Dagblaðið Vísir - DV - 08.07.1991, Blaðsíða 11

MÁNUDAGUR 8. JÚLÍ1991.
Kommúnistaflokkur Sovétríkjanna klofnar enn:
Nýr f lokkur stof n-
aður í Rússlandi
Búist er við að Kommúnistaflokkur
Sovétríkjanna klofni enn frekar á
næstu dögum þar sem nú er í undir-
búningi stofnun klofningsflokks inn-
an lýðveldisins Rússlands.
Rússneska sjónvarpið sagði frá því
í gær að hópur, sem hingað til hefur
starfað innan Kommúnistaflokksins
í Rússlandi og kallað sig Lýöræðis-
lega kommúnista, muni skýra form-
lega frá stofnun sérflokks næsta mið-
vikudag. „Við höfum þessar upplýs-
ingar eftir áreiðanlegum heimild-
um,“ sagði Svetíana Sorokina, frétta-
maður rússneska sjónvarpsins.
Lýðræðislegir kommúnistar stofn-
uðu með sér samtök á síðasta þingi
Rússlands í apríl til að styðja Boris
Yeltsin þegar hann var að reyna að
koma hugmynd sinni um beinar for-
setakosningar í gegnum þingið.
Á miðvikudaginn kemur þing
Rússlands saman og þá mun Boris
Yeltsin, sem er fyrsti forseti Rúss-
lands sem er kosinn í almennum
kosningum, sveija embættiseið. Tal-
ið er að þá muni samtökin formlega
skýra frá stofnun Lýðræðisflokks
rússneskra kommúnista. Þessi nýi
flokkur hefur stuðning um 100 af
1000 þingmönnum á rússneska þing-
inu og talið er næsta víst að hann
muni fylgja Yeltsin að málum.
Fyrir viku tilkynnti fyrrum utan-
ríkisráðherra Sovétríkjanna, Eduard
Shevardnadze, ásamt átta öðrum
framámönnum í sovéskum stjórn-
málum um stofnun Lýðræðislega
umbótaflokksins. Leiðtogar Komm-
únistaflokks Sovétríkjanna hafa við-
urkennt að það bil sem myndast hef-
ur milh umbótasinna og harðlínu-
manna sé aö kljúfa flokkinn sem var
eini stjómmálaflokkur landsins í
meira en sjö tugi ára.
Harðlínumenn ásaka Mikhail
Gorbatsjov forseta um að svíkja hug-
sjónir kommúnismans og reyna að
koma á kapítahsma með markaðs-
hagkerfi. Hópur 10 harðlínumanna á
rússneska þinginu sagði í gær að
Gorbatsjov ætti ekki lengur heima í
forystu Kommúnistaflokksins. Sum-
ir umbótasinnar vhja að Gorbatsjov
yfirgefi Kommúnistaflokkinn og eigi
frumkvæðið að því að stofna flokk
umbótasinnaðra kommúnista. Gorb-
atsjov sagði nýlega að dagar Komm-
únistaflokksins væru taldir ef árás-
um harðlínumanna á umbótatil-
raunir hans héldi áfram. Margir bú-
ast við endanlegum klofningi flokks-
ins þegar miðstjórn hans kemur
saman 25. júh.
Reuter
Saddam Hussein lofar samvinnu:
Nýr hópur eftirljts-
manna kemur til íraks
Eftirhtsmenn frá Sameinuðu þjóð-
unum hófu í gær nýja tilraun th að
skoða meinta kjarnorkuvopnafram-
leiðslu íraks. Saddam Hussein stað-
hæfði í bréfi th Javier Perez de Cuell-
ar, framkvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna, að eftirhtsmönnum SÞ
yrði veittur óhindraður aðgangur aö
öhum þeim stööum og hlutum sem
þeir vhdu skoða.
37 manna eftirhtshópur kom th ír-
aks og mun skoða verksmiðjur í al-
Tuwaitha fyrir sunnan Bagdad og
al-Gaim, nálægt landamærunum við
Sýrland. íraksstjórn hefur lýst því
yfir að engin starfsemi sem brjóti í
bága við vopnahléssamninginn fari
fram í þessum verksmiöjum.
