Dagblaðið Vísir - DV - 23.11.1988, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 23. NÓVEMBER 1988.
15
Japanskur banki
„Við eigum að leita til Japana um samstarf á breiðum grundvelli. Jap-
anskur banki hérlendis gaeti verið góð byrjun.“ - Frá verðbréfamarkaði í
Japan.
Hér voru á ferð síðustu daga
nokkrir af leiðandi mönnum í jap-
önsku efnahagslífi. Þeir koma um
hálfan hnöttinn, skoða sig um og
mynda sér skoðanir á mönnum og
málefnum. Þetta voru velkomnir
gestir þar sem viðskipti okkar við
Japan eru góð og vaxandi. Sagt er
að þetta sé kurteisisheimsókn en
öllu slíku fylgir samt nokkur al-
vara.
Gerum allt öfugt
Við framkvæmum flesta hluti
öfugt við það sem Japanir gera.
'Þeir byggja verksmiðjur og flytja
út vörur sem seldar eru í öllum
löndum heims. Þetta gera þeir með
slíkum ágætum að eign þeirra í
erlendum gjaldeyri hleðst upp. Þeir
eru í vandræðum með að lána þetta
fé út aftur tíl aö hafa af því arð.
Innlendi markaðurinn í Japan hef-
ur verið látinn bíða og þeir neita
sér um margt þótt mikið laust fé
sé fyrir hendi.
Svona höfum við ekki hugsað.
Hér er allur útflutningin- nánast
gjaldþrota þar sem fyrirtækin hafa
ekki getað skapað sér traustan fjár-
hagsgrundvöll, m.a. vegna rangrar
skráningar á gengi.
Undanfarið höfum við samt sleg-
ið fyrri met í þessu efni. Allt hefur
snúist um innflutning og margur
hefur ætlað að græða á byggingu
verzlunarhúsnæðis sem ekki eru
not fyrir í dag. Það er ekki hægt
KjaUarixm
Lúðvík Gizurarson
hæstaréttarlögmaður
að kalla þetta frelsi. Það er rang-
nefni. Frekar fellur þetta undir það
að vera vitleysa. Þetta hefur ein-
ungis gengið í bili þar sem við auk-
um erlendar skuldir hraðar en aðr-
ir og erum með skuldugustu þjóö-
um heims.
Nýr hugsunarháttur
Það er líklega leitun að þjóð eins
og okkur þar sem fréttir í blöðum
og sjónvarpi eru aö meira eða
minna leyti um efnahagsmál. Það
er vitnað í skýrslur og sérfræðinga
með „efnahagsúrræði“. Samt eru
þetta að stórum hluta blekkingar
og rangfærslur. Þá á ég við það að
einfaldar staðreyndir eru færðar í
kaf með orðskrúði, útreikningum
og óskiljanlegum yfirlýsingum sem
eiga sér stað í einhverri hagfræði-
formúlu. Tökum dæmi: Útflutning-
ur okkar verður að bera sig og helst
græða þótt sumir telji það ljótt orö.
Menn segja ekki: „Setjum útflutn-
inginn á hausinn." Menn hafa fall-
egt orð um þetta og kalla það „fast-
gengisstefnu" þegar allur kostnað-
ur hér innaniands hækkar um
fleiri tugi prósenta en samt eiga
útflutningsfyrirtækin að geta geng-
ið áfram á óbreyttu gengi. Að vísu
er þetta mál flóknara en samt er
sú staðreynd fyrir hendi að við
neitum einfóldum sannindum en
viljum heldur trúa á formúlu ef
hún heitir t.d. „fastgengisstefna"
eða annað í þeim dúr.
Hér þarf að verða breyting á
hugsunarhætti heillar þjóðar, þ.e.
íslendinga, en hver á að kenna okk-
ur?
Vantar ódýra peninga
Við ættum að leita til Japana um
það að þeir setji hér upp banka-
útibú. Slíkur banki yrði að starfa
undir þeim merkjum að koma hér
upp framleiðslu til útflutnings en
ekki til þess að hægt sé að halda
áfram skuldasöfnun erlendis, t.d.
vegna bílakaupa eða meiri utan-
ferða.
Okkur vantar ódýra peninga, þ.e.
löng lán með lágum vöxtum til út-
flutningsverkefna. Þetta geta Jap-
anir lagt til. En fleira fylgdi
japönskum banka. Það kæmi nýr
hugsunarháttur ef rétt væri á hald-
ið.
Japanir töpuðu stríðinu en þeir
eru að vinna friðinn. Áhrif þeirra
eru vaxandi. Við eigum að leita til
þeirra um samstarf á breiðum
grundvelli. Japanskur banki hér-
lendis gæti verið góð byrjun.
Lúðvík Gizurarson
„Okkur vantar ódýra peninga, þ.e. löng
lán með lágum vöxtum til útflutnings-
verkefna. Þetta geta Japanir lagt til.“
Að þekkja
hunda aðeins
af afspurn
Fyrir skömmu voru Reykvíking-
ar spurðir áhts á þeim reglum sem
gilt hafa um hundahald í borginni
undanfarin 4 ár.
Spumingin, sem lögð var fram,
var á þá leið: „Ert þú fylgjandi
hundahaldi með þeim skilyrðum
sem gilt hafa undanfarin 4 ár?“ 87%
borgarbúa sáu enga ástæðu til að
ómaka sig við að svara spuming-
unni og verður það vart skihð á
annan veg en að þessi fjöldi hafi
engar athugasemdir fram að færa
í þessu efni. Áht þess litla hluta sem
vildi tjá sig um máhð skiptist þann-
ig að 40% lýstu sig ánægð með
núverandi reglur, en 60% andvíg.
