Dagblaðið Vísir - DV - 18.02.1987, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 1987.
\
15
Matthías misskilningur
Almennt má segja að núverandi
þingmenn Reyknesinga hafi reynst
Suðumesjamönnum haldlitlir og
næsta gagnslausir í erfiðleikum und-
anfarinna ára. Þetta á ekki síst við
í sjávarútvegi. Séu þeir þessari full-
yrðingu ósammála væri þeim best
að hysja upp um sig buxumar og
gera opinberlega grein fyrir afrekum
sínum undanfarin ár. Hræddur er
ég um að afrekaskrá þeirra yrði fá-
breytt og litlaus er vel væri skoðað.
t
„Sannleikanum verður hver
sárreiðastur"
í móðursýkislegum skrifum Matt-
híasar Á. Mathiesen, 1. þingmanns
Reyknesinga, í Morgunblaðinu nú
nýverið kemur glöggt fram að hann
þjáist af slæmri samvisku. Með skrif-
um sínum reynir Matthías að svara
ummælum Steingríms Hermanns-
sonar sem birtust í Tímanum 30.
janúar sl. Þar gagnrýnir forsætis-
ráðherra réttilega aðgerðaleysi
þingmanna Reykjaneskjördæmis til
þess að leysa vandamál útgerðar á
Suðurnesjum. í skrifum sínum nefnir
Matthías ekki eitt einasta dæmi þess
að hann með þingsetu sinni hafi orð-
ið að hinu minnsta gagni fyrir
Suðumesjamenn. Raunar kemur það
Suðumesjamönnum ekkert á óvart
því flestir vita að Matthíasi em
málefni þeirra ókunn. Skrif utanrík-
isráðherra einkennast fremur af
ofsareiði en rökréttri hugsun, fremur
af móðursýki en skynsemi.
Matthías misskilningur
í viðtali við Matthías Á. Mathie-
sen í Víkurfréttum þann 31. júlí sl.
er hann spurður um afrek sín og
gjörðir á Suðumesjum. Glöggt kem-
Kjallarmn
Hilmar Þ. Hilmarsson
blaðamaður
ur fi-am að Matthías hefur lítinn
skilning á málefnum Suðumesja.
Hann treystir sér ekki til að nefna
nein dæmi þess að hann hafi í einu
eða neinu komið einhverju máleíni
áleiðis á Suðumesjum. Hann getur
í engu státað af því að hafa bjargað
einu einasta útgerðarfyrirtæki á
Suðumesjum frá einhverjum vanda
eða orðið einhverju útgerðarfyrir-
tæki að liði með einhverjum hætti.
Almennt virðist maðurinn hafa
átakanlega litla þekkingu á vanda-
málum Suðumesjamanna.
Þegar hann er spurður hveijar séu
orsakir fyrir gifurlegu fylgishruni
Sjálfstæðisflokksins i síðustu sveit-
arstjórnarkosningum í Keflavík og
Njarðvík svarar hann að það hafi
stafað að misskilningi kjósenda.
Hann getur þó með engu móti sagt
í hveiju sá misskilningur sé fólginn.
Misskilningurfrá 1965
Matthías hefur verið þingmaður
Reyknesinga ffá 1965. Sennilega hef-
ur öll hans þingmennska einkennst
af misskilningi. Auðvitað heldur
Matthías að sá misskilningur sé'
kjósenda en ekki hans sjálfs. Ég er
nú þeirrar skoðunar að það hafi ver-
ið mikill misskilningur að Matthías
skyldi nokkm sinni verða þingmað-
ur.
Ratar Matthías til Suðurnesja
Margir flokksbræður Matthíasar
hafa sett fram efasemdir um að hann
rati um Suðumes eða sé þess fullviss
hvar Suðumes séu yfirleitt. Sjaldan
sést hann á Suðumesjum nema rétt
fyrir kosningar og er honum þá ekið
þangað. Flokksbræður hans þora
alls ekki að taka þá áhættu að láta
hann stýra sjálfan, enda gæti maður-
inn hæglega villst. Flestum ætti að
vera auðvelt að gera sér í hugarlund
í hversu nánum tengslum slíkur
maður er við atvinnulíf á Suðurnesj-
um.
