Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1995, Qupperneq 4

LAUGARDAGUR 9. SEPTEMBER 1995
téttir
Laxá í Aðaldal í Þingeyjarsýslu:
Sandburður talinn höf-
uðsök minni laxveiði

Húsavík
•'v'nJy >**

\
Másvatn
Mývatn
tk v.
' •■
Svartár-
vatn

Ishólsvatn
Loðnuskipin gripu í tómt:
Loðnuleit hætt
Sandburður í Laxá í Aðaldal í
Þingeyjarsýslu er af mörgum talinn
vera höfuðorsök þess hve dregið hef-
ur úr laxveiði í ánni á undanfömum
ámm. Sandburðurinn hafi breytt
botni árinnar og dýrmætar klak-
stöðvar hafi skemmst.
Kristján Benediktsson, bóndi á
Hólmavaði, sem þekkir Laxá manna
best, sagði í samtali við DV á dögun-
um að hann teldi að sandburðurinn
væri ein aðalorsök minnkandi veiði
í ánni.
Sandfok af gróðurvana Mý-
vatnsöræfum
Sandburðurinn í Laxá kemur úr
þverá sem í hana rennur og heitir
Kráká. Það er sandfok af gróður-
vana Mývatnsöræfum sem fer i
Kráká sem aftur fleytir sandinum í
Laxá í Aðaldal. I nokkur ár hafa
menn verið að reyna að stöðva sand-
fokið í Kráká með því að græða
landið upp í nágrenni hennar og
með fram bökkum hennar. í fyrra
og í ár hefur verið hvað mest unnið
að þessu og í ár voru veittar 10 millj-
ónir króna til verksins.
Meiri rannsókna þörf
Uppákomur í
Kringlunni
Um helgina verður ýmislegt um
að vera í Kringlunni. Sinfóníu-
hljómsveit íslands skemmtir við-
skiptavinum með tvennum tónleik-
um, kl. 11.30 og 12.30, krakkar frá
Karatemiðstöðinni sýna karate fyr-
ir framan Hagkaup, 2. hæð, Dans-
skóli Auðar Haralds kemur í heim-
sókn og sýnir dans og Lögreglu-
hijómsveitin og Lúlli löggubangsi
taka lagið
Veitt hefur verið heimild til
lengri afgreiðslutíma eða til kl. 18.
Sléttuvegur í Reykjavík:
Fólk hendir
rusli þar sem
gámastöð var
Við Sléttuveg í Reykjavik var
gámastöð Sorpu þangað til fyrir
nokkrum árum. Hélt fólk þó áfram
að losa sig við rusl þegar rekstri
hennar var hætt en slíku lauk þó
fyrir um tveimur árum. En nú virö-
ast menn vera famir að henda þar
rusli aftur.
„Við höfum ekki staðið fólk að
því að gera þetta. Þetta er í annað
skipti sem þetta gerist. Það eru
ábyggilega um þrjú eða fjögur ár
síðan gámastöð Sorpu fór héðan.
Fyrst voru þarna vaktmenn og
þama var skilti sem sagði að þetta
væri lokað. En svo fór fólk að
henda þarna dýnum og rusli. Þá
var það hreinsað og við höfum ekki
orðið vör við þetta aftur fyrr en
núna,“ segir Sigríður Sóley Frið-
jónsdóttir, íbúi við Sléttuveg.
Sennileg ástæða fyrir því að fólk
er farið að henda rusli þama nú er
sú að verið var að vinna í planinu
fyrir utan húsið og þess végna var
gámur með rusli því tengdu haföur
þar. Þó er ekkert þar sem bendir til
þess að henda megi rusli.
„Það er leiðinlegt að sjá rusla-
pokadót héma við húsgaflinn hjá
sér,“ segir Sigríður. Segir hún að
það sé ekki gott fyrir fólkið sjálft að
standa í því að hreinsa mslið, það
hafi ekki tök á þvi.
Emil Thorarensen, DV, Eskifirði:
„Þetta lítur dapurlega út eins og
er. Þó sést loðna víða en hún er
ekki í veiðanlegu formi. Maður
vonar að ástandið lagist í október.
Loðnan fari þá að þétta sig og und-
irbúa göngu á hrygningarstöðv-
amar,“ sagði Þorsteinn Kristjáns-
son, skipstjóri á Hólmaborg, í sam-
tali við DV í gær á landleið.
„Það styrkir mann lika í trúnni
að loðnan eigi eftir að gefa sig í
ríkum mæli því að rækjuskipin
hafa orðið víða vör við loðnu. Fyr-
ir vestan og einnig fýrir norðan og
austan.“
Hólmaborgin er væntanleg til
Eskifjarðar í dag með liðlega 200
tonn af loðnu, sem fengust norður
