Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.1985, Blaðsíða 15

DV. FÖSTUDAGUR 25. OKTÖBER1985.
15
Menning
Menning
Menning
Menning
Tónleikar í D-moll
Tónleikar Szymon Kuran og Marc Tardue í Nor-
rœna húsinu 21. október.
Efnisskrá: Johann Sebastian Bach: Partha nr. 2 f
d-moll fyrir einleiksfMMu; Ludwig van Beethoven:
Sónata op. 31 nr. 2 fyrir pfanó; Rnnur Torfi Stef-
ánsson: Sónata fyrir fiölu og pfanó op. 1; Jóhann-
es Brahms: Sónata nr. 3 f d-moll op. 108 fyrir fiðlu
og pfanó.
Þeir koma sitt úr hvorri áttinni,
annar vestan um haf en hinn austan úr
Póllandi og í Islensku óperunni
kynntust þeir. Hér er átt viö þá Marc
Tardue og Szymon Kuran. Hvorugan
þarf nánar að kynna fyrir þeim sem á
tónlist hlusta, svo vel eru þeir þekktir
af störfum sínum í óperu og sinfóníu-
hljómsveit. Og nú höföu þeir sem sé
ákveðið að slá í púkk og efna til tón-
leika í Norræna húsinu. Tilviljun sögðu
þeir hafa ráðið því að öll verkin á efnis-
skránni væru í d-moll.
Haust, en engin
haustverk
Szymon Kuran lét þess getið að sér
fyndist d-moll tilheyra haustinu. Sú
skoðun kemur heim og saman við þá
Endur-
minningar
skálds
Ut er komin hjá Máli og menningu
bókin Af mönnum ertu kominn, endur-
minningar Einars Braga skálds,
prýdd mörgum ljósmyndum af fólki og
staðháttum.
Einar Bragi fæddist og ólst upp á
Eskifirði og þar er helsti vettvangur
minninganna. Hann byrjar að minnast
næst sér, í timburhúsinu Skálholti þar
sem hann fæddist, færir sig svo um
þorpið hús úr húsi og segir frá íbúum
þeirra í lifandi og skemmtilegum frá-
sögnum. Þegar hann stálpast fer hann
víðar um Austfirði og allt suður í
Skaftafellssýslur.
Fjöldamargir íbúar Eskifjarðar
koma hér við sögu, ættmenni þeirra og
afkomeaidur en í miðju frásagnarinnar
eru foreldrar höfundar, Sigurður
Jóhannsson skipstjóri og Borghildur
Einarsdóttir, lífsbarátta þeirra og
kjör.
M. Einar Bragí
raönnum
ertu
kominn
staðreynd að í hinni svokölluöu
músíkölsku grafik (það er þegar fólk
er látið endurspegla tilfinningar sínar
gagnvart tónlist í litum og teikningu)
notar fólk almennt mjög mikið gráa og
drapp liti en slettir gjarnan með smá-
skömmtum af rauðum, gulum og fjólu-
bláum við d-moll. Það er yfirleitt síður
en svo dapurleg hughrif að lesa úr d-
moll myndum. Gagnstætt c-moll sem
getur, þegar verst lætur, kallast ör-
vilnunartóntegund. Nú, þetta var bara
lítill útúrdúr um d-moll, litina og
haustið. Og varla verður það sagt aö
verkin á tónleikunum hafi verið bein-
línis samin á haustkvöldum ævinnar
hjá viðkomandi tónskáldum nema þá
helst Brahms. Bach var í Cöthen
kannski rétt aö verða þrjátíu og fimm
ára þegar hann samdi partítuna,
Tónleikar
Eyjólfur Melsted
Beethoven þrjátiu og eins árs þegar
hann samdi sónöturnar þrjár opus 31
og Finnur Torfi á enn drjúglangt í
ef tirlaunaa ldurinn.
Ekkert rugl
Það bar vott um reynslu flytjend-
anna og kunnáttu að þeir skyldu leika
einleiksverkin báðir fyrst en samleiks-
verkin á eftir. Menn hugsa ekki í
miöluöum (tempereruðum) tónbilum
þegar þeir leika á fiðlu einir sér og það
ruglar að hafa spilaö með píanói á
undan. Bach partítuna spilaði Szymon
Kuran ósköp blátt áfram og án
tilgerðar. Viðkunnanlegur máti að
leika á en hann hefði nú mátt spila
hreinna, einkum í Giga og á vissum
stöðum í Ciaconna köflunum.
Beethovensk
staðalfrávik
Marc Tardue hefur sínar eigin
hugmyndir um Beethovenflutning og
þær eru ekki akkúrat samkvæmt mið-
evrópskum Beethovenstaðli. I leik
sínum var hann samt í einu og öllu
sjálfum sér samkvæmur og út af fyrir
sig þolir Beethoven það vel að vera
gerður dálítiö rómantískur.
Ekki hefur það verið á allra vitorði
til þessa að Finnur Torfi Stefánsson
skáldi í tónum. Sónatan, sem hér var
flutt, er fyrsta og eina verkið sem ég
hef heyrt eftir hann. Hún var fyrst leik-
in á skólatónleikum Tónfræðadeildar.
