Dagur - 20.12.1952, Blaðsíða 8

8
JÓLABLAÐDAGS
Kristjana G. Hafstein á Laugal. 1876—80.
son og írú Kristjana systir hans fram
úr þessu máli.
Jón Bergmann, faðir séra Friðriks
Bergmanns prests í Winnipeg, hafði
flutzt frá Syðra-Laugalandi alfarinn til
Vestursheims vorið 1876. Tók þá Egg-
ert Gunnarsson bæði Laugalöndin til
ábúðar og sama vor flutti þangað móð-
ir hans Jóhanna Gunnlaugsdóttir Briem
sýslumanns á Grund, og systir hans
Kristjana, ekkja Péturs Havstein, amt-
manns, með börnum sínum. Frá
Skjaldarvík flutti frú Kristjana ofur-
lítið timburhús, er hún átti, og var
það endurreist norðvestan við bæjar-
dyr á gamla bænum á Laugalandi.
Húsið var 12 álna langt, tvær hæðir
með torfþaki. Sunnan við þetta hús lét
Eggert byggja jafnstóra viðbót sumar-
ið 1877.
Þegar þunglega horfði með skóla-
hússbygginguna á Munkaþverá, buðu
þau systkin fram fram þetta hús til
bráðabirgða endurgjaldslaust, svo að
hægt væri að hefja skólann á tilsettum
tíma, og hefir það efalaust þá verið
eina húsið í Eyjafirði, sem nokkur til-
tök voru að notað yrði til þeirra hluta.
Fyrsti veturinn.
Þarna var skólinn settur 12. október
haustið 1877. Fox-stöðukona hafði ver-
ið ráðin frú Valgerður Þorsteinsdóttir.
Hún var fædd að Hálsi í Fnjóskadal
23. apríl 1836 og var hún dóttir séra
Þorsteins Pálssonar prests þar og fyrri
konu hans: Valgerðar Jónsdóttur,
prests í Reykjahlíð, Þorsteinssonar. Olst
hún upp í föðurgarði ásamt mörgum
systkinum öðrum, sem öll voru miklu
atgervi búin. Var séra Þorsteinn dugn-
aðarmaður mikill jafnt til andlegra
starfa sem líkamlegra, og ólust börn
hans upp við nám og starf jöfnum
höndum. Hélt hann iðulega heimilis-
kennara eða kenndi sjálfur börnum
sínum tungumál og önnur fræði, er
hann taldi, að þeim mundi að gagni
verða, og kunni Valgexður vel að not-
fæxa sér það, því að hún var flugskörp
til náms og hafði snemma yndi af öll-
um lærdómi.
Seytján ára gömul missti hún móður
sína. En árið eftir kvæntist faðir henn-
ar að nýju og gekk þá að eiga frú Jó-
hönnu Gunnlaugsdóttur, prestsekkju
frá Laufási. Hún var annáluð gæða-
kona og reyndist stjúpbörnunum eins
og bezta móðir. Með henni fluttu í Háls
börn hennar: Ti-yggvi, Gunnar, Eggert,
Geir og Kristjana. Giftust tvenn þessi
fóstursystkini saman. Frú Valgerður var
ekkja eftir séra Gunnar Gunnarsson frá
Laufási. Höfðu þau gifzt 29. sept. 1865
og var séra Gunnar þá aðstoðarprestur
Elín Havstein, kennsluk. 1888—89.
Jáhanna Gunnarsd., kennsluh. 1891—96
á Sauðanesi. Síðan fékk hann Svalbarð
í Þistilfirði 1869 og veitingu fyrir Lund-
arbrekku í Bárðardal 1873. En þegar
hann var nýkominn þangað andaðist
hann. Börn höfðu þau eignast nokkur,
en þau dóu öll koi'nung nema hið
yngsta: Jóhanna, er síðar giftist séra
Theódór Jónsyni á Bægisá. — Af þessu
má sjá að frú Valgerður hafði orðið
fyx'ir þungum áföllum í lífinu, en á
Laugalandi fékk hún aftur stai'fssvið,
sem kröftum hennar hæfði. Hún var
forstöðukona alla tíð nema veturinn
1878—79, er hún dvaldi í Danmörku,
til að kynna sér skólamál. Þann vetur
var fl'á Jóna Sigurðardóttir forstöðu-
kona.
Fi’ú Valgerður var gáfuð kona og
stjórnsöm og höfðu ávallt verið miklir
kærleikar milli hennar og fóstursyst-
kinanna. Má því nærri geta, að starfað
var af eindrægni við skólann og sam-
vinnan öll hin ákjósanlegasta meðan
þeirra naut við. Sér við hlið hafði hún
fyrir kennslukonu fyrstu árin ungfrú
Onnu Melsteð, dóttur Páls sagnfræð-
ings Melsteð. Var hún vel að sér
bæði til munns og handa. Meðal
annai's hafði hún lært meðferð mjólk-
ur og ferðaðist á sumrum um Eyjafjöx'ð
og nærliggjandi sýslur með styrk úr
(Framhald á bls. 27).
t