Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1990, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1990.
Útlönd
Maitdela
Forseti Suður-Afríku, F. W. de Klerk, aflétti í morgun banni við starf-
semi Afríska þjóðarráðsins en það hefur verið í gildi í þrjátíu ár. Forset-
inn tilkynnti jafnframt í stefnuræðu sinni í morgun við upphaf þings aö
blökkumannaleiötoginn Nelson Mandela yrði látinn laus úr haldi fljótlega.
„Þaö er tfrni til kominn að við bindum enda á ofbeldið og náum friði
og sáttum,“ sagði forsetinn i ræðu sinni. Þessi stefhuræöa de Klerks er
einhver sú viðamesta sem forseti Suður-Afríku hefur haldið síðan stjórn-
arflokkurinn, Þjóðarflokkurinn, komst til valda árið 1948.
Mandela hefur verið í fangelsi í rúman aldarfjórðung. Hann var sakað-
ur um tilraun til aö steypa stjóm hvíta minnihlutans í Suður-Afríku.
Mandela hafði meöal annars sett það sem skilyröi fyrir lausn sinni að
hann fengi að starfa aö vild.
D? Klerk lýsti því einnig 'yfir aö banrii við starfsemi rúmlega 30 ann-
arra samtaka blökkumanna hefði verið aflétt, að pólitískum fóngum yröi
sleppt og að ritskoðun yrði afnumin. Reuter
Milljónastuldur
Danska rannsóknarlögreglan veltir þvi nú fyrir sér hvemig peninga-
sendingar með gjaldeyri, sem nemur andvirði tólf milljóna danskra króna,
hafi horfiö á síðasta ári og í ár.
Um er að ræöa peningasendingar frá Kaupmannahöfn til Svíþjóöar,
Noregs og Finnlands. Engin þeirra kom til móttakanda. í fyrra var send-
ingum aö andvirði rúmlega níu miUjónirdanskra króna stolið og í janúar
í ár hvarf poki með nær þremur milljónum.
Ekki er vitaö hvort fénu var stolið i Kaupmannahöfn, á Kastrup eða í
löndunum sem það átti að fara til. Ekkert bendir enn til að um hafi veriö
aðræðaskipulagðaglæpastarfsemi. Rítzau
Forsaetisráðherra Póllands, Tadeusz Mazowiecki, ásamt framkvæmda-
stjóra Evrópubandalagsins, Jacques Delors, i Brussel í gær.
° Simamynd Reuter
Mazowiecki, forsætisráöherra Póllands, sagði í gær að loknum fundi
sínum með Delors, framkvæmdastjóra Evrópubandalagsins, að Pólland
væri á réttri leiö aö efla tengsl sín við bandalagiö.
Delors kynnti í gær nýja áætlun um samskipti Evrópubandalagsins við
Austur-Evrópuþjóðir. Talsmaöur bandalagsins sagði að í áætluninni fæl-
ust aukin samskipti á sviði viðskipta og samvinnu. Áætlunin miðaði hins
vegar ekki aö því aö þessar þjóðir yrðu fljótt aðildarríki Evrópubandalags-
ins.
Mazowiecki, sem er í (jögurra daga heimsókn í Belgíu, kvaðst vera
ánægður með viðræðumar viö embættismenn bandalagsins og nýju áætl-
unina. Utanríkisráðherrar bandalagsins munu ræða hana í fyrsta sinn á
mánudaginn. Ekki hefur verið ákveöið hvenær viöræöur við Pólverja eða
aðrar Austur-Evrópuþjóðír hefjast. Að sögn embættismanna er þeirra þó
ekkilangtaöbíöa. Reuter
Lögreglan rænir pósthús
Einnskur rannsóknarlögreglumaður frá Helsingfors hefur afrekað það
að ræna pósthús á vinnutíma. Viö rárnð notaði hann lögreglubíi og byssu
lögregiunnar. Ránið átti sér stað rétt fyrir utan Helsingfors á miðvikudag-
inn.
Rannsóknarlögreglumaðurinn var þó ekki einn að verki því hann naut
aðstoðar félaga síns. Þeii voru með hettu yfir hausnum. Bn þegar þeir
höfðu fengiö peningana og þutu að bílum sínum hófu viðbragðssnöggir
menn eftirfór. Ræningjarnir flúðu yfir akra og þar skaut lögreglumaður-
inn þremur skotum en hitti engan. Eftir stuttan eltingarleik í bíl tókst
mönnumaðumkringjaræningjana. FNB
Slagorð í kirkjugarði
Slmamynd Reuter
í Baku, höfuðborg Azerbajdzhan, blandast reiðin sorginni. Þar má sjá
slagorð gegn sovéskum yfirvöldum á legsteinum í kirkjugaröinum. Svart-
ir fánar hanga niður af svölum og rauðar skreytingar eru á gangstéttum
þar sem yfir hundrað manns féllu þegar sovéskum skriödrekum var beitt
til aö brjóta niöur vigi þjóðemissinnaðra Azera.
