Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.1990, Blaðsíða 39

ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 1990.
39
Menning
í Jólasveinalandi
í gegnum aldimar hafa safnast saman ógrynni
af frásögnum og kveöskap um hina íslensku
jólasveinafjölskyldu, Grýlu, Leppalúða og svein-
ana 13.
Lengi vel voru sögur og kveðskapur af Grýlu
og hyski hennar mergjaðar hrollvekjur. Þetta
þótti forljótt og tröllvaxið illþýði sem fór um
ruplandi og rænandi með ægilegum munnsöfn-
uði. Fjölskyldan og þó einkum Grýla gamla var
ein liðtækasta bamafælan í þjóðtrúnni, enda
vom óþæg böm helsta lostæti hennar.
Jólasveinafjölskyldan mildast
Með tímanum hafa Qölskyldumeðlimir þó
mildast og mannast - lagaö sig að breyttum
aðstæðum. Santa Claus, vinsælasti jólasveinn
heims, hefur eflaust átt stóran þátt í því. Santa
Claus eða öðru nafni heilagur Nikulás er dýrl-
ingur í kaþólskri trú og honum fylgir sá siður
að gefa óvæntar gjafir. Þessi góölegi gamli karl
var andstæðan við hina íslensku stallbræður
sína. Til að standast samkeppnina hafa þeir ís-
lensku tekið ýmislegt það sem fólki féll vel í geð
frá Santa Claus.
Engin hrollvekja
Sagan af Ragga htla í jólasveinalandinu er
gott dæmi um það. Hér er engin hrollvekja á
Bókmeimtir
Anna Hildur Hildi brandsdóttir
ferðinni heldur mild og ljúf saga af htla þorps-
stráknum sem vaknar allt í einu upp í Jóla-
sveinalandi eina nóttina. Þar er vinalegasta fólk
og þótt Grýla finni mannaþef í helli sínum vek-
ur það enga hungurtilfmningu. Raggi fylgist
með því þegar Grýla rekur syni sína úr belgjun-
um sem þeir hanga í. Þeir hafa legið 1 dvala frá
því í september en framan af árinu voru þeir
önnum kafnir við að búa til jólagjafir fyrir öll
börnin á íslandi.
Raggi hth er í góðu atlæti hjá Grýlu, fær að
borða og fær lánuð jólasveinafót af Stúfi. Hann
fylgist síðan af athygli með ys og þys hellis-
búanna þessa nótt sem jólasveinarnir eiga að
halda til byggöa. í sögulok þrammar Raggi htli
svo með jólasveinunum yfir fjöll og dali þar til
ferð hans lýkur þar sem hann stendur uppi á
brekkubrún við þorpið heima hjá sér.
Sögurnarþróast
Þjóðsögur hafa það eðli að þróast og breytast
í meðförum kynslóðanna. Þær laga sig að um-
hverfi og aðstæðum þeirra áheyrendahópa sem
eru fyrir hendi hveiju sinni. í sögunni af Ragga
htla í Jólasveinalandinu er komið til móts við
nýja og breytta mynd sem við gerum okkur af
hlutverki jólasveinsins í nútímanum. Þetta er
ekki auðvelt verkefni. Það er alltaf álitamál
hvernig túlka á slíkar sögur og sitt sýnist hverj-
um. í sögunni af Ragga htla tekst ágætlega að
sameina þá mynd sem börn hafa af jólasveinin-
um sem heimsækir þau á jólaskemmtunum og
íslensku jólasveinasögunni um fjölskylduna óf-
rýnilegu sem býr í helli einhvers staðar uppi í
fjalli. Þar er haldið íslensku nöfnunum á jóla-
sveinunum og ýmislegt í samskiptum fjöl-
skyldumeðlimanna er kunnuglegt. Þau eru orð-
in nokkuð frýnilegri ásýndum heldur en jafnan
áður, þótt fegurðin sé þeim nú ekki beint fjötur
um fót. Þeir sem hins vegar kjósa spennu og
hroll verða áfram að leita í gamlar sagnir.
Höfundurinn, Haraldur S. Magnússon, skrifar
skemmtilega sögu og hefur lipran stíl. Bókin er
bráöskemmtilega myndskreytt af Brian Phking-
ton.
Raggi litli i jólasveinalandinu
Höfundur: Haraldur S. Magnússon
Myndir: Brian Pilkington
Útgefandi: Iðunn - 1990
Fréttir
Skoðanakönnum Hagvangs fyrir Umferðarráð:
Þrír af hverjum fjórum
eru hlynntir nagladekkjum
meirihluti vill lækká leyfilegt áfengismagn ökumanna
Miðað við skoðanakönnun, sem
Hagvangur gerði nýlega fyrir Um-
ferðarráð, vilja 55 prósent lands-
manna að leyfileg mörk áfengis-
magns í blóði ökumanna veröi
lækkuð. Er þá átt við þá sem af-
stööu tóku í könnuninni sem var
gerð til að athuga afstöðu fólks th
nýlegs frumvarps á Alþingi þar
sem lagt er til að mörkin verði
lækkuð. Fram kom að konur eru
greinilega mun hlynntan frum-
varpinu en karlar.
