Dagblaðið Vísir - DV - 25.04.1992, Blaðsíða 23

LAUGARDAGUR 25. APRÍL 1992.
23
T^xjonjí,K7Tt7
afynoae vs
UÓjatfytnMlAGi*
' «5 SpSM'ÍW
só&í.i-.': 0,(i<i
(d>\AS.kí;v:>' •
* ■
*rs|ssSíSsí
rssSsasSl
-'«e< ^S**"8^*** IMi .H
, i£.^jss%sW”
's -fS?srS?.*ss ;
i\ W-SS'.JSSÍ® djgla
É íSl:;5SsS3-;f v 1
I ’ ■ \4í
Jfi \|£ WW5Pntt->'f'8<,0«s4V’'^^
iSh 4 ujd^' • v
---"
- þegar danska Uppfinningastofnunin hélt upp á 20 ára afmæli sitt
Gizur L Helgason, DV, Kaupitiannahö£n;
„Ég fékk aldrei fyrirgreiðslu á
íslcindi og a.m.k. tvær nytsamar
uppfinningar voru hrifsaðar frá
mér án þess að ég fengi nokkuð að
gert. Þá áttaði ég mig á hversu
nauðsynlegt var að fá einkaleyfi,"
segir Jóhannes Pálsson, íslenski
uppfmningamaðurinn í Kaup-
mannahöfn, í samtali við DV.
Á tuttugu ára afmæh dönsku
Uppfinningastofnunarinnar fyrir
stuttu voru fjórar uppgötvanir Jó-
hannesar sýndar. Það þykir mikið
þvl mjög erfitt er að koma uppfinn-
ingum í gegnum nálarauga stofn-
unarinnar.
„Þegar ég var heima fann ég upp
og hóf framleiðslu á rafmagnstengi
til að snúa saman vírum og raf-
magnsrörum úr plasti. Báðar upp-
götvanimar fóru yfir á aðrar hend-
ur. Þá hafði ég einnig hannað ör-
yggislok á pihuglös, sú uppfinning
var ekki nægjanlega vel hönnuð en
hefur verið töluvert endurbætt.
Öryggislokið er sú uppfinning sem
ég tel vera hvað þýðingarmesta í
augnablikinu," segir Jóhannes.
„Á afmælishátíðinni voru til sýn-
is eftir mig útiseríur. Það var stórt
rafmagnsfyrirtæki sem keypti
framleiðsluréttinn á þeim og seljast
þær vel um aha Evrópu. Þarna
voru líka rafgeymaklemmur úr
plasti sem telja má að auki öryggi
í bifreiðum. Lásakerfi til að börn
komist ekki í skápa sem innihalda
hættuleg efni, t.d. lyfjaskápa. Loks
sýndu þeir ísflautuna sem notuð
er til að þíða híllása í frostum."
Lifir af upp-
götvunum sínum
Jóhannesi hefur tekist það sem
sem engum öðrum íslendingi hefur
tekist, að lifa af uppfinningum sín-
um sl. tíu ár. „Utiseríurnar gefa
mér 5% af öhu því sem selst hjá
rafmagnsfyrirtækinu sem keypti
framleiðsluréttinn og salan er jöfn
og góð,“ útskýrir hann.
„Því miður hefur veðurfar verið
þannig hér á Norðurlöndum að ís-
flautan mín hefur fengið að liggja
óhreyfð. Þegar frystir er salan hins
vegar veruleg. ísflautan er þekkt
um alla N-Evrópu. Rafgeymakl-
emmurnar hafa ekki slegið í gegn
sem skyldi en ég er enn á samningi
við pólsku Fíatversksmiðjurnar.
Úthtið er þó ekki aht of gott.“
Innan dönsku tæknistofnunar-
innar er dehd sem nefnist uppfinn-
ingaskrifstofan. Það var 3. apríl sl.
sem dehdin hélt upp á tuttugu ára
afmæh sitt. Dehd þessi fær um þaö
bil þúsund umsóknir ár hvert.
Enda þótt einhverjir haldi að ekk-
ert væri eftir að finna upp þá fer
umsóknum fjölgandi. Hér áður fyrr
var það viðskiptamálaráðuneytið
sem sá um þessa hluti. Það gat ekki
gengið til lengdar enda fjölbreytni
uppfinninga gífurleg og fjölþættar
rannsóknir eiga sér stað eftir að
umsóknir hafa veriö lagðar inn.
Það er hiutverk Uppfinningaskrif-
stofunnar að meta hvort eitthvert
vit sé í uppfinningunni en það mun
vera 70-80% sem er vísað frá. Af-
gangurinn fer gegnum einkaleyfis-
skrifstofuna þar sem gengið er úr
skugga um hvort um sé að ræða
nýja uppfinningu og hvort hægt sé
Jóhannes Pálsson er einn örfárra sem hefur tekist að koma hugmyndum sínum í gegnum dönsku uppfinning-
arstofnunina.
____
_____jfor
energi-
-->. íi(, : ! *■'
-ébXx
1 <Á'f(
‘ < V<í:.
t.;.r ■