Þúsundir sovéskra hermanna eru enn í Baku og gæta þeir opinberra
bygginga Eftir klukkan 23 á kvöldin stöðva þeir alla sem eru á ferli.
Reuter
Búlgarskir kommúnistar ákváðu á sérstöku þingi flokksins að endurskoða stefnu flokksins. Á þessari mynd sést
hvar fulltrúar flokksins greiöa atkvæði á fyrsta degi þingsins. Simamynd Reuter
Búlgaría:
Ríkisstjórnin
segir af
Ríkisstjórnin í Búlgaríu sagði af
sér í gær eftir að kommúnistum tókst
ekki að ná samkomulagi við stjórn-
arandstöðuna um þátttöku hennar í
þjóöstjór'n. Átti sú stjórn að sitja þar
tíl að afloknum kosningum.
Tilkynning um afsögn stjómarinn-
ar, sem kom á meðan á sérstöku
þingi kommúnistaflokksins stendur,
kom flestum fréttaskýrendum á
óvart. Segja þeir að nú aukist veru-
lega þrýstingur á stjórnarandstöð-
una um aö ganga til liðs við þjóð-
stjórn. En í gær sögðu forystumenn
andfófsaflanna í landinu að þaö væri
ekki til umræðu, ekki frekar nú en
endranær. Þing Búlgaríu þarf að
samþykkja afsögn stjórnarinnar til
að hún teljist gild.
A meðan harðlínumenn og um-
bótasinnar í kommúnistaflokknum
hafa barist sín á milli um völdin á
þingi flokksins síðustu tvo dpga hef-
ur stjórnarandstaðan fundað. Breið-
fylking andófshópa, Bandalag lýð-
ræðisafla, ákvað á miðvikudag að
hafna boði stjómarinnar um sæti í
bráðabirgðastjóm. Leiðtogi banda-
lagsins sagði að kommúnistar hefðu
ekki breyst nægilega mikið til aö lýð-
ræðislegar viðræöur gætu farið fram
við fulltrúa hans.
Rétt eins og í flestum öðrum ríkjum
Austur-Evrópu hefur mikil óiga ríkt
á stjórnmálasviðinu í Búlgaríu frá
því á haustmánuðum í fyrra. Harð-
stjóranum Todor Zhovkov, fyrrum
leiðtoga búlgaskra kommúnista og
sér
forseta landsins, var steypt af stóli í
nóvember síðastliðnum. Við embætt-
um hans tók Petar Mladenov en
hann er talinn umbótasinnaðri en
forveri sinn. Líklegt er þó talið að
Mladenov, sem sagður er heilsuveill,
láti af embætti flokksleiðtoga.
Kommúnistar samþykktu á þing-
inu í gær uppstokkun og endurskoð-
un á stefnuskrá flokksins en ákveðið
var að gengið yrði til atkvæða um
nafnabreytingu á ílokknum síðar.
Samkvæmt uppstokkuninni frá í gær
var miðstjórn flokksins lögð niður.
Þess í stað verður kosið nýtt flokks-
ráð sem síðar mun kjósa formann
flokksins og varaformenn.
Reuter
Afvopnunartillögur Bandaríkjaforseta:
Jákvæð viðbrögð
Bandaríski utanríkisráðherrann,
James Baker, kvaðst í gær búast við
að Sovétríkin brygðust opinberlega
við afvopnunartillögum þeim sem
Bandaríkjaforseti kynnti í stefnu-
ræðu sinni síðastliðið miðvikudags-
kvöld í næstu viku en þá mun Baker
hitta að máli Eduard Sévardnadze,
sovéska utanríkisráðherrann, í
Moskvu. Ráðherrarnir munu ræða
afvopnunarmál og staðbundin deilu-
mál ríkjanna í Moskvu á fóstudag
og laugardag í næstu viku. Þá er
einnig talið að bandaríski utanríkis-
ráöherrann muni hitta Gorbatsjov
Sovétforseta.
Bush lagði tij í stefnuræðu sinni
að stórveldin hefðu eigi fleiri en 195
þúsund hermenn hvert um sig í Evr-
ópu. Áður hafði forsetinn lagt til að
Bandaríkin og Sovétríkin hefðu ekki
á að skipa fleiri en 275 þúsund her-
mönnum í álfunni. Talið er að Sovét-
'menn hafi 565 til 575 þúsund her-
menn í Evrópu en Bandaríkjamenn
alls 305 þúsund.
Fyrstu viöbrögð Sovétmanna, sem
flestra annarra þjóða, við tillögum
Ðush í gær voru jákvæð. Talsmaður
sovéskautanríkisráðuneytisinslívað
Moskvusljómina reiðubiína til við- * stefnuræðu sinni á miðvikudag lagði Bush Bandaríkjaforseti til að stórveld-
ræðna um þær. in (œkkuðu enn frekar í herafla sínum í Evrópu en fyrirliggjandi tillögur
Reuter gera ráð fyrir. Simamynd Reuter