Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.1994, Blaðsíða 12

Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.1994, Blaðsíða 12
12 LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 1994 Erlend bóksjá Flagð undir fögru skinni Metsölukiljur Bretland Skáldsögur: 1. George Eliot; Middlemarch. Z. Elizabeth George; Missing Joseph. 3. Thomas Keneally: Schindler's List. 4. Joan Brady: Theory of War. B. John Grisham: The Pelican Brief. 6. Robert James Waller: The Bridges of Madíson County. 7. Colin Forbes: By Stealth. 8. Edith Wharton: The Age of Innocence. 9. Kazuo Ishiguro: The Remains of the Day. 10. Helen Forrester: The Liverpool Basque. Rit almenns eðlis: 1. Jung Chang: Wild Swans. 2. IMick Hornby: Fever Pitch. 3. Brian Keenan: An Evil Cradfing. 4. Nancy Friday: Women on Top. 5. Stephen Fry: Paperweight. 6. James Herriot: Every Living Thing. 7. David Yallop: To the Ends of the Earth. 8. Stephen Briggs: The Streets of Ankh-Morpork. 9. Dirk Bogarde: The Great Meadows. 10. Betty Thine: Mind Waves. (Bygflt á The Sunday Times) Danmörk Skáldsögur: 1. Peter Hoeg: Froken Smillas fornemmelse for sne. 2. Mary Wesley: En tvivlsom affære. 3. James Ellroy: Sorte Dahlia. 4. Robert Goddard: Fra bíllede til billede. 5. Laura Esquivel: Hjerter i chili. 6. Peter Hoeg: , Forestilling om det 20. árhundrede. 7. Peter Hoeg: Fortællinger om natten. (Byggt á Polltlken Sondag) Það er gömul klisja að veruleikinn sé ótrúlegri en nokkur skáldskapur. Það á hins vegar við um glæpaferil aðalpersónunnar í bókinni Every- thing She ever Wanted en þar er lýst raunverulegum atburðum sem gerð- ust í Bandaríkjunum. Pat var frá upphafi eftirlæti for- eldra sinna. Sem barn var hún falleg eins og prinsessa í ævintýri og glæsi- legur táningur. Foreldrar hennar voru frá upphafi reiðubúnir að fórna öllu til að uppfylla jafnvel fáránleg- ustu óskir hennar. Það var kannski þess vegna sem Pat sannfærðist um það þegar á unga aldri að hún ætti rétt á öllu því sem hugurinn girntist. Ef ekki meö góðu þá illu. Og fljótlega kom í ljós að á bak við fegurðina og glæsileikann leyndist hið versta flagð - þótt for- eldrar hennar sæju það aldrei. Ofsóknir og sjálfsmorð Bandaríski rithöfundurinn Ann Rule, sem starfaði um árabil sem lög- reglumaður, hefur skrifar nokkrar forvitnilegar bækur um sönn banda- rísk sakamál. Hér rekur hún maka- lausa sögu þessarar óhugnanlegu konu sem virtist svo glæsileg og skemmtileg en skildi alls staðar eftir sig sorg og óhamingju. Pat fæddist skömmu fyrir upphaf síðari heimsstyrjaldarinnar. Hún átti einn yngri bróður, Kent, sem varð fyrsta fómarlamb hennar. Umsjón: Elías Snæland Jónsson Pat þoldi ekki eitt augnablik að at- hygh foreldranna beindist að öðrum en henni sjálfri. Þess vegna rægði hún og ofsótti bróður sinn af ótrú- legri grimmd allt fram á fullorðins- ár. Svo fór aö lokum að Kent þoldi ekki álagið og framdi sjálfsmorð. Pat var aðeins fimmtán ára þegar hún giftist fyrsta sinni. Hún eignað- ist böm með eiginmanni sínum, bandarískum hermanni sem fór á milli herstöðva í Bandaríkjunum og Evrópu (var m.a. um hríð á Keflavík- urflugvelli) en skildi að lokum við hann og flúði heim til skUningsríkra foreldra sinna með bömin. Fjölskylda í rúst Ógnarverk Pat hófust svo fyrir al- vöru eftir aö hún kynntist Tom All- anson árið 1973. Þau giftu sig eftir stutt kynni árið 1974 og keyptu bú- garð í Georgíuríki. Draumur Pat var að lifa þar glæsilífi hkt og hetja henn- ar