í könnuninni kom einnig fram
að þeim ökumönnum fer fjölgandi
sem vilja nota neglda hjólbarða.
Um þrír af hverjum fjórum öku-
mönnum vilja nota nagladekk,
tuttugu prósent eru hlynntari
ónegldum en um sjö prósent eru
hlutlausir. Könnunin sýndi að
þeim fer fjölgandi á höfuðborgar-
svæðinu sem eru hlynntir því að
aka á negldum hjólbörðum. Könn-
unin náði th eitt þúsund manns á
öllu landinu.
Þátttakendur voru einnig spurðir
að því hvaða aðih hefði beitt sér
mest fyrir notkun bílbelta á undan-
förnum árum. 47 prósent að-
spurðra nefndu Umferðarráð en 14
prósent ÓlaH. Þórðarson. Sprósent
nefndu tryggingafélög og lögreglu.
-ÓTT
Lögregla, sjúkraflutningamenn og leigubifreiðastjórar hafa gefið út plakat til áminningar fyrir ökumenn um
að aka ekki undir áhrifum áfengis. Frá vinstri, Ómar Smári Ármannsson frá lögreglunni, Ármann Pétursson
af hálfu sjúkraflutningamanna, Óli H. Þórðarson, framkvæmdastjóri Umferðarráðs, sem heldur á plakatinu
og Ingólfur Ingólfsson frá bandalagi islenskra leigubifreiðastjóra. DV-mynd BG
EINSTAKT Á ÍSLANDI
BLAÐSÍÐUR
FYRIR
KRONUR
BÝÐUR NOKKUR BEfUR?
Úrval
TÍMARIT FYRIR ALLA
Fjölmiðlar
Afram Bjarni
• Þaðsemoftshmishefurbjargað
mánudagskvöldum í sjónvarpi írá
því að vera drepleiðinleg er íþrótta-
þáttur þar sem sýnt er frá viðburð-
um helgarinnar víðs vegar um
heiminn. Reyndar hef ég sérstakan
áhuga á knattspyrnukaflanum og
ekkilaust við að einn umsjónar-
manna íþrótta í sjónvarpinu, gamah
í hettunni, hafl þaö líka. í gærkvöldi
fengu áhorfendur aö venju aö fara
rúnt um knattspyrnuvelli Evrópu
og sjá eitthvaö af bestu mörkum
heigarinnar.
Bjami Fel sá um þáttinn í gær-
kvöldi. Ég man reyndar ekki hversu
lengi Bjarni Fel. er búinn að sjá um
xþróttir í sjónvarpinu, en þaö er orð-
inn ansi langur tími, hehl manns-
aldur hggur manni við að segja.
Manni firrnst Bjarni hafa veriö
þama aha tið. Það á við um Bjama
eins og aöra fjölmiðiamenn á skján-
um, það eru um hann mjög skiptar
skoöanir. Sumir segja hann bestan
meöan aðrir rakka hann niður og
segjast ekki þola hann. Hafa ófáir
kaffitímar farið í aö ræöa Bjarna
Fel.enþaöskai strax sagt að undir-
ritaður thheyrir fyrri hópnum.
Eftir aö hafa fylgst meö íþrótta-
þáttum öll þessi ár veröur niður-
staðan engin önnur en aö þaö kom-
ist enginn með tæmar þar sem
Bjami hefur hælana. í gærkvöldi
brunaði hann áfrara i að lýsa íþrótt-
unum eins og kálfur á vori. Þessi
maöur lætur engan bhbugásér
finna og fuh ástæða tíl að segja:
ÁframBjami.
Haukur Lárus Hauksson
Veður
Minnkandi suóvestan og vestan átt og él suðvestan-
og vestanlands í fyrstu en gengur i allhvassa noróan-
átt með éljum norðan og vestanlands og einnig aust-
anlands þegar liður á daginn. i kvöld og nótt gengur
norðanáttin niður og léttir þá viða til en fyrst vestan-
lands. Frost 3-7 stig.
