Dagblaðið Vísir - DV - 10.07.1993, Blaðsíða 29

LAUGARDAGUR 10. JÚLI 1993
41
Skrifaði bók fyrir aðstandendur alkóhólista:
Fjölskyldan er oft
veikari en alkinn
- segir Gizur Helgason, meðferðarfulltrúi við Fredriksberg sjúkrahúsið í Kaupmannahöfn, en starf hans vekur mikla athygli
Gizur Helgason, meóferðarfulltrúi við Fredriksberg sjúkrahúsiö I Kaup-
mannahöfn, hefur vakið mikla athygli i Danmörku fyrir nýútkomna bók sína
sem ætluð er aðstandendum alkóhólista. DV-mynd Brynjar Gauti
— ftmi i
M I »IU>,tU
„Ég gaf út bók fyrir tveimur árum
þar sem ég fjallaði um alkóhólista. í
gegnum þau sjö ár sem ég hef starfað
að meðferðarmálum hef ég komist
að því að aðstandendur alkóhóhsta
eru oft á tíðum miklu veikari en alk-
inn sjálfur. Alkóhólistinn hefur
brennivínið eða piUumar til aö
hugga sig við en fjölskyldan veröur
að taka niðurlæginguna og vonbrigði
án nokkurra deyfmga. Eg skrifaði
þessa bók meðal annars til aö benda
aðstandendum á að tíl er leið út úr
þessu hvort sem alkóhóUstinn kýs
að drekka sig í hel eða verða edrú,“
segir Gizur Helgason, meðferðarfuU-
trúi við Fredriksberg sjúkrahúsið í
Kaupmannahöfn, en nýlega kom út
bókin Lev mens du kan (Lifðu meðan
þú getur) eftir hann. Bókin hefur
vakið mikla athygU í Danmörku og
öU stærstu dagblöð hafa fjaUað um
hana og birt viðtöl við Gizur.
í bókinni bendir Gizur aðstandend-
um alka á meðferðina sem er ætluð
þeim. „Eftir þá meðferð stendur fjöl-
skyldan venjulega frammi fyrir því
hvort hún eigi að vera áfram hjá alk-
anum, beita þá sínu eigin hegðunar-
mynstri og athuga hvort hann gefst
þá ekki upp, eða yfirgefa hann. í
fyrstu umferð hefur fólk vaUð að
vera áfram hjá alkanum vegna þess
að breytt hegðunarmynstur, á þá
lund að fjölskyldan tekur ábyrgð á
sjálfri sér og lætur alkann taka eigin
ábyrgð, verður tU þess að alkinn leit-
ar hjálpar. Það hefur margsannast
að þetta þrýstir feiknarlega á að
hann geri það.“
Bömintekin
af foreldrum
Bækur Gizurar hafa aðeins komið
út á dönsku en hægt er að fá þær hjá
MáU og menningu. Hann segist ekki
hafa hugleitt að þýða þær á íslensku
enda hafi hann ekki fengið fyrir-
spumir um það. Hins vegar hefur
verið óskað eftir nýju bókinni til
kennslu fyrir félagsráðgjafa í Kaup-
mannahöfn. „Það er mikið um það á
Norðurlöndum að börn séu tekin frá
foreldrum sem eiga við einhver
vandamál að stríða. Bömunum er
þá komið í fóstur til vandalausra og
borgaðar stórar upphæðir fyrir
umönnunina. Margar fjölskyldur lifa
á því aö taka börn í fóstur. Minna
er gert að því að reyna að stinga á
meininu, setja fjölskylduna í meðferð
og reyna að leysa vandamáUn með
þeim hætti. Þessi bók mín bendir á
að hægt er að breyta fjölskyldu-
mynstrinum hvert svo sem vanda-
máUð er.“
Gizur Helgason hefur starfað á
meðferðarstofnunum í Kaupmanna-
höfn í sjö ár. Á undanfomum þremur
ámm hefur hann unnið á Fredriks-
berg sjúkrahúsinu sem er einn virt-
asti spítaU í Kaupmannahöfn. Áður
en Gizur hélt til Köben hafði hann
starfað sem dönskukennari í fjöl-
braut. Þegar íslendingar opnuðu
meðferðarheimili í Danmörku 1986
bauðst honum starfið enda hafði
hann verið á mörgum námskeiðum
í Bandaríkjunum og kynnt sér
hvernig áfengismeðferð væri háttað
þar.