Matthías verður að svara
kjósendum
Ég skora á Matthías að segja kjós-
endum frá störfum sínum í því að
bjarga útgerðarfyrirtækjum á Suð-
umesjum. Það getur varla verið
misskilningur að kjósendur eigi
heimtingu á svari?
„Framsóknaráratugur -
viðreisnarstjórn“
Matthías er einn þeirra manna sem
fallið hefur í þá gryíju að kenna svo-
kölluðum Framsóknaráratug um
ófarir í sjávarútvegi. Hann hefur í
því sambandi vísað til mikillar verð-
bólgu á þessum áratug. Sjálfur var
hann fjármálaráðherra frá 1974-78,
einmitt á þeim tíma sem verðbólga
var hvað mest á umræddum áratug.
Hann telur sig sjálfsagt enga ábyrgð
bera á henni sem fjármálaráðherra
frekar en málefnum Suðumesja sem
þingmaður þeirra í meira en tvo ára-
tugi.
Framsóknaráratugurinn hófst í
kjölfar þess mikla niðurrifsstarfs sem
unnið var á „viðreisnaráratugnum".
í lok „viðreisnar" ríkti algert öng-
þveiti í íslenskum efhahagsmálum
og fiskiskipafloti íslendinga var nán-
ast ónýtur. Viðreisnarstjómin hafði
auk þess sýnt fádæma roluskap í
landhelgismálinu. Á svokölluðum
Framsóknaráratug var efhahagslög-
sagan færð úr 12 mílum í 200 mílur.
Því hefði viðreisnarstjómin með
amlóðaskap sínum undir forystu
Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks
aldrei komið í verk.
Enginn misskilningur
Það var enginn misskilningur sem
olli því að sjálfstæðismenn voru
rassskelltir á Suðurnesjum í síðustu
sveitarstjómarkosningum. Ef Matt-
hías heldur enn að svo hafi verið
væri honum best að skýra i hverju
þessi misskilningur var fólginn. Ég
tel víst að ráðherranum muni „vefj-
ast nokkuð tunga um höfuð" við þá
útskýringu. En kjósendum verður
hann að svara.
Með vinsemd og von um skjót við-
brögð.
Hilmar Þ. Hilmarsson
„Margir flokksbræður Matthíasar hafa
sett fram efasemdir um að hann rati um
Suðurnes eða sé þess fullviss hvar Suður-
nes séu yfirleitt.“
Jafnaðarstefna=frjálshyggja?
í umræðu undanfarinna mánaða
hafa andstæðingar Alþýðuflokksins
oft líkt honum við svokallað stutt-
buxnalið Sjálfstæðisflokksins, frjáls-
hyggjuliðið. Þetta er að sjálfsögðu
rangtúlkun eins og ég mun leitast
við að skýra.
Hugmyndafræði frjálshyggjunnar
gengur út frá því að markaðurinn
ráði alfarið samskiptum manna,
jafnt viðskiptum manna sem félags-
KjaUajinn
Magnús
Guðmundsson
bæjarfulltrúi, Seyðisfirði
urinn litið svo á að atvinnulífið,
bæði framleiðslugreinamar og þjón-
usta henni tengd, dafni þá best þegar
ríkið og aðrir opinberir aðilar láti
af miðstjómartilburðum. M.ö.o. það
sé affarasælast að láta fara saman
fjármálalega ábyrgð og ákvörðunar-
vald í fyrirtækjunum. Þetta er sama
hugmyndafræðin og liggur að baki
hugmyndum okkar um valddreif-
ingu í opinbera kerfinu. I tilfærslu
valds og verkefna frá ríki til sveitar-
félaga og fylkja éf eða þegar þau
verða að veruleika. Hvað varðar
eignarform fyrirtækja kemur margt
til greina. Þau geta verið í einka-
eign, samvinnufyrirtæki eða opin-
ber. Aðalatriðið er að miðstýring
minnki og hverfi að lokum.
