Dagblaðið Vísir - DV - 11.02.1993, Side 9

FIMMTUDAGUR11. FEBRÚAR1993
9
Undanþágur
DanaíEBvoru
venHaun
Undanþágur þær sem Danir
fengu frá Maastricht-samningn-
um um samruna Evrópubanda-
lagslandanna voru umbun fyrir
langa og trygga þjónustu innan
EB. Ekkert landanna, sem nú
sækir um aðild, getur því reiknað
með að ná fram einhverju ámóta.
Þetta sagöi Jacques Delors, for-
seti framkvæmdastjórnar EB, í
stefnuræöu sinni á þingi Evrópu-
bandalagsins í Strasbourg I gær.
Hann sagði eðlilegt að löndin
sem sæktust eftir aðild, Sviþjóð,
Finnland, Austurríki ogNoregur,
féliust á samninginn eins og hann
leggur sig.
Stöðvaðilestog
Ungur maöur greip í neyðar-
hemla hraölestarinnar milli
Stokkhólms og Gautaborgar á
mánudag og dreifði síðan bækl-
ingum þar sem asanum í daglegu
iífi var mótmælt.
„Dýrkun hraðans hefur ill áhrif
og þau eru að breiöast út um all-
an heim. Samsvörunin felst í þvi
að finna rétta taktínn, ekki hrað-
ann,“ er meðal þess sem furðu
lostnir farþegar gátu lesið í bækl-
ingi mannsins.
Sænska járnbrautarféiagið
skýrði frá því í gær að maðurinn
hefði verið kærður til lögreglunn-
ar fyrir misnotkun neyðarheml-
anna. Ekki var skýrt frá nafni
hans.
Krabbavaldandi
efniíbreskum
eplasafa
Pólitískar deilur eru nú risnar
upp í Englandi vegna þess aö þar-
lend heilbrigðisyfirvöld vöruðu
landsmenn ekki við því að epla-
safi, sem seldur er í stórmörkuð-
um, innihéldi hættuleg efni.
Landbúnaðarráðuneytið viður-
kenndi aö rannsóknir, sem gerö-
ar voru á nokkrum tegundum
bresks eplasafa í mars í fyrra,
hefðu leitt í Ijós átta sinnum
meira magn af efninu patulin en
leyfilegt er. Efni þetta myndast
náttúrulega í krömdum eplum en
getur valdið fósturskaða og
krabbameini þegar það er tekið í
miklu magni.
Stjómarandstaðan í breska
þinginu befur farið fram á afsögn
landbúnaðarráðherrans vegna
málsins. Stjórnvöld sögðu al-
menningi þó að hann þyrfti ekkí
að hafa neinar áhyggjur.
Suðurskautsfar-
artværvikur
ennágangi
Bresku landkönnuðimir tveir,
sir Ranulph Fiennes og Michael
Stroud, eiga allt að tveggja vikna
göngu framundan yfir ísauðnina
áður en þeim tekst aö ljúka fyrst-
ir við gönguferð yfir allt Suður-
skautslandið án aðstoðar. Þeir
eru nú þegar aðframkomnir af
hungri og þá hefUr kalið.
Tvimenningamir hafa þegar
slegiö fyrri met um lengstu
gönguna meö því aö verða fyrstir
yfir Suðurskautsmeginlandið
sjálft. Þá settu þeir met 1 lengstu
heimskautagöngu án utanað-
komandi aðstoðar. Þeir eru núna
á ferö yfir ísbreiðuna sem ura-
kringir meginlandið.
Að sögn talsmanns ferðalang-
anna eiga þeir fýrir höndum tíu
til fjórtán daga ferðalag að Scott
stööinni sem er 560 kílómetra i
burtu. Þar bíður þeirra skip til
aðfiytjaþáheim. RiteauogReuter
Útlönd
Grænlendingar vilja að danska stjómin tvöfaldi framlag til landssjóðs:
Senda 30 milljarða
skuldahala til Dana
grænlenska togaraútgerðin nær öll í eigu fyrirtækis heimastjómarinnar
Grænlenska heimastjómin vill að
Danir tvöfaldi framlag sitt til lands-
sjóðsins svo komast megi hjá
greiðsluþroti í fyrrisjáanlegri fram-
tíð. Nú leggja Danir Græniendingum
til einn milljarð danskra króna á
ári. Það eru um 10 milljarðar ís-
lenskra króna.
Emil Abelsen, fjármálaráðherra í
grænlensku heimastjórinni, vill að
Danir tvöfaldi þetta framlag næstu
þrjú árin og tryggi Grænlendingum
um 30 milljarða íslenskra króna í
framlag þau ár auk þeirra 30 miilj-
arða sem Danir hafa skuldbundið sig
til að greiða til ársloka 1996. Danska
stjórnin hefur enn ekki svarað kröfu
grænlensku heimastjómarinnar.
Ástæðan fyrir bágri stöðu lands-
sjóðsins er að útgerðin á hans vegum
er rekin með verulegu tapi og hefur
svo verið nær látlaust frá árinu 1988.
Lítils háttar hagnaður varð árið 1990
en síðan ekki söguna meir.