Þessi eftirlitshópur er skipaður
mönnum frá 22 löndum og er sá þriðji
sem sendur er til íraks til að fylgjast
með því hvort írakar bijóti vopna-
hléssamninginn frá Persaflóastríð-
inu og framleiði kjamorkuvopn á
laun. Irakar hafa lofað að láta þess-
um eftirhtshópi í té hsta með stöðum
Hawaii:
þar sem starfsemi tengd kjarnorku-
framleiðslu fer fram.
íraskir hermenn skutu yfir höfðum
eftirlitsmanna fyrir nokkru er þeir
vildu fá að skoöa farm vörubíla sem
keyrði í burtu frá verksmiðju. í kjöl-
farið ásakaði Georg Bush Banda-
ríkjaforseti Saddam Hussein um aö
fela kjarnorkuvopnaframleiðslu sína
og gaf í skyn að ráðist yrði á staði
þar sem talið er að kjamorkuvopna-
framleiðslan fari fram.
Reuter
Þúsundir ferðamanna f ylgj-
ast með almyrkva á sólu
Tahð er að um fimmtíu þúsund
manns streymi nú th Hawaheyja th
að fylgjast með „degi tveggja dag-
ana?“ á fimmtudag, en það er lengsti
almyrkvi á sólu í næstu 150 ár.
Hótel hafa veriö fuhbókuð í marga
mánuði, heimih eru leigð út fyrir
aht að 250 þúsund krónur á dag og
gestum hefur verið sagt að slá upp
tjöldum hvar sem hægt er aö koma
því við.
Sólmyrkvinn hefur skapað kjöt-
kveðjuhátíðarstemningu á eyjunum
og valdið yfirvöldum miklum höfuð-
verkjum. Embættismenn gera ráð
fyrir níu þúsund manns á Keyhole-
flugvölhnn á Hawaii, stærstu eyju
klasans, snemma á fimmtudag og að
flugvélar lendi þar á nokkurra mín-
útna fresti. Og stjómvöld eru viðbúin
hinu versta.
Aukahð slökkvhiðsmanna hefur
verið sent th sólþurrkaðrar vestur-
strandarinnar þaðan sem einna best
verður að fylgjast með sólmyrkvan-
um. Einnig verður hægt að sjá
myrkvann frá suðurodda Mauieyju
og þangað er mikhl fjöldi ferða-
manna kominn.
„Það verður meiriháttar verk að fá
eitthvað að borða," sagði einn emb-
ættismaður.
Almyrkvinn sést á 9500 khómetra
löngu, mjóu svæði sem nær yfir
Hawah, Mexíkó og Mið-Ameríku.
Hann kemur th með að vara frá fjór-
um upp í sjö mínútur, eftir því hvar
menn eru, og verður ekki annar
lengri næstu 150 árin, að sögn vís-
indamanna.
Sólmyrkvi verður þegar tunghð fer
á mihi sólar og jarðar. Tunglið tekur
að færast fyrir sólina kl. 16.30 að ís-
lenskum tima. „Við munum í fyrsta
sinn geta rannsakað mjög nákvæm-
lega andrúmsloft sólar og fylgst með
hreyfingum efnis á meðan á myrk-
vanum stendur," sagði Donald Hall,
forstjóri stjarnvísindadehdar há-
sinni fyrr.“
Reuter
11
Útlönd
Jan-Ole Loman talar við ættingja sína eltir að hann og Johan Jansson
siuppu trá mannrænlngjum í Kasm í r. Simamynd Reuter
Tveir sænskir verkfræðingar, sem höfðu verið í haldi mannræningja í
Kasmir í meira en þijá mánuði, sluppu úr prísundinni um helgína og eru
nú komnir th Indlands.
„Við tókum áhættu af því að við áttum ekki annarra kosta vöL“ sagði
Jan-Ole Loman, Hann var ómeiddur en, mannræningjarnir höfðu áður
sagt að hann hefði hlotið skotsár í fótlegginn.
Indverska lögreglan tilkynnti upphaflega að mannræningjarnir hefðu
leyst Sviana tvo úr haldi.
En Loman og samfangi hans, Johan Jansson, sögðu fréttamönnum að
þeim hefði tekist aö komast út um glugga snemma á laugardag og síöan
hefðu þeir gengið 25 kílómetra leið um nóttina og búið í stöðugum ótta
við aö ræningjarnir faaru að leita að þeim.
