Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.1990, Blaðsíða 29

ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 1990.
29
„Verkföll og verkbönn eru eins konar
ofbeldi, afarkostir, þótt ekki sé beitt
byssum eða gíslatökum nema óbeint.“
Samningar undir
afarkostum
„Hverjir byrja á að krefjast hærri launa, eru þeir úr fyrsta eða þeim þúsundasta?"
Tilefni eftirfarandi hugleiðinga
eru samningar BHMR og ríkisins
og reyndar samningar um launa-
kjör almennt. Ég ætla mér að koma
að frá öðru sjónarhorni heldur en
umræður hafa snúist um að undan-
förnu.
Áðurnefndir samningar voru
gerðir til að leysa nokkurra vikna
verkfall. Trúlega var nauðsynlegt
að leiðrétta ýmis hagsmunamál
þessara launþega og þess vegna var
verkfall ákveðið til að ná þeim fram
með uppsögn samninga með eins
mánaðar fyrirvara til verkfalls-
dags.
En hófust aamningaumleitanir
strax? Þessi tími, einn mánuður,
ætti að nægja til þess að þeim sé
lokið fyrir eindaga. Væri slík krafa
ósanngjörn? En reynist það ófram-
kvæmanlegt þá hefst verkfall. Það
er hinn sjálfsagði réttur launþega.
Hér eru þáttaskil í málinu. Samn-
ingaumleitanir halda áfram. En
hvaða ráö eru til að koma í veg
fyrir verkföll og verkbönn?
Peningar eru sú kvika sem snert-
ir launþega og atvinnuveitendur
mest og ættu því að stuðla að því
að samningum verði lokið fyrir
eindaga. Þess vegna tel ég að kaup-
greiðslur til launþega í verkfalli
verði aldrei inntar af hendi, hvorki
beint né óbeint verkfallsdagana.
í öðru lagi verði atvinnuveitend-
ur að inna af hendi jafnháar
greiðslur og þeir heföu þurft aö
greiða launþegum og var fyrir
verkfallið. .
En hvert ættu þessar greiðslur
atvinnuveitenda að renna? Ég geri
það að tillögu minni, til almenns
lífeyrissjóðs íslendinga.
Launþegar þurfa stöðuga vinnu.
Atvinnureksturinn verður að
halda áfram, bæði fyrirtækjanna
vegna og þjóðarinnar allrar. Þá er
síður nauðsynlegt aö nemendur í
skólum hljóti þá kennslu sem þeim
ber. Þijóska má ekki hlaupa í
samningamenn sem verður til þess
að verkfall stendur eftil villí marg-
ar vikur. Verkföll og verkbönn eru
eins konar ofbeldi, afarkostir, þótt
ekki sé beitt byssum eða gíslatöku
nema óbeint. Spyrja mætti, eru
samningar, sem gerðir eru við afar-
kosta aðstæður, ekki ógildir með
öUu?
Alls konar afarkostum er beitt í
heiminum; mannránum, gíslatök-
um, skemmdarstarfsemi, kröfum
um greislu peninga meö hótunum
um manndráp og fleira ef ekki er
gengið að þessum kröfum. Þarna
er að verki alls konar glæpalýður,
stjórnir heilla þjóða leggja undir
sig önnur ríki með stuðningi
flokksbundinna manna og annarra
sem hrifist hafa af valdhöfum, til
dæmis nasistum, kommúnistum og
frelsuðu fólki í trúmálum og stjórn-
málum.
Svo ég snúi mér aftur að launa-
málum:
Hve margir launaflokkar eru á
íslandi? Eru þeir ef til vill eitt þús-
und? Hve margir eru í hveijum
launaflokki, frá fyrsta til þúsund-
asta launaflokks?
Hverjir byrja á að krefjast hærri
launa, eru þeir úr fyrsta eða þeim
þúsundasta? Líklegast einhvers
staðar þar á milli. Ef til vill eru
þeir úr fimmhundraðasta launa-
flokki, sem náðarsamlegast benda
á að það þurfi að hækka „hin smán-
arlegu“ laun í lægstu launafokkun-
um „eins og allir hljóta að sjá að
eru ekki lífvænleg". „Sjáðu bara“
laun þeirra sem hafa 40 þúsund
krónur á mánuði veröa að hækka
um að minnsta kosti 5% og þá
verða þau komin í 42 þúsund. Góð-
vildin og sanngirnin lítur því þann-
ig út að loknum samningi:
40 þúsund kr. mánaðarlaun plús
5% = 2 þús. kr. kauphækkun eða
raunveruleikann á prenti! - Ef til
vill myndi slík rannsókn leiða til
spurninga um einfóldun og sparn-
að á ýmsum sviðum.
Þaö gerir ekkert þótt ég leggi
fram spurningu um hvort aldraðir
(67 ára og eldri) ættu ekki að verða
undanþegnir til að skila skatt-
skýrslu til skattstjóra. Hve háar
upphæðir renna til ríkisins frá
öldruðum og öryrkjum? Hve mikiö
kostar að vinna úr þessum skýrsl-
um?