og fyrirmynd, Scarlett Ó’Hara í skáldsögunni Á hverfanda hveh. En það fór á annan veg. Þremur árum eftir hjónavigsluna var AUan- sonfjölskyldan í rúst. Tom sat í fang- elsi fyrir að hafa myrt foreldra sína, án efa að undirlagi Pat sem fékk nokkm síöar fangelsisdóm fyrir að byrla afa og ömmu Toms eitur. Þegar Pat losnaði úr fangelsi árið 1984 hélt hún áfram þar sem frá var horfið. Hún tók að sér, ásamt einni dóttur sinni, að annast roskin, vel efnuð hjón en var rekin þegar í ljós kom að hún hafði gefið þeim hættu- leg lyf og stolið frá þeim dýrmætum hlutum. Nokkrum árum síðar var Pat handtekin á ný og dæmd fyrir þessa glæpi. Hún situr enn í fang- elsi. En hversu lengi? EVERYTHING SHE EVER WANTED. Höfundur: Ann Rule. Pockef Books, 1993. Metsölukiljur Bandaríkin Skáldsögur: 1. Thomas Keneally: Schindler's List. 2. LaVyrie Spencer: November of the Heart. 3. Dean Koontz: Winter Moon. 4. V.C. Andrews: Ruby. B. Richard North Patterson: Degree of Guilt. 6. John Grisham: The Pelican Brief. 7. Steve Martini: Prime Witness. 8. Robin Cook: Terminal. 9. John Grisham: A Time to Kill. 10. Virginia Henley: Seduced. 11. Dick Francis: Driving Force. 12. James Patterson; Along Came a Spider. 13. Timothy Zahn: The Last Command. 14. Barbara Delinsky: Suddenly. 1B. Anne Rice: Interview with the Vampíre, Rit almenns eðlis: 1. Thomas Moore: Care of the Soul. 2. M. Scott Peck: The Road Less Travelled. 3. Maya Angelou: I Know why the Caged Bird Sings. 4. Rush Limbaugh: The Way Things Ought to Be. B. Peter Mayle: A Year in Provence. 6. Joan W. Anderson: Where Angels Walk. 7. Nellie Bly: Oprah! 8. Deborah Tannen: You Just Don't Understand. 9. Benjamin Hoff: The Tao of Pooh. 10. Ann Rule: Everything She ever Wanted. 11. Benjamin Hoff: The Te of Píglet. 12. Gail Sheehy: The Silent Passage. 13. James Gleick: Genius. 14. H.G. MooreSt J. L. Galloway: We Were Soldiers Once . and Young. 1B. Peter Mayle: Toujours Provence. (Byggt á New York Times Book Review) Vísindi Dönsk skólaböm þurfa að læra söguna upp á nýtt: Gormur gamli lést síðar en áður talið Margrét Þórhildur Danadrottning er komin af Gormi hinum gamla í 52. lið og verður að leggja nýtt dánardægur hans á minnið. Atómin í öllu sínuveldi í hinum sýnilega alheimi er að finna um eitt hundrað milljarða stjömukerfa og í hverju þeirra eru eitt hundrað milljarðar stjaraa, eða 101 ‘. Heildarstjömu- fjöldinn er því 10--. Vísindamenn hafa reiknað út að hver stjarna inniheldur 10 frumeindir, eða atóm. Frumeind- ir í hinum sýnilega alheimi eru því samkvæmt þcssu 10. Og reikni nú hver sem gctur. Mestallur Wuti alheimsins er þó ósýnilegur og því ekki gott að segja til um hversu margar frum- eindir hins ósýnilega hluta eru. Minna um ósoneyðandi efni Ósonmagnið í heiminum hefúr minnkað um tíu prósent að með- altaii frá því á árinu 1969 og er þá 70 prósenta minnkun óson- lagsins yfir Suðurskautslandinu meðtalin. „Þegar við drögum úr notkun klórsambanda á næstu öld mun eyðing ósonlagsins stööugt fara minnkandi en svo hefst batinn,“ segir Rumen Bojkov, formaður Alþjóða ósonnefhdarinnar, Osonlagið ver líf á jöröinni fyrir skaölegum útfjólubláum geislum sólarinnar. Umsjón Guölaugur Bergmundsson Dönsk skólaböm hafa kynslóð fram af kynslóð streist við að leggja það á minnið aö Gormur hinn gamli, fyrsti konungur Danmerkur, hafi andast árið 935 e. Kr., samkvæmt heimildum úr bókmenntunum. En nú er öll sú vinna farin í súginn. Niðurstöður flókinna rannsókna