Það er síðan eitt af höfuðverkefn-
um ríkis og sveitarfélaga að sjá um
að afraksturinn af atvinnulífinu,
þjóðararðurinn, skiptist réttlátlega
milli þegnanna - ekki síst að sjá til
þess að félagsleg og menningarleg
þjónusta standi öllum jafnt til reiðu,
óháð efnahag, búsetu og uppmna.
Þama skilur á milli feigs og ófeigs,
milli stuttbuxnaliðsins og jafnaðar-
manna. Við viljum ekki setja
helgustu mannréttindi hvers ein-
staklings út á „markaðinn".
„Hvað varðar eignarform fyrirtækja kem-
ur margt til greina. Þau geta verið í
einkaeign, samvinnufyrirtæki eða opinber.
Aðalatriðið er að miðstýringin minnki og
hverfi að lokum.“
legri þjónustu. í sinni ýtmstu mynd
gerir frjálshyggjan ráð fyrir því að
fyrirbæri eins og heilbrigðisþjón-
usta, menntakerfi og almannatrygg-
ingar verði sett út á markaðinn. Þar
geti einstaklingurinn keypt á mark-
aðsverði þá þjónustu sem hann vill
fá. Þetta gmndvallarsjónarmið er
algerlega andstætt hugmyndafræði
jafnaðarmanna og í hróplegu mis-
ræmi við stefnu Alþýðuflokksins.
Tilfærsla valds og verkefna
Á hinn bóginn hefur Alþýðuflokk-
Andhverfa velferðarríkis
Fulltrúar óhefts markaðsbúskapar
boða lögmál markaðárins í heil-
brigðis-, mennta og félagskerfinu.
Þessu höfrium við alfarið. Hvar vær-
um við stödd ef t.d. foreldrar bama
á dagvistarstofnunum ættu að
standa alfarið undir rekstri þeirra?
Ef gmnnskóla ætti að reka með
skólagjöldum eingöngu? Venjulegt
fólk væri þar utangarðs, háð styrkj-
um og velvild efnamanna eða ríkj-
andi valdamanna hveiju sinni.
Þannig kerfi viljum við ekki. Það
er andhverfa velferðarríkis jafnaðar-
manna. Með opinberu mennta- og
félagskerfi er að því stefnt að tryggja
öllum einstaklingum möguleika á
að þroska hæfileika sína óháð efna-
hag. Þessi draumsýn er reyndar ekki
vemleiki í dag en á að vera mark-
miðið, leiðarljósið.
Ekki fjarlægur draumur
Að lokum, í fáum orðum sagt. Við
viljum dreifa valdinu. Minnka mið-
stýringu ríkisins á atvinnulífinu og
sveitarfélögunum. Við viljum færa
valdið út á vettvang atburðanna.
Ríkið á að einbeita sér að umgerð
samfélagsins, sjálfri þjóðfélagsgerð-
inni. Sjá um að afrakstrinum sé
réttlátlega skipt milli þegnanna. Búa
svo um hnútana með löggjöfinni að
velferðaríkið verði áþreifanlegt,
vemlegt, en ekki fjarlægur draumur.
Ég vona að enginn þurfi að velkj-
ast í vafa um mismun jafnaðarstefnu
og frjálshyggju. Enn kunna þó ein-
hverjir að reyna að halda því fram
að stefna Alþýðuflokksins sé í anda
frjálshyggjunnar. Látum það ekki
tmfla okkur. Stöndum saman,
byggjimi betra land í anda jafnaðar-
stefhunnar.
Magnús Guðmundsson
,Hvar værum við stödd ef t.d. foreldrar barna á dagvistarstofnunum ættu að standa alfarið undir rekstri þeirra?“