........
itea
Pt

Dönsku uppfinningamennirnir og sá islenski hafa vakið mikla athygli í dönsku blöðunum.
að framleiða hlutinn. Eftir þessa
athugum er u.þ.b. 10% af uppruna-
legum umsóknum eftir.
Þriðja þrep þróunarinnar frá
upphafi til framleiðslu er að fá
framleiðanda th að taka áhættuna
á að framleiða hlutinn. Aðeins er
um 1,5-2,5% af öllum uppfinning-
um sem ná svo langt eða um tutt-
ugu á ári. Það kostar frá 250 þúsund
krónum upp í eina mihjón að rann-
saka hagnýti hverrar uppfmning-
ar. Hér eru það danskir skattgreið-
endur sem borga brúsann. Sé upp-
finningin sett í framleiðslu greiðast
peningarnir af hugsanlegum hagn-
aði.
Öryggisloka-
þróunin á enda
„Ég hef unnið lengi að öryggis-
glasalokum á lyfjaglös og flöskur,"
segir Jóhannes. „Reyndar eru ahar
hugmyndir mínar tengdar öryggis-
málum. Hér áður fyrr fann ég upp
lok sem hægt var að opna með því
að setja smáaur í rifu og snúa. Þetta
þótti ekki nægjanlega hentugt. Þá
kom ég með aðra uppfinningu sem
var öryggislok sem féh ofan á pla-
stikhólk sem festur var á meðala-
glas eða flösku. Aðeins þurfti aö
styðja á lítinn fhpa á hlið loksins
og þá opnaðist öryggislæsingin.
Fjölmörg fyrirtæki höfðu áhuga á
uppfinningunni en ég seldi hana
að lokum til fyrirtækis sem heitir
Roland. Þeir greiddu vel í byrjun,
ég fékk laun í fjögur ár, en þá hættu
þeir við allt saman. Þetta getur
gerst og er alltaf að gerast. Þegar
fyrirtækin ætla að leggja í véla-
kaup til að hefja framleiðsluna vex
þeim fjárfestingin og áhættan svo
í augum að ekkert verður úr neinu.
Fyrir þremur árum gerði ég
samning við annað fyrirtæki um
framleiðslu tappanna. Áður en sú
framleiðsla hófst komu lög um aö
tappar og flöskumar einnig skyldu
vera úr plasti, því haföi ég ekki
gert ráð fyrir. Nú voru góð ráð dýr
enda hafði tæknistofnunin lagt
stórfé til uppfmningarinnar. Það
er ekki greitt til baka nema upp-
finningin seljist.
Teknologosk Institut hjálpaði
mér við framhaldsþróun öryggis-
lokanna. Við urðum að fmna aðferð
sem byggðist á tveimur hlutum í
stað þriggja áður. Eftir fjölmarga
fundi með lækni og vísindamönn-
um datt ég ofan á hugmynd sem
leysti þrautina. Nú hef ég mót fyrir
flösku og lok, tvo hluti, sem upp-
fylla ahar öryggiskröfur og reglu-
gerðir. Nú þegar hafa verið gerðir
samningar við risastórt fyrirtæki,
Scanbæk, um flöskugerðina og ég
er sjálfur búinn að hanna mótið
fyrir lokin. 10 ára þróun er væntan-
lega á enda,“ segir Jóhannes hreyk-
inn.
„Þessi uppflnning mín er tahn
einfaldari og ódýrari í framleiðslu
en aðrar tilsvarandi gerðir. Salan
ætti því að vera örugg. í Hvera-
gerði er plastgerð sem ég tel að sé
fær um að framleiða það magn af
öryggislokum sem dugar fyrir
Norðurlandamarkaðinn og Eng-
land. Ég vona að það fyrirtæki, sem
heitir Hamrar, hafi fjármagn í upp-
hafsframleiðsluna því hér verður
um milljónasölu að ræða.“
Jóhannes Pálsson, uppfinningamaður í Kaupmannahöfn:
Átti fjögur verk
á afmaelishátíð