Þegar þessi niðurstaða var ljós
brá svo við að ályktunarglaðir ein-
staklingar töldu að með þessu
hefðu borgarbúar lýst yfir vilja sín-
um th þess að banna hundahald
um ókomna tíð. Slíkt er furðulegt
ef htið er á orðalag spumingarinn-
ar. Hún snerist eingöngu um reglur
um hundahald en ekki hundahald-
ið sem slíkt. Ýmsir borgarbúar telja
reglur þær sem gilda of þröngar á
meðan öðmm finnst þær of rúmar.
Þetta fólk er ekki ánægt meö nú-
verandi reglur, þótt það vilji ekki
banna hunda í borginni.
í stuttu máh er því niðurstaðan
þessi, reglum um hundahald verð-
ur að breyta.
Sú meginregla er viðurkennd í
íslenskum rétti að íþyngjandi rétt-
arákvæði gagnvart borgurunum
verða að vera skýr og ótvíræð. Ef
taka á svo íþyngjandi ákvörðun
sem bann við hundahaldi, i kjölfar
skoðanakönnunar meðal borg-
KjaUaiiim
Lilja Dóra
Halldórsdóttir
laganemi
arbúa, verður spurningin þar að
lútandi að vera skýr og ótvíræð.
Hundahald í borg
Lengi vel voru rökin gegn hunda-
haldi þau að hundum fylgdi óþrifn-
aöur og ormar. Þessi rök hafa löngu
fallið um sjálf sig og tekið fyrir
báða ókostina í núgildandi reglum.
Óþrifnaður fylgdi hér áður fyrr
ekki síður mönnum en hundum.
Með betri aðbúnaði og aukinni vel-
megun hefur þetta lagast. Hunda-
saurinn margumtalaði er vart sjá-
anlegur á götum úti enda er hunda-
eigendum uppálagt skv. núgildandi
reglum að þrífa eftir hunda sína.
Að auki er lítið gaman að ganga
burt með hund sinn eftir að hann
hefur lokið sér af, vegna ills augna-
ráðs frá samborgurum sem oftast
eru líka nágrannar.
Um ormana þarf ekki að ræða,
enda eru hundarnir hreinsaðir
reglulega, annars fá þeir ekki leyfi.
Lífseig meðal almennings er hka
sú bábilja að hundar eigi einungis
heima í sveit. Með sams konar rök-
um má halda því fram að rétta
umhverfi mannsins séu trén. Það
verður að láta þess getið í upplýs-
ingaskyni, að hundategundir eru
mjög margar og hver með sín ein-
kenni. Sumar reynast vel til að elta
kindur, aðrar eru sérstaklega
ræktaðar sem kjölturakkar og
myndu varla þola sveitalífið.
Hundar hafa fylgt manninum frá
ómunatíð, bæði sem traustir vinir
og nytsamir starfskraftar. Það er
kannski ekki óeðlilegt að íslending-
„Sennilega er skýringin á þessum
kreddum sú aö ýmsir borgarbúar eru
hreinlega hræddir við hunda, enda
ekki skrýtiö. Þeir þekkja þá ekki nema
af afspurn.“
„Lífseig meðal almennings er líka sú bábiija að hundar eigi einungis
heima í sveit,“ segir greinarhöfundur m.a.
um finnist hundurinn eiga heima
í sveit, enda stendur borgarmenn-
ingin hér ekki á gömlum merg.
Erlendis þykir þetta léleg dýra-
fræði.
Sennilega er skýringin á þessum
kreddum sú að ýmsir borgarbúar
eru hreinlega hræddir við hunda
enda ekki skrýtið. Þeir þekkja þá
ekki nema af afspurn.
Afleiðingar hundabanns
Reykvíkingar hafa reynslu af
hundabanni. Það fór um það bann
eins og önnur sem fólkið telur hjá-
kátleg, því var ekki fylgt. Fólk hélt
hunda án nokkurs eftirhts. Þetta
voru ráðherrar, alþingismenn og
aörir góðborgarar. Allt opinbert
leyndarmál. Bann við hundahaldi
nyti svipaðrar virðingar og bjór-
bannið. Landið er yfirfullt af bjór
og í borginni yrði fullt af hundum.
Þeir yrðu að vísu óskráðir og
ekki ormahreinsaðir því hundaeig-
endur færu ekki með óleyfilegu
hundana í skoðun. Dýrin yrðu lok-
uð inni ahan daginn en síðan væri
laumst með þau út að kvöldinu til
að láta þau gera þarfir sínar. Einn-
ig má benda á að ýmsir sem vildu
halda hund án pukurs gætu með
þessu verið flæmdir burt úr borg-
inni í manneskjulegri sveitarfélög.
Réttlátar reglur
Sú umræða sem verið hefur um
hundahald að undanfórnu sýnir
fram á þörf fyrir réttlátar reglur
sem allir geta sætt sig við. Hunda-
eigendur eru minnihlutahópur en
það veitir meirihlutanum ekki rétt
til þess að traðka á tilfinningum
þeirra.
Hundavinir skilja hins vegar
nauðsyn skrásetts eftirlits og
reglna. Þeir eru tilbúnir til að gang-
ast undir þær.
Að mismuna dýrategundum er
heldur ekki fallegt og spyrja má að
því hvers vegna eigendum hesta er
ekki uppálagt að þrífa upp úrgang
þeirra. Af hverju eru kettir, hvað
þá fuglar, ekki bannaðir í borginni?
Það er von mín og trú að allir
aðilar geti komið sér saman um
réttlátar reglur sem mismuna
hvorki manneskjum né dýrum í
höfuðborginni.
Lilja Dóra Halldórsdóttir