Það vakti athygli mína að Finni Torfa
virðist láta að tjá sig á hefðbundnu
tónskáldamáli og ekki þurfa á neinum
brögðum aö halda til að gera músík
sína athyglisverða. Auðvitað er hæpið
að segja nokkuö um tónskáld út frá
frumraun sem unnin er undir handar-
jaðri skólans en ég held að Finnur
Torfi ætti að halda áfram á sömu braut
og það í fúlustu alvöru.
Tilefnið eina
I Brahmssónötunni létu þeir Szymon
og Marc gamminn geisa og nóg gefur
Brahms tilefnin til þess. Fyrir mér var
þetta miöpunktur tónleikanna og get
ég mér til um að raunverulegt tilefni
tónleikanna hafi verið að þeir fóru að
spila þessa sónötu saman. Já, það var
eins og hin verkin hefðu aðeins veriö
þarna til uppfyllingar með Brahms-
sónötunni. Og ég get ekki annað sagt
en að ég hafi verið ánægður með þenn-
an flutning hennar, ekki síst þátt
Marcs sem lét óhikað vaða á súöum
þrátt fyrir ástand píanósins. En það-
kynni hreinlega að vekja upp
meiöyrðamál ef á prent færu þau
lýsingarorð sem ástandi þess hæfa.
EM
Gullkorn fyrir
unnendur þ jóð-
legs f róðleiks
— Endurútgáfa á „Sjósókn”
sr.JónsThorarensen
Ut er komin ööru sinni Sjósókn
eftir sr. Jón Thorarensen. Unnendur
þjóðlegs fróðleiks eru bókinni vafa-
laust kunnugir því hún hefur verið,
frá því hún kom fyrst út árið 1945, í
röð þekktustu þjóðháttalýsinga frá
síðustu öld. I Sjósókninni skráði sr.
Jón endurminningar Erlends B jörns-
sonar, útvegsbónda, formanns, sjó-
sóknara og hreppstjóra á Breiðaból-
stað á Álftanesi.
Bók sr. Jóns fellur aö hefð í ritun
þjóöháttalýsinga og endurminninga
hér á landi. Saga Erlends verður
jafnframt lýsing á lífsháttum og þá
sérstaklega sjósókn frá Álftanesi á
seinustu árum nitjándu aldarinnar
og fram á þá tuttugustu. Veigamestu
kaflarnir eru markverð viðbót við
heimildir um sjósókn við Faxaflóa til
þess tíma að breskir togarar rótuöu
upp miðum innnesjamanna. Líkt og
aðrar bækur sömu gerðar varð bók
sr. Jóns til að bjarga frá gleymsku
vitneskju um líf þjóðarinnar áður en
umbyltingar tuttugustu aldarinnar
riðu yfir hana.
Vitaskuld flýtur ýmislegt annað
efni með. I öðrum kafla er t.d. dregin
upp skemmtileg mynd af bóndanum
Grími Thomsen á Bessastöðum en
skáldið fær að liggja milli hluta.
Frá hendi sr. Jóns Thorarensen
hafa komið niu bækur, margar i
fleiri en einni útgáfu. Þar á meðal er
Rauðskinna sem kom út í tólf bind-
J6n Thorarensen
um á árunum 1929—1961 og var síðar
endurútgefin í heild. Einnig er bók
hans um útnesjamennina vel þekkt.
Hún hefur verið gefin út þrisvar.
Bók sr. Jóns er ríkulega mynd-
skreytt, bæði með teikningum og
ljósmyndum. Naut höfundurinn þar
m.a. liðstyrks listmálaranna
Eggerts Guðmundssonar og frú
Marianne Vestdal. Bókin er 200 bls.
að stærð með skrám yfir myndir,
mannanöfn og atriðisorð. Nesjaút-
gáfan getur út.
GK
Af mönnum ertu kominn er 195 bls.
með nafnaskrá, unnin að öllu leyti í
prentsmiðjunni Odda hf. „Teikn”
gerði kápuna.
MINNISBLAÐ
Muna eftir
að fá mer
eintak af
HM V Tímarit fyrir alla V
Urval
GM
□PEL
n
ISUZU
VETRARSKOÐUN - 1985
Gildistími 10. okt. - 1. des.
1. Mótorþvottur 2. Viftureim athuguð 3. Hleðsla og rafgeymir
mæld 4. Rafgeymasambönd hreinsuð 5. Skipt um kerti 6. Skipt
um platínur 7. Loftsía athuguð 8. Skipt um bensínsíu 9. Mótor-
stilling 10. Kælikerfi athugað 11. Frostþol mælt 12. Ljós yfirfarin
og stillt 13. Rúðuþurrkur athugaðar- settur á frostvari
14. Hemlar reyndir 15. Bifreið smurð og skipt um olíu á vél.
VERÐ: (m/söluskatti)
4 cyl. kr. 2.598,-
6 cyl. kr. 3.352,-
8 cyl. kr. 3.882,-
INNIFALIÐ í VERÐI:
Vinna
Kerti
Platínur
Bensínsía
Frostvari fyrir rúðusprautu
BíLVANGURsf
HÖFÐABAKKA 9 SÍMI 687300