Akureyri léttskýjað 0
Egilsstadir léttskýjað -4
Hjaröarnes skýjaö 0
Galtarviti hálfskýjað -2
Kefla víkurflug völlur snjóél -3
Kirkjubæjarklaustur snjóél -2
Raufarhöfn léttskýjað -4
Reykjavik snjóél -3
Vestmannaeyjar snjóél -2
Bergen alskýjað 5
Helsinki snjókoma 0
Kaupmannahöfn skýjaö 2
Osló þokumóða 1
Stokkhólmur snjókoma -1
Þórshöfn skúr 8
Amsterdam þokumóða 0
Barcelona þokumóða 4
Berlin súld -1
Chicago súld 3
Feneyjar léttskýjað 2
Frankfurt alskýjað -2
Glasgow mistur 1
Hamborg alskýjað -2
London alskýjað 2
LosAngeles heiðskirt 12
Lúxemborg skýjaö -3
Madrid alskýjað 3
Malaga skýjað 13
MaUorca léttskýjað 2
Montreal þokumóða -2
New York rigning 7
Nuuk snjókoma -11
Orlando léttskýjað 17
Paris alskýjað 5
Róm alskýjað 5
Valencia rigning 7
Vin þokumóða -2
Winnipeg alskýjað -20
Gengið
Gengisskráning nr. 242. -18. des. 1990 kl. 9.15
Einingkl. 12.00 Kaup Sala Tollgengi
Dollar 54,830 54,990 54,320
Pund 105,847 106,155 107,611
Kan. dollar 47,349 47,487 46,613
Dönsk kr. 9,6481 9,5760 9,5802
Norsk kr. 9,3871 9,4145 9,4069
Sænsk kr. 9,7771 9,8056 9,8033
Fi. mark 15,2624 15,3069 15,3295
Fra. franki 10,8253 10,8569 10,8798
Belg. franki 1,7804 1,7856 1,7778
Sviss. franki 42,9871 43,1125 43,0838
Holl. gyllini 32,6709 32,7663 32,5552
Vþ. mark 36,8357 36,9432 36,7151
It. líra 0,04879 0,04893 0,04893
Aust. sch. 5,2391 5,2544 5,2203
Port. escudo 0,4163 0,4175 0,4181
Spá. peseti 0,5763 0,5780 0,5785
Jap. yen 0,41195 0,41315 0,42141
irskt pund 98,088 98,374 98,029
SDR 78,4486 78,6775 78,6842
ECU 75,4598 75,6800 75,7791
Simsvari vegna gengisskráningar 623270.
Fiskmarkaðimir
Faxamarkaður
17. desember seldust alls 182,398 tonn.
Magn í Verð í krónum
tonnum Meöal Lægsta Hæsta
Blandað 0,061 59,00 59,00 59,00
Blandað 0,091 25,80 20,00 44,00
Gellur 0,029 400,00 400,00 400,00
Hnýsa 0,039 6,00 6,00 6,00
Karfi 33,852 48,44 34,00 72,00
Keila 0,943 45,79 38,00 47,00
Kinnar 0,035 290.00 290,00 290,00
Langa 0,930 -72,33 50,00 73,00
Lúða 0,502 362,46 270,00 415,00
Lýsa 0,717 477,13 45,00 50,00
Skarkoli 0,028 89,75 50,00 103,00
Steinbitur 1,238 72,17 55,00 100.00
Þorskur, sl. 72,948 91,50 70,00 115,00
Þorskur, ósl. 10,576 96,90 61,00 104,00
Ufsi 27,575 46,44 38,00 48,00
Undirmál. 10,648 72,84 45,00 79,00
Ýsa, sl. 14,921 115,46 73,00 141,00
Ýsa, ósl. 7,264 99,77 86,00 115,00
Fiskmarkaður Hafnarfjarðar 17. desember seldust alls 46,212 tonn.
Gellur 0,099 260,00 260,00 260,00
Ufsi, ósl. 0,058 20,00 20,00 20,00
Smáýsa, ósl. 0,472 54,00 54,00 54,00
Lýsa, ósl. 0,260 38,68 30,00 54,00
Steinb., ósl. 0,613 60,00 60,00 60,00
Smáþorskur, ósl. 0,495 71,00 71,00 71,00
Langa, ósl. 0,193 56,00 56,00 56,00
Ýsa, ósl. 6,962 92,52 69,00 115,00
Þorskur, ósl. 2,244 79,22 70,00 80,00
Keila, ósl. 2,126 41,24 35,00 44,00
Ýsa 9,090 111,91 90,00 121,00
Smár þorskur 0,743 83,05 82,00 84,00
Ufsi 0,725 30,00 30,00 30,00
Þorskur 18,017 99,01 89,00 108,00
Steinbitur 0,531 62,67 60,00 65,00
Lúða 0,907 374,42 300,00 445,00
Langa 1,403 70,00 70,00 70,00
Keila 0,146 46,00 46,00 46,00
Karfi 1,119 40,69 25,00 45,00
Gerum ekki margt í einu
i við stýrið..
Akstur krefst fullkominnar
einbeitingar!
yUMFEROAR
RÁÐ