Á skattstofunni er ekki nægur
starfskraftur til að anna þeim störf-
um sem þar þarf að inna af hendi.
Starfsfólk skattstofunnar þarf aö
geta unnið að stóru málunum af
fullri orku, það er þeim málum sem
gefa ríkinu mest í aðra hönd. Aldr-
aðir greiða sjálfvirkt virðisauka-
skatt og sömuleiðis „staðgreiðslu
skatta" þar sem það á við.
Að lokum get ég ekki stillt mig
um að spyija sjálfan mig upphátt:
Hvaða gagn geri ég með þessumm
skrifum mínum? Hefur þú fengið
greidd eða boðið laun fyrir skriíin?
Tilgangur minn að því er ég sjálfur
hef talið mér trú um er aö geta
orðið að liði. - Er ég nöldrari?
Sigurður Hilmar Ólafsson
samtals 42 þús. 400 þúsund kr.
mánaðarlaun plús 5% = 20 þús.
kr. kauphækkun eða samtals 420
þús. 800 þúsund kr. mánaðarlaun
plús 5% = 40 þús. kr. kauphækkun
eða samtals 840 þús.
Oft er talað um aö fólksfjöldinn á
íslandi sé af þægilegri stærö til
ýmissa rannsökna. Væri því ekki
tilvalið aö gera „vísindalega rann-
sókn“ á raunverulegum launum í
gegnum öll launaþrepin í landinu,
þvert í gegnum fyrirtækin, þar með
talin ríkisfyrirtækin.
Um hvað ætti að spyrja? - Launa-
greiðslur í peningum og fyrir 13.
mánuðinn í árinu. Hlunnindi t.d.
vegna óunninnar yfirvinnu og
fleira og fleira. Er einhver munur
á hvort atvinnuveitandinn er ríkið
eða einkafyrirtæki? Látið okkur sjá
KjaUariim
Sigurður Hilmar Ólafsson
fyrrv. verslunamaður
7A
m thi
IMATE POWER PRESSURE WASHER
Þvottatœki
Fynr
heimilið
bílinn
bátinn
hjólhýsið
Sápuþvær og bónar.
Tilvalið í tjöruþvott.
Póstsendum um allt land.
tmNÆLíEÍ*\.
Varahlutaverslun
Bildshöfða 18 - Reykjavík - Sími 91-672900
Akstur strætisvagna Reykja-
víkur um jólin 1990
Þorláksmessa
Ekið er eftir tímaáætlun helgidaga.
Aðfangadagur og gamlársdagur
Ekið er eins og á helgidögum til um kl. 17.00 en þá
lýkur akstri strætisvagna.
Jóladagur 1990 og nýársdagur 1991
Ekið er á öllum leiðum samkvæmt tímaáætlun helgi-
daga í Leiðabók SVR að því undanskildu að allir
vagnar hefja akstur um kl. 14.00.
Annar jóladagur
Ekið eins og á helgidegi.
Upplýsingar í símum 12700 og 82642.
Fyrstu ferðir jóladag 1990 og nýársdag 1991 og síð-
ustu ferðir á aðfangadag og gamlársdag.
Leið Fyrstu Síðustu
ferðir ferðir
2 Frá Öldugranda kl. 14.05 16.35
Frá Skeiðarvogi 13.44 17.14
3 Frá Suðurströnd kl. 14.03 17.03
Frá Efstaleiti 14.10 16.40
4 Frá Holtavegi kl. 14.09 16.39
Frá Ægissíðu 14.02 17.02
5 Frá Skeljanesi kl. 13.45 16.45
Frá Sunnutorgi 14.08 16.38
6 Frá Lækjartorgi kl. 13.45 16.45
Frá Óslandi 14.05 17.05
7 Frá Lækjartorgi kl. 13.55 16.55
Frá Óslandi 14.09 17.09
8 Frá Hlemmi kl. 13.53 16.53
9 Frá Hlemmi kl. 14.00 17.00
10 Frá Hlemmi kl. 14.05 16.35
Frá Selási 13.54 16.54
11 FráHlemmi kl. 14.00 16.30
Frá Skógarseli 13.49 16.49
12 Frá Hlemmi kl. 14.05 16.35
FráSuðurhólum 13.56 16.56
13 Frá Lækjartorgi kl. 14.05 16.35
Frá Vesturbergi 13.55 16.55
14 Frá Lækjartorgi kl. 14.05 16.35
Frá Skógarseli 13.55 16.55
15AFráHlemmi kl. 14.05 16.35
Frá Keldnaholti 13.55 16.55
17 Frá Hverfisgötu kl. 14.07 17.07
Ný leiðabók SVR er komin út og er til sölu á Hlemmi,
Lækjartorgi, Grensásstöð og í skiptistöð í Mjódd.
Ókeypis verður í vagnana
22. og 24.-26. desember
að báðum dögum meðtöldum.
Gleðileg jól
STRÆTISVAGNAR REYKJAVÍKUR