri.” -RR