á viðinum í líkkistu Gorms hafa knúið fomleifafræðinga til að endurskrifa sögu þessa elsta konungsríkis heims- ins sem enn er við lýði. Gormur hinn gamli dó nefnilega árið 958 e. Kr. Þaö voru fornleifafræðingar sem unnu í Jellingkirkju nærri Vejle á Jótlandi sem geröu þessa uppgötvun. „Nú er hægt án nokkurs vafa að segja til um að útfor Gorms kóngs hafi verið gerð árið 958 e. Kr.,“ segir Knud Krogh, safnstjóri við danska þjóðminjasafnið. „Þetta ártal hefur alltaf verið hið mikilvægasta sem hvert danskt skólabarn hefur þurft aö leggja á minnið. Danskir sögu- kennarar munu því eiga ærið starf fyrir höndum þótt nú sé ekki lögð jafn mikil áhersla á að muna ártöl sögulegra atburða og áður.“ Meðal þeirra sem þurfa nú að skipta um í minnishólfinu sínu er Margrét Þórhildur drottning en hún er afkomandi Gorms hins gamla í 52. lið. Krogh segir hugsanlegt að ein- hverjir óþekktir konungar hafi ríkt yfir hluta landsins fyrir daga Gorms hins gamla. „En Gormur er fyrsti konungurinn sem við þekkjum sem sameinaði alla Dani og ríkti yfir Dan- mörku eða stórum hluta landsins. Danmörk er elsta konungdæmi heimsins þar sem til eru óslitnar rit- aðar heimildir um konungsættir í rúmlega ■ eitt þúsund ár,“ segir Krogh. Rannsóknimar, sem leiddu til hinnar nýju niðurstöðu fomleifa- fræöinganna, voru gerðar á árhringj- unum í viði líkkistu konungsins sál- uga og einnig voru gerðar sérstakar mælingar á kertisbúti sem fannst í einni grafhvelfingu kirkjunnar og kann að hafa verið notaður við útför kóngsa. Krogh segir aö ein helsta aíleiðing þessara uppgötvana fyrir sagnfræö- inga sé sú að kristnitakan í Dan- mörku hafl gerst mun snögglegar en áður var talið. „Kristinn siður var á leið til Dan- merkur en við getum nú séð að hann var ekki innleiddur tuttugu og fimm árum eftir dauöa Gorms heldur að- eins tveimur árum, árið 960 þegar Haraldur blátönn flutti gröf fóður síns úr heiðnum haug og reisti kristna kirkju úr viði á nýja staðn- um. Það markar greinilega endalok víkingatímans og upphaf miðalda," segir Krogh. Við hliö kirkjunnar í Jelling standa nú tveir gríðarstórir rúnasteinar. Gormur reisti annan þeirra til heið- urs Þyri drottningu sinni en Harald- ur blátönn reisti hinn árið 980 til heiðurs Gormi og Þyri. Forfaðir allra tungu- mála 100 þúsund ára Johanna Nichols, prófessor í slavneskum tungumálum við Kaliforníuháskóla í Berkeley, hefur komist aö þvi að sameigin- legur forfaðir, ef svo má að orði komast, allra nútíraatungumála heimsins sé að minnsta kosti eitt hundrað þúsund ára garnall. Prófessorinn komst að þessu með þvi að bera saman málfræði- formgeröir um tvö hundruð tungumálaíjölskyldna, eins og hina indó-evrópsku. Töluð tungu- mál á jörðinni tilheyra þijú hundruð fjölskyldum. Rannsókn Nichols er hin viðamesta sinnar tegundar sem gerð hefur verið. Nichols kemst m.a. einnig að þeirri niðurstöðu að mannskepn- an hafi komiö tU nýja heimsins fyrir 35 til 40 þúsund árum, á sama tíma og krómagnonmaður- inn settist að i Vestur-Evrópu. Halógenljós hættulítil Menn hefur lengi grunað að ljós úr halógenlömpum valdi húð- krabbameini þar sem í því eru útfiólubláir geislar. Vísindamenn telja þó nú að hættan sé lítil. Margir halógegnlampar eru samt með sérstakt vemdargler, svona til vonar og vara. Þrýstingur í halógenperura er á við alit að tífaldan þrýsting and- rúmsloftsins og því er glerið utan um glóþráðinn sérstaklega styrkt

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.