Dagblaðið Vísir - DV - 22.10.1986, Blaðsíða 22

22
MIÐVIKUDAGUR 22. OKTÓBER 1986.
Erlendir fréttaritarar
Sænska kirkjan á í eifiðteikum með að ná eyrum fólks
„Fólk þreytist á
kirkju sem alltaf
vill sigla í meðvindi“
segir Bo Giertz, fymim biskup í Gautaborg, sem telur gagmýnina gegn kirkjunni vera IHsmerki
Gunnlaugur Jónsson, DV, Lundi;
Sænska kirkjan á að margra áliti
við mikil vandamál að stríða um
þessar mundir. Þeim er sækja guðs-
þjónustur á sunnudögum fer fækk-
andi og gagnrýnin fer vaxandi.
Mörgum þykir sem boðskapur kirkj-
unnar sé allt of máttlaus og mörg
predikunin greinir sig ekki frá kjall-
aragreinum dagblaðanna um þjóð-
félagsmál. Gagnrýnin kemur ekki
síst úr röðum kirkjufólksins sjálfs.
„Það er gott að fólk er farið að
þreytast á kirkju sem alltaf vill sigla
i meðvindi, sem leitast ætíð við að
hugsa eins og meirihlutinn og segir
þess vegna það sem er í tísku hverju
sinni,“ segir Bo Giertz, biskup í
, Gautaborg.
Að hrópa fullum hálsi
Umfjöilunin um málefni kirkjunn-
ar hefur verið óvenjulega áberandi
i sænskum fjölmiðlum að undanf-
ömu. Kjell Ove Nilsson, nýskipaður
dómprófastur í Gautaborg og mörgu
íslensku kirkjufólki kunnur, er einn
þeirra sem tekið hafa til máls á síð-
um dagblaðanna að undanfömu.
I grein í Dagens Nyheter fyrir
skömmu sagði hann meðal annars:
„Kirkjan hefur að mörgu leyti orðið
eins og heimurinn, með vandamál
heimsins svo sem baráttu um launa-
flokka, titlasýki x>g valdabaráttu.
Hvemig í ósköpunum á svona kirkja
í alvöru að geta verið spámannleg?"
Nilsson svarar spumingunni
þannig: „Nú gildir það eitt að kom-
ast að hvemig guð starfar í heimin-
um. Mestu varðar að taka sér stöðu
við hlið hans, gegn öllum djöfulsskap
og öllu ómannúðlegu, að hrópa full-
um hálsi svo fólk heyri það, að halda
því nærri guði og vinna með honum
í heiminum."
Nægir ekki að hugsa eins og
meirihlutinn
Bo Giertz biskup segir að gagnrýn-
in sé Hfsmerki. „Það sem fólk er tekið
að gagnrýna er það sem við höfum
lengi gagnrýnt innan kirkjunnar en
við daufar undirtektir. Við höfum
- lengi rætt um það að kirkjan verði
að þora að vera kirkja. Það nægir
ekki að kirkjan hugsi eins og meiri-
hlutinn. Kirkjan hefur annað og
meira fram að færa, nefnilega fagn-
aðarerindið um Jesú Krist sem
fyrirgefur syndir. Það er mjög gleði-
legt að fólk er farið að tala um að
það sé þetta sem það vill heyra.
Ekki vegna þess að það fær nú
hljómgmnn heldur vegna þess að
það er satt.“
Minni kristindómsfræðsla
hluti vandans
' Olaus Bránnström, annar fyrrver-
andi biskup, segir hins vegar að
vandinn felist ekki síst í því að kirkj-
an tali framandi mál. „Samfara því
að kristindómsfræðsla heíur minnk-
að svo í skólunum á kirkjan erfiðara
með að flytja einfaldan boðskap eins
og áður. Áður lærðum við þegar í
skólanum kristið hugsanamynstur
sem við þekktum þegar við hlustuð-
mn á predikanimar. Nú hljómar allt
slíkt eins og gríska. Þess vegna reyn-
ir kirkjan að tala mál sem er nær
hinu daglega lífi og þá kann það að
virðast veraldlegra."
Bohman sakaður um að hafa
hlegið að friðarpredikunum
Dæmi um síka veraldlega predikun
er sú sem flutt var við setningu
sænska þingsins á dögunum. Predik-
unina flutti Elísabeth nokkur Gerle
sem heíur þann starfa með höndum
að vera friðarprestur, það er hún
þjónar engum ákveðnum söfriuði
heldur er henni einungis ætlað að
berjast fyrir friði.