Miðaldakerfi
ríkjandi
„Mér fmnst þetta mjög spennandi
starf og eiginlega hreinasta ævintýri
að fá að vera með í þessu í Danmörku
þar sem algjört miðaldakerfi hefur
verið ríkjandi. Daninn er iðinn við
að nota sína eigin uppfmningu, anta-
bus sem gerir nánast ekkert gagn.
íslendingar þekkja hins vegar banda-
ríska meðferðarkerflð vel og það hef
ég notað í Danmörku. Það er samt
langt í land ennþá hjá Dönunum.
Meðferðardeildin mín er sú eina sem
fengið hefur inni á opinberum spítala
i Danmörku en þar er pláss fyrir 24
í einu. Síðan erum við með eftirmeð-
ferð og um tvö hundruð manns
stunda hana um þessar mundir.“
Gizur segist hafa gert fimm ára
starfssamning við spítalann fyrir ári
og vonast til að hann verði endurnýj-
aður að þeim tíma liðnum. Þá hefur
hann hugsað sér að gefa út fleiri
bækur. Reyndar er ein þeirra Minne-
sota-modellens Mysterier eftir Gizur
og samstarfskonu hans, Guðrúnu 0.
Islandi, væntanleg frá útgáfunni inn-
an skamms. Hún fjallar um hið am-
eríska meðferðarkerfi. Bókin er
fræðslubók og eingöngu ætluð þeim
sem starfa að málefnum alkóhólista
og fikniefnaneytenda.
Þvingaðir í meðferð
Gizur segir að litið sé mjög niður á
alkóhólista í Danmörku og því sé
mjög erfitt að fá fólk til að viður-
kenna sjúkdóminn og koma í með-
ferð. „Flestir sjúklinganna sem koma
til okkar eru þeir sem hafa verið
þvingaöir af atvinnurekanda ella
verði þeir reknir. Því hærra sem
fólkið er í meðorðastiganum því
verra er að fá það til að viðurkenna
sjúkdóminn. í augum flestra er alkó-
hóhsti sá sem er í strætinu. Raunin
er sú að aðeins þrjú prósent alkóhól-
ista eru í ræsinu, 97% þeirra taka
ræsið með sér heim. Þeim tekst líka
að leyna hlutunum betur og lengur.
Hins vegar verða skandalarnir
stærri í efstu þrepum metorðastig-
ans. Nýlegt dæmi er ráðherrá sem
var svo drukkinn á EB þingi að þeir
sem áttu að þýða það sem hann sagði
neituðu vegna þess aö það var tómt
rugl,“ segir Gizur.
Aðeins einn íslendingur hefur ver-
ið í meðferð á Fredriksberg sjúkra-
húsinu. Flestir eru Danir en einnig
hafa aðrir Skandinavar komið þang-
að. Meðferðin, sem tekur sex vikur
kostar 12 þúsund danskar krónur og
innifalin er einnig eftirmeðferð sem
venjulega stendur í tólf mánuði.
-ELA
Úrklippur úr dönskum blöðum þar sem sagt er frá starfi Gizurar og nyut-
kominni bók.
SUMARTILBQ A-F IÐ tm rblóm kr.
afsláttur af garðkönnum jiSS n| garðyrkjuáhöldum og llU / U úti blómakerum |
Garðrósir á 390 kr. 1 Sumai m á 40
30-50% afsláttur af trjáplöntum
opið 10-19 GARÐSHORN! ðlla daga Vjg Fossvogskirkjugarð - sími 40500 ií
-ft>
I
(-
l