Nú er talið að hallinn geti numið
allt að 20% á ári enda hafa þorskveið-
ar brugðist nær alveg og aðeins um
25% af rækjukvótanum náöist á síð-
asta ári. Þá hefur verð fallið á rækju.
Eina leiðin til að losna við skuldimar
er aukið framlag Dana.
Heimastjórnin á nær öll hlutabréf
í útgeröar- og fiskvinnslufyrirtækinu
Royal Greenland og dótturfyrirtæki
þess, Ice Trawl Greenland. Það gerir
út 28 togara og er eina umtalsverða
fyrirtækið í sjávarútvegi landsins.
Arið 1990 eignaðist það fjórar útgerð-
ir úr einkaeigu. Það voru umdeild
viðskipti enda eitt fyrirtækiö í eigu
ráðherra í heimastjóminni.
Royal Greenland hrökklaðist úr
samtökum sjávarútvegsins í Dan-
mörku í haust eftir ásakanir um að
það lifði á styrkjum frá heimastjóm-
inni. Forstjórinn, Ole Ramlau-Han-
sen, sagði þá í viðtali við danska dag-
blaði Berlingske Tidene aö slíkt væri
ekki óeðlilegt þar sem tilkostnaður á
Grænlandi væri helmingi hærri en í
Danmörku.
Forstjórinn sagði að allt væri gert
til að draga úr tilkostnaði og afla
veiðiheimilda utan fiskveiðilögsög-
unnar. Heimastjómin samdi við
Rússa síðasta vor um veiði á 8500
tonnum af þorski 1 Barentshafi. Það
er nánast eini þorskurinn sem togar-
amir fá en dugar ekki til að halda
uppi vinnu í frystihúsunum.
Kattaorða fyrir hugprýði
í dag verður boðin upp í Lundunum orða sem breska högnanum Símoni var veitt að honum látnum árið 1949
fyrir „einstaka hugprýði í þjónustu við fööurlandið" í síöari heimsstyrjöldinni. Simon var skipsköttur um boð í
herskipinu Amethyrst. Hér er það Lunar, köttur í eigu ítölsku hertogaynjunnar Sylvíu Serra di Cassarro, sem ber
orðuna. Símamynd Reuter
Allt fræga fólkið af hjúpað
Bandaríkjamenn sjá fram á að
bókaárið verði helgað „kysst og
kjaftað" bókum. Von er á ritverki um
J. Edgar Hoover þar sem honum er
lýst sem klæðskiptingi og homma.
Onnur upplýsir að Marlene Dietrich
hafi sofið hjá hveijum sem vildi.
Enn er von á bók þar sem sagt er
frá kvennafari Bob Hope og að Walt
Disney hafi verið sérlegur njósnari
alríkislögreglunnar, FBI, í Holly-
wood þegar áðumefndur Hoover leit-
aði þar að kommúnistum.
Tvær bækur eru helgaðar
Kennedy-bræðrunum John og Ro-
bert og kvennafari þeirra. Þá á ein
bókin að fjaila um sfjömublaðamenn-
ina Woodwards og Bemstein en þeir
komu upp um gerðir Nixons forseta
í Watergate-málinu. Frægur heimild-
armaðurþeirravaraldreitil. Reuter
Sáttasemjaramir Owen lávarð-
ur og Cyrus Vance hafa lýst yfir
ánægju sinni með þá ákvörðun
bandarískra stjórnvalda að taka
virkan þátt í að reyna að binda
enda á styrjaldarátökin í Bosniu.
Bandaríkjasfjóm hefur skipað
sérstakan sendifúlltrúa, Reginald
Bartholomew, til að aðstoða við
stjóm friðarviðræðnanna milli
Serba, Króata og íslamstrúar-
manna.
Fulltrúar strfðandi fylkinga í
Bosníu lýstu einnig yfir ánægju
sinni með ákvörðun stjómvalda
í Washington.
stefnu hægri
flokkanna
Sfjómarflokkur sósíalista í
Frakkiandi, sem spáö er stórtapi
í þingkosningunum í næsta mán-
uði, hefur ráðist harkalega gegn
stefnuskrá kosningabandalags
mið- og hægri flokkanna.
„Stefiiuskrá þessi byggir á
óheftri markaðsstefnu sem bíða
skipbrot um heim allan,“ sagði
Laurent Fabius, fyrrum forsætis-
ráðherra. „Meira að segja í
Bandaríkjunum er það jafnaöar-
mennskan sem sækir fram.“
Stjómarandstöðuflokkamir
lofa að barist verði gegn atvinnu-
leysinu með oddi og egg og þá
ætla þeir að einkavæða ríkisfyr-
irtæki i stórum stíl.
CHntongetur
ekkitofaðsömu
sköttunum
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
sagði bandarísku miðstéttarfólki
í gær aö hann gæti ekki lofað því
að skattar á það yrðu ekki hækk-
aðir. Hann sagði þetta í sjón-
varpsþætti þar sem hann svaraöi
spumingum áhorfenda.
Forsetinn sagði að hann mundi
reyna að vera sanngjam en ekki
væri hægt að lofa neinu í skatta-
málum þar sem hallinn á ríkis-
sjóði væri mxm meiri en sér hefði
verið sagt.
Reuter