Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1990, Blaðsíða 25

FÖSTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1990.
33
dv LífsstQl
Alkalískemmdir enn í íslenskri steypu:
Var íblöndun kísilryks
skammtímalausn?
- eykur hættu á ryðskemmdum
Islensk steypa er enn alkalívirk þrátt fyrir átak 1979 til að hefta virknina. Grunur leikur á að kísilrykið, sem hefta
á alkalívirknina, geti aukið ryðskemmdir vegna lægra sýrustigs.
Rannsóknir, sem Jón Guðmunds-
son hefur framkvæmt við Tæknihá-
skolann í Lundi í Svíþjóð, benda til
þess að alkalívirkni sé enn fyrir
hendi í íslenskri steypu. Þessar nið-
urstöður ganga þvert á rannsóknir
Rannsóknastofnunar byggingariðn-
aðarins sem telur að með öflugu
Neytendur
átaki árið 1979 hefði með öllu veriö
komist fyrir alkalívirkni í íslenskri
steypu. Það ár var hafin íblöndun
kísilryks sem á að hefta virkni alkalí-
skemmda.
Niðurstöður Jóns Guðmundssonar
voru kynntar á norrænni ráðstefnu
um steypu sem haldin var á dögun-
um. Hákon Ólafsson, forstjóri Rann-
sóknastofnunar byggingariðnaðar-
ins, fór utan til Svíþjóðar fyrr í vik-
unni gagngert til þess að kynna sér
niðurstöður Jóns sem hefur verið
gagnrýndur fyrir að ekki var notað
loftblendi í steypusýnin sem rann-
sökuð voru.
„Það er alkalívirkni í íslenskri
steypu ennþá. Það held ég að allir
hafi vitað sem vilja vita það. Hitt er
annað mál að þessi virkni er á það
lágu stigi að óvíst er að skemmdir
komi fram. Við verðum ekkert varir
við skemmdir í nýrri steypu,“ sagði
Bjarni Jónsson byggingartækni-
fræðingur í samtali við DV. Bjarni
rekur fyrirtækið Vernd sem sérhæfir
sig í viögerðum á steinsteypu.
Bjarni taldi niðurstöður Jóns Guð-
mundssonar um margt athyglisverð-
ar og taldi að þær hefðu ekki átt að
koma Rannsóknastofnun byggingar-
iðnaðarins á óvart.
„Það er af og frá aö halda því fram
að það hafi verið komist fyrir alkalí-
virkni í íslenskri steypu þegar
íblöndun kísilryks og þvottur
steypuefna hófst 1979 og 80. Hitt er
annað mál að þær aðgerðir hægðu
verulega á virkni skemmdanna,"
sagði Bjami.
Hann benti á að áhrif íblöndunar
kísilryks heföu varla verið könnuð
nægilega vel þegar hún var hafin hér
á landi. Stöðugt væri unnið að rann-
sóknum á öðrum áhrifum þess en á
alkalívirkni. Vitað væri að kísilrykið
hefði áhrif á sýrustig steypunnar til
lækkunar. Óttast væri að það ýtti
stórlega undir ryðskemmdir. Niður-
stöður umfangsmikilla rannsókna,
sem verið væri að vinna í Noregi um
þessi áhrif, væru væntanlegar með
vorinu. Það bendir því ýmislegt til
þess að lækningin við alkalískemmd-
um, með íblöndun kísilryks, gæti
reynst vera skammtímalausn.
-Pá
Hrasalat með áherslu
á hollustu
Fyrirtækið Goðan daginn hefur
sett á markað nýtt hrásalat í neyt-
endapakkningum. Við framleiðslu
salatsins er lögð sérstök áhersla á
hollustu. Engin rotvarnarefni eru
notuð í salatið og enginn hvítur
sykur og eingöngu náttúrlég fita.
Eingöngu er notaður ávaxtasykur
enda inniheldur salatið 117 hitaein-
ingar í hverjum 100 grömmum.
Salatið, sem er markaðssett undir
nafninu Fislétt alvöru hrásalat,
fæst í flestum matvöruverslunum
og er verðinu stillt í hóf eftir megn-
i. 400 gramma dós kostar 135-170
krónur en 240 gramma dós kostar
88-99 krónur. Verðmunurinn ský-
rist af mishárri álagningu versl-
ana, að sögn framleiðanda salats-
ins.
