Dagblaðið Vísir - DV - 25.04.1992, Blaðsíða 16

16
LAUGARDAGUR 25. APRÍL 1992.
Skák
Leikfléttur heims -
meistaranna
- lausnir á páskaþrautum
Hugum aftur aö stöðumyndun-
um tólf sem birtust fyrir páska.
Lesendur hafa eflaust lagt höfuöiö
í bleyti og fundið lausnarleikina.
Annaðhvort leikfléttur heims-
meistaranna eða einhverjar aðrar
lausnir sem vonandi eru þó jafn-
góðar.
Garrí Kasparov er þrettándi op-
inberi heimsmeistarinn í skák.
Fyrirrennarar hans tólf leika aðal-
hlutverkin í stöðumyndunum. Um
leið skulum við rifja upp hverjir
það eru sem orðið hafa heimsmeist-
arar í skák og hvenær þeir hafa
borið títihnn.
Við byijum á fyrsta opinbera
heimsmeistaranum, Wilhelm
Steinitz:
sterka stöðu, enda var hann ekki
lengi að knýja fram sigur. Teflt í
Bandaríkjunum 1908:
1. De5+ Ka7 2. b5! En hins vegar
ekki 2. He8? vegna 2. - Hxg3+! og
svartur snýr taflinu við. 2. - cxb5
Eða 2. - axb5 3. Dc7 Db8 4. Da5
mát. 3. c6! f6 4. De3+! d4 5. Dxd4+
Kb8 6. Hxg7 og svartur gaf, því að
eftír 6. - Dxg7 7. Dd8+ Ka7 8. c7
er öhu lokið.
l#
á ii á á
á
á m
111A118 m

A A öá A
s s
I
á á á W «á ái
á A á 4h
A A 1
A fiftá 2 *
ABCDEFGH
1. Óþekktur - Steinitz
Wilhelm Steinitz varð heims-
meistari er hann sigraði Zukertort
í einvígi 1886 en titlinum tapaði
hann i hendur Lasker árið 1894.
Heimsmeistarinn tefldi laglega úr
þessari stöðu frá 1890: 1. - Dxh3+!!
2. Kxh3Engu breytír 2. Kgl Hf2! og
svartur mátar. 2. - Re3+ 3. Kh4
Rg2+ 4. Kg5 Hf5+ 5. Kg4 h5+ 6.
Kh3 Hf2 mát!
3. Capablanca - Mieses
José Raoul Capablanca vann
heimsmeistaratitilinn af Lasker
1921 og hélt honum til 1927 er Aljek-
ín kom til skjalanna. Capablanca
var nafntogaður fyrir léttleikandi
taflmennsku og þótti ósigrandi á
sínum bestu árum.
í þessari stöðu, frá skák í Berhn
1931 á hvítur ýmsar freistandi leið-
ir en Capablanca, sem var þekktur
fyrir kristaltæran skákstíl, var
fljótur að koma auga á þá einfold-
ustu.
m w
á S á I á
á á A á
A f\ A
A &
ABCDEFGH
2. Lasker - Bauer
Emanuel Lasker var heimsmeist-
ari lengur en nokkur annar, frá
1894 th 1921, eða í 27 ár. í þessari
stöðu er hann peði undir en á
4. Aljekín - Freeman
Alexander Aljekín var heims-
meistari 1927 til dauðadags 1946, að
árunum 1935-1937 undanskildum
er hann misstí titihnn í hendur
Max Euwe. Alekín tefldi af miklum
þrótti og leikgleði. Af heimsmeist-
urumun fyrrverandi kemst hann
næst því að vera fyrirmynd Ka-
sparovs.
EINN BILL A MANUÐII
ÁSKRIFTARGETRAUN
I
Á FULLRI FERÐ!
. . OG SÍMINN ER 63 27
Þessi er ein 26 skáka sem Aljekín
tefldi í bhndskákljöltefh í New
York 1924. Hann þurfti ekki að hafa
skákborðið fyrir framan sig til að
„sjá“ mát í fjórða leik:
1. He8 + Rf8 2. Rli6+! Dxh6 3. Hxf8+
Kxf8 4. Dd8 mát.
I i
á m w
á á
á
A A á
A S w A A
S
ABCDEFGH
5. Euwe - Rosetto
Hér fléttar dr. Max Euwe og rétt
eins og Aljekín í dæminu að framan
gerði hann svartan mát í 4. leik.
Teflt í Buenos Aires 1947:
1. Rxb5! Með þessum og næstu
leikjum tekst Euwe að hindra að
svartí kóngurinn sleppi út um c7-
reitinn. Hótunin er 2. Ha8 mát. 1. -
cxb5 2. Dc5 Rc6 3. Dd6+ Dc7 4. Ha8
mát.
6. Botvinnik - Keres
Mikhah Botvinnik naut góðs af
reglum um að heimsmeistarinn
hefði rétt á að reyna .að endur-
heimta titihnn að ári ef hann biði
lægri hlut í heimsmeistaraeinvíg-
inu. Hann varð heimsmeistari eftir
daga Aljekíns og hélt tithnum th
1963 - sem er áreiðanlega mun
lengur en hann átti skihð. Hann
hélt tithnum á jöfnu gegn Bron-
stein 1951 og aftur gegn Smyslov
1954. Tapaði fyrir Smyslov 1957 en
endurheimti titihnn ári síðar. Tap-
aði þá fyrir Tal 1960 en náði titlin-
um enn 1961.