Jansson sagði að þeir hefðu aldrei fengið að vera einir. „Eina skiptið
sem við fengum að vera í einrúmi nýttum við til að flýja,“ sagði hann.
Glæpahreyfing geftir stórfé til
fórnarlambaeldgoss
Stærsta skipulagða glæpahreyfing Japans hefur gefið 11 mihjónir yena
sem samsvarar 24 mihjónum íslenskra króna th fórnalamba eldgossins
á Kyushueyju í Japan en skyndhegt eídgos í Unzenfiahi í síðasta mánuði
kostaöi 41 mann lífið og þúsundir þurftu aö yfirgefa heimih sín. Borgirn-
ar Shimabara og Fukae sem hggja nálægt eldfjallinu Unzen á Kyushu-
eyju fengu peningana afhenta án þess að vita hvaðan þeir komu.
„Ég tók peningana út af mínum eigin reikningi. Það er í anda glæpa-
manna aö rétta hjálparhönd þegar það er mögulegt," var hafl eftir einum
leiðtoga Yamaguchi-gumi hreyfingarinnar sem er stærsta glæpahreyfmg
Japans.
Lögreglan er að rannsaka málið en engin lög banna glæpamönnum að
gefa peninga eöa hindra borgaryfirvöld í að þiggja þá.
Viðskipabannlð verði áfram
Nelson Mandela, leiðtogi Afríska
þjóðarráðsins, sagði í gær að um-
heimurinn yrði aö halda viðskipta-
banni sínu á Suður-Afríku til
streitu.
Mandela, sem var kjöinn forseti
Afríska þjóöarráðsins á fyrsta iög-
lega fundi þess í þrjátíu ár í Suður-
Afríku um helgina, gaf þóth kynna
að samtökin mundu milda afstöðu
sina í máhnu. Hann greindi ekki
nánar frá hvað hann ætti við, „Af-
staða okkar er ljós, viðskiptabann-
ið verður aö halda áfrarn," sagði
hann.
Winnie Mandela, eiginkona Nel-
sons, var kjörin í stjóm Airíska
þjóðarráðsins í leynhegum kosn-
ingum og var kjöri hennar ákaft
fagnað af fundarmönnum.
Nelson Mandela kyssir Winnie
konu sina eftir að hann var kosinn
forseti Afriska þjóóarráðsins.
Simamynd Reuter
Bar Hemingways opnaður á Kúbu
Þrjátíu ámm eftir sjálfsmorð ritöfundarins og ævintýramannsins Ern-
ests Hemingway hafa yfirvöld á Kúbu ákveðiö að minnast hans með því
að opna aftur einn af eftirlætisbörum hans, „Floridita".
Barinn, sem er í gamla hverfinu í Havana, var vinsæll drykkjustaður
á Kúbu fyrir byltingu. Það tók þijú ár að gera hann upp.
Hemingway var fastagestur á „Floridita" þar sem hann sat uppi á eikar-
kolh og var oft í fylgd með Hollywoodstjömum eins og Gary Cooper og
Errol Flynn og sötraði dækíríkokteilinn sinn.
Heimih Hemingways í Havana hefur veriö gert aö safhi og er það vin-
sæll áfangastaður ferðamamlá.
Havel í danskri kvikmynd?
Danski leikstjórinn Anne Wivel
mun innan tíðar ferðast th höfuö-
borgar Tékkóslóvakíu, Prag, með
nokkuð óvenjulegt thboð upp á
vasann. Hún mun ætla að reyna
að fá forseta landsins, Vaclav Ha-
vel, th að taka þátt í kvikmynd um
danska heimspekinginn og skáldið
Sören Kierkegaard sem liföi á ár-
unum 1813 th 1855.
Anne Wivel sagði i samtah við dönsku fréttastofuna Ritzau hugmynd
sína vera þá að Havel yrði miðpunktur myndarinnar og í gegnum hann
mundu heimspekihugmyndir Kierkegaards tala til fólks nútímans. „Þeir
eru um margt líkir, þeir Kierkegaard og Havel, og hafa svipaðar skoðanir
á málunum," sagði Anne. Anne segir að ef aö Havel samþykki að taka þátt
í gerð myndarinnar þá æfli hún að taka myndina upp í Prag.
Reuter og Ritzau
Vaclav Havel.