Framleiðslan er undir stöðugu
eftirliti rannsóknarstofu Matvæla-
tækni h/f sem er sjálfstætt starf-
andi matvælaeftirlitsfyrirtæki. -Pá
Endurvinnslan h/f:
Viljum ekki
taka dósir án
skilagjalds
„Við höfum sett þetta mál í bið-
stöðu meðan viðræður fara fram. Við
viljum ekki taka við dósum ofan af
Keflavíkurflugvelli því að á þær er
ekki lagt neitt skilagjald. Við höfum
rætt þetta mál við Varnarmálaskrif-
stofuna en það er ekkert komið á
hreint enn,“ sagði Gunnar Bragason,
framkvæmdastjóri Endurvinnslunn-
ar, í samtah við DV. Það getur reynst
verulega flókin framkvæmd að setja
skilagjald á einnota umbúðir sem
seldar eru innan varnarsvæðisins.
Mikill hluti þeirra er fluttur inn frá
Bandaríkjunum. Það tíðkast í innan
við 10 fylkjum að taka skilagjald og
fyrirkomulag er öðruvísi uppbyggt
en hér tíðkast.
Fram til þessa hefur Endurvinnsl-
an ekki séð sér fært að sundurgreina
dósir eftir uppruna og því tekið við
dósum af Keflavíkurflugvelli jafnt og
öðrum.
Frá upphafi hefur Endurvinnslan
tekið við um 18 milljónum umbúöa
sem er svipað og reiknað hafði verið
með eða tæp 60% af heildinni. Dós-
imar eru seldar til Hollands og fást
nú um 50 krónur fyrir kílóið. Verðið
hefur lækkað nokkur frá í sumar
þegar það var hæst um 80 krónur á
kíló. 60-65 dósir þarf í hvert kíló.
Vélar til móttöku einnota umbúða
er að finna í 10 stórmörkuðum í
Reykjavík. Móttaka Endurvinnsl-
unnar í Dugguvogi er opin frá 10-17
mánudaga til fimmtudaga en 10-16 á
fóstudögum. Einnig er opið frá kl.
13-16 álaugardögum. -Pá
Endurvinnsla dósa:
Ekki skilagjald á dósir
á Keflavíkurflugvelli
- skerðir fjáröflun Þroskahjálpar á Suðumesjum
„Þessi mál eru í biðstöðu. Eins og
er fer ekki fram skipuleg söfnun á
okkar vegum á dósum'á Keflavíkur-
flugvelli en náist samningar um að
þar verði lagt á skilagjald eins og
annars staðar munum við að sjálf-
sögðu fara þess formlega á leit að fá
að setja þar upp körfur fyrir dósir
eins og annars staðar á Suðurnesj-
um,“ sagði Anna Margrét Guð-
mundsdóttir, framkvæmdastjóri
Þroskahjálpar á Suðurnesjum, í sam-
tali við DV.
Þroskahjálp safnaði á síðasta ári
tómum bjór- og gosdrykkjadósum á
Keflavíkurflugvelli eins og annars
staðar á Suðurnesjum en Þroska-
hjálp er umboösaðili Endurvinnsl-
unnar á þessu svæði. Fram til þessa
hefur talsvert magn af dósum borist
ofan af Velli og verið tekið á móti
þeim athugasemdalaust hjá Endur-
vinnslunni þrátt fyrir að þær séu oft
stærri og úr stáli í stað áls eins og
dósir á innanlandsmarkaöi.
Nú er hlaupin snurða á þráðinn
vegna þess að ekki er lagt skilagjald
á dósir sem seldar eru á.Keflavíkur-
flugvelli. Forráðamenn Endur-
vinnslunnar hafa rætt við aðila inn-
an vallarsvæðisins með það fyrir
augum að því verði komið á.
„Mér finnst persónulega óeðlilegt
að Endurvinnslan greiði skilagjald
af dósum sem ekki bera það í sölu,“
sagði Anna Margrét í samtali við DV.
Hún tók fram að dósasöfnun Þroska-
hjálpar á Keflavíkurflugvelli hefði
farið fram í fullu samráðr við rétt
yfirvöld. Hins vegar þætti félaginu
rétt að bíða átekta meðan mál skýrð-
ust varðandi skilagjaldið.
„Náist ekki samningar og taki End-
urvinnslan ekki við dósum ofan af
Velli í framtíðinni þýðir það minni
tekjur fyrir Þroskahjálp en það er
einungis lítill hluti þess sem safnað
er á Suðurnesjum í heild.“ -Pá
ú se. i-;
HOLSTEN
■ -
.. vrsiuti <iu->
Endurvinnslan hefur frá upphafi tekið við 18 milljónum einnota umbúða. Fyrirtækið vill ekki taka við dósum af
Keflavíkurflugvelli vegna þess að þar er ekki lagt á skilagjald.