í þessari að því er virðist flóknu
stöðu frá Moskvu 1966 fann hann
leik sem knúði Keres th tafarlausr-
ar uppgjafar:
1. Hb8! og Keres gafst upp. Ef 1. -
Dxb8 2. Dxh4 og óveijandi mát.
7. Smyslov - Flohr
Vasshy Smyslov, sem er fæddur
1921, lætur enn engan bhbug á sér
finna. Hann er frægur fyrir snjalla
taflmennsku í endatöflum og hér
er hann fljótur að afgreiða Salo
Flohr á skákþingi Sovétríkjanna
1949:
1. g6+! og Flohr gafst upp. Ef 1. -
hxg6 2. Hb7 mát, eða 1. - Kxg6 2.
Hg8+ Kf7 3. Hbgl og hótunin 4.
Hlg7 mát er óverjandi. Einfalt og
tært að hætti Smyslovs.
8. Tal - Portisch
„Töframaðurinn frá Riga“ var
yngsti heimsmeistari sögunnar þar
til Kasparov kom til sögunnar.
Hann var aðeins 23ja ára gamah
1960 er hann bar sigurorð af Bot-
vinnik.
Tal er frægur fyrir flóknustu
leikfléttur. Hér þurfti hann hins
vegar aðeins að leika einn leik th
þess að Portisch gæfist upp. Tefit á
mhhsvæðamótinu í Biel 1976:
1. Rh6! og Portisch gaf því aö hann
vildi ekki leyfa 2. Dg8+! Hxg8 3.
Rf7 mát en við þessari hótun á hann
enga fuhnægjandi vörn.
9. Petrosjan - Stein
Tigran Petrosjan vann Botvinnik
í einvígi 1963, á hárréttum tíma.
Þá hafði FIDE numið brott mögu-
leika heimsmeistarans á að ná
fram hefndum. Petrosjan fékk þvi
aö sitja að tithnum lengur en þeir
félagar Smyslov og Tal.
Petrosjan var varkár skákmaður
en andstæðingur hans í þessari
skák, Leonid Stein, þekktur fyrir
sókndirfsku. Hér hefur dæmið snú-
ist við. Petrosjan gerði út um taflið
í fáum leikjum:
1. Rf6+! KxfB 2. Rh5+ Kf7 3. Dh7
mát!
10. Spassky - Geller
Boris Spasskí lagöi Petrosjan í
annarri thraun - varð heimsmeist-
ari 1969. Hann tefldi laglega úr
þessari stöðu gegn Geher í einvígi
þeirra í Riga 1965 - Geller varð ein-
mitt síðar einn aðstoðarmanna
Spasskys i einvígi aldarinnar gegn
Fischer fyrir tuttugu árum...
1. Bxh7 +! Kxh7 2. g6+! Kg8 Ef 2. -
Kxg6 3. Dd3+ og vinnur en 2. -
hxg6 3. Rg5+ leiðir th sömu niður-
stöðu. 3. Rg5 fxg6 4. Df3 Aðalhótun-
in er 5. Dh3 með máti. Ef 4. - Be7
5. Df7 + Kh8 6. Re6 og vinnur. Skák-
in tefldist 4. - Dxg5 5. Bxg5 dxe5 6.
Hacl og Spassky vann létt.
11. Fischer - Beach
Vart þarf að rifja upp hvernig
snilhngurinn Bobby Fischer varð
heimsmeistari 1972 en síðan hefur
lítið th hans spurst - hann hefur
ekki svo mikið sem hreyft eitt peð
opinberlega.
Þessi skák hans er tefld á opnu
móti í New York 1963 er Fischer
var tvítugur. Hann vann ailar sjö
skákimar sínar á mótinu og þessa
með laglegri sveiflu:
1. Bh6! Þrumuleikur. Auðvitað
gengur ekki 1. - Bxh6 2. Dxe5 með
Skák
Jón L. Árnason
vinningsstööu. 1. - Dc7 2. Rd6+!
Kd8Eöa 2. - Kf8 3. Hhfl+ Kg8 4.
Hf7 og vinnur. 3. Bxg7 Dxg7 4. Dxe5!
og svartur gaf, því að ef 4. - Dxe5
5. Rf7 + og vinnur.
12. Karpov - Csom
Anatoly Karpov á síðasta orðið.
Hann fékk heimsmeistaratithinn á
silfurfati er Fischer vildi ekki veija
titihnn 1974. En enginn efast um
að hann hafi verið verðugur heims-
meistari - allt þar th Kasparov kom
til skjalanna.
Staðan er úr skák Karpovs viö
Csom í Bad Lauterberg 1977.
Karpov stefndi að þessari stöðu
fyrir margt löngu og var þá búinn
að sjá vinningsleiðina:
1. Rf5! og svartur gafst upp. Ef 1. -
Rxd7 2. Dh2+ Kg8 3. Dg3+ Kf7 4.
Dg7 mát; ef 1. - exf5 2. Dh2+ Kg8
3. Dg3+ Kh8 4. Dg7 mát og loks ef
1. - Db8 2. Hh7 +! Rxh7 3. Dg7 mát.
-JLÁ