Predikun hennar hefði líklega
aldrei orðið tilefrii mikilla umræðna
í fjölmiðlum hefði það ekki gerst að
hún, að guðsþjónustunni lokinni,
kvartaði undan því við fjölmiðla að
ýmsir þingmenn íhaldsflokksins
hefðu hagað sér ósæmilega í kirkj-
unni. Sérstaklega hefði verið trufl-
andi Gösta Bohman, fyrrum
formaður flokksins, sem hefði rekið
upp hláturroku í miðri predikun.
Bohman kannaðist aðspurður við
að sér hefði þótt ákaflega lítið til
predikunarinnar koma því þama
hafi verið um einhliða pólitískan
boðskap að ræða. Hins vegar sagði
hann það af og frá að hann hefði
hlegið undir predikuninni, slíkt
myndi hann aldrei leyfa sér í kirkju.
Útvatnaður kristindómur
Svenska Dagbladet, aðalmálgagn
íhaldsmanna, hefur nokkrum sinn-
um gert þessa predikun að umtals-
efni, nú síðast í leiðara á
sunnudaginn var. Leiðarahöfundur
bendir meðal annars á hvemig mett-
unarfrásagan (er Jesús mettaði fimm
þúsund manns með fimm brauðum
og tveim fiskum) hefði verið túlkuð
í umræddri predikun. „Þegar dreng-
urinn kom með matkörfuna þá tíndu
aðrir fram það sem þeir höfðu og það
nægði fyrir alla.“ Þannig útskýrði
friðarpresturinn þessa kraftaverka-
frásögn og það em slík dæmi sem
mörgum þykja vera útvatnaður
kristíndómur eða „trúleysi sem þyk-
ist vera trú“ (svo notað sé orðalag
íslensks heimspekiprófessors).
Leiðarahöfundur spyr síðan hvort
engin takmörk eigi að vera fyrir því
hversu lengi hinn frjálsi predikunar-
stóll sænsku kirkjunnar sé gagnrýn-
islaust notaður undir alls kyns
tískustefnur.
„Þá er eitthvað að kirkjunni“
í hugvekju í sama blaði segir Helge
Brattgaard biskup meðal annars í
tilefni af þessari umræðu að þjóð-
félagsvandamál eigi vissulega heima
í kristinni predikun, spumingin sé
bara hvemig þau skuli rædd. Hann
minnir á svar T.S. Eliots við þeirri
spumingu: „Ef kirkjan og þjóðfélag-
ið em á algjörlega öndverðum meiði
þá er eitthvað að þjóðfélaginu. Ef
þau em hins vegar algjörlega sam-
mála þá er eitthvað að kirkjunni."
Ýmsir hafa orðið til að benda á
að kirkjan hafi um of sinnt skipu-
lagsmálum á liðnum árum og
áratugum. Boðskapnum sjálfum,
játningargrundvellinum, hafi ekki
verið eins mikill gaumur gefinn.'
Meðal þeirra sem á þetta hafa bent
em tveir guðfræðiprófessorar við
háskólann í Lundi, þeir Birger Ger-
hardsson og Per-Erik Persson. í bók,
sem þeir skrifuðu fyrir tveim árum
um sögu trúarjátninganna, segja
þeir að tími sé til kominn að breyt-
ing verði á þessu og segja meira að
segja að þörf sé á nýrri trúarjátningu
sem taki mið af ýmsum aðstæðum
samtímans.
Páfinn telur framtíð kirkjunnar
í þriðja heiminum
En eigi sænska kirkjan nú um
stundir í erfiðleikum með að ná eyr-
um fólks þá er ljóst að hún er ekki
ein um það. Hér er um að ræða sam-
eiginlegt vandamál kirkna á Vestur-
löndum. Jóhannes Páll páfi annar
sagði nýverið aðspurður að framtíð
kirkjunnar lægi í Afríku, Suður-
Ameríku og Indlandi. Þar væri
vaxandi áhugi á trúnni. Kristin trú
hefði hins vegar að vissu leyti glat-
ast í Evrópu og væri þörf á nýju
trúboði þar. Svipaðar raddir heyrð-
ust á biskupafundi Norðurlanda á
Gotlandi í sumar, nefhilega þörfin á
trúboði heima fyrir, að minnsta kosti
ekki minni en þörfin á trúboði í
þriðja heiminum.
Gösta Bohman, fyrrverandi formaður íhaldsflokksins, er sakaður um að hafa rekið upp hláturroku undir predikun við þingsetningu. Kynti það undir
umræðunum um boðskap sænsku kirkjunnar.