af Horni, tíu mílur innan græn-
lensku lögsögunnar. Auk Hólma-
borgarinnar leituðu einnig Gull-
berg frá Vestmannaeyjum og
Börkur frá Neskaupstað að loðnu.
Afli þeirra var nánast enginn.
Börkur kastaði einu sinni í fyrr-
inótt út af Kolbeinsey en þar var
ekkert að hafa nema smárusl.
Loðnubátamir þrír eru nú á leið í
land eftir 4-5 sólarhringa leit.
„Eg tel að það hafi út af fyrir sig
verið unnið ágætt verk við upp-
græðslu nærri Kráká. Hins vegar tel
ég nauðsynlegt að rannsaka betur
hve mikill sandburður Krákár í
Laxá er og eins hvernig sandurinn
berst i Kráká og skipuleggja verkið
út frá því. Menn hafa nokkrar hug-
myndir um það og hafa unnið út frá
þeim í Krákárbotnum. Ég held að
margt af því sem menn hafa verið
að kenna kísilnámi um sé vegna
sandfoks,“ sagði dr. Ólafur Arnalds
i samtali við DV en hann hefur ver-
ið að rannsaka sandburð almennt á
þessu svæði.
Skilað árangri
„Uppgræðsluverkefni til heftingar
sandfoki í Kráká má segja að hafi
hafist um 1980 og var þá um tilraun-
ir að ræða. Árið 1983 var svo gerður
samstarfssamningur um uppgræðsl-
una milli Landsvirkjunar, Land-
græðslu ríkisins, sveitarstjórnar
Skútustaðahrepps auk landeigenda
og veiðifélaga. Árið 1986 var síðan
girt og friðað stórt svæði, um 800
hektarar, sem var aðalsandupp-
sprettan suðvestan við upptök Krá-
kár. Þá var sáð melfræi í stórum
stíl. Síðan var gerður annar sam-
Nú stendur til að byggja nýtt
prestssetur á Mosfelli og rífa hið
eldra. Er það talið borga sig sam-
kvæmt því sem Bjöm Ástmundsson,
formaður sóknarnefndar Lágafells-
sóknar, segir: „Við metum svo að
það borgi sig, bæði upp á framtíðar-
viðhald og annað slíkt. Það er álit
sérfræðinga sem við höfum kallað
tU.“
Björn segir að þessi áform hafi
verið kynnt á aðalsafnaðarfundi og
þá hafi enginn mótmælt og áformin
hafi verið samþykkt. Þá hefur stjóm
Prestssetrasjóðs samþykkt þau, bæj-
arstjórn Mosfellsbæjar, biskup og
prófastur. Þá hafa byggingarnefnd
Ökumaður, grunaður um ölvun,
ók niður þrjá vegavinnumenn á
Reykjanesbrautinni á áttunda tim-
anum í fyrrakvöld. Slösuðust menn-
irnir þrír allir nokkuð. Einn
brákaðist á fæti, annar fmgurbrotn-
aði og hinn þriðji marðist.
Ökumaðurinn brást illa við hand-
starfssamningur í fyrra um að friða
miklu stærra svæði sem liggur að
Kráká og upptökum hennar. Og í
fyrra og í ár hefur verið unnið að
því að hefta þetta mikla sandfok,“
sagði Sveinn Runólfsson land-
græðslustjóri í samtali við DV.
Hann segist telja að náðst hafi
ótrúlega góður árangur miðað við
aðstæður þarna við að græða upp
verstu svæðin.
„Mér finnst sjálfum að sandurinn
í sjálfri Kráká hafi minnkað. Það er
hins vegar ljóst að það hefur borist
geysilega mikill sandur bæði í
Kráká og Laxá á undanförnum
árum, jafnvel áratugum. Það sést
best á sliti hverfla í Laxáryirkjun og
því sem bænduf og veiðimenn sem
þekkja Laxá best halda fram um
ástandið á hrygningarsvæðunum.
Árin 1991, 1992 og 1993 voru sérlega
slæm ár hvað varðar sandfok enda
landátt rikjandi en hún er verst. Þá
var hvassviðri mikið á þessum slóð-
um en aftur á móti í fyrra og í ár
hefur veður verið blíðara og sand-
fokið minna,“ sagði Sveinn Runólfs-
son.
Boðuð er mikil ráðstefna 26. sept-
ember um kýlaveiki 1 laxi, laxeldi
og laxveiðar og síðast en ekki síst
sandburðinn í Laxá í Aðaldal.
og skipulagsnefnd samþykkt áform-
in fyrir utan einn nefndarmann.
Finnst Bimi skrýtið að athugasemd-
ir skuli fyrst nú hafa komið við
áformin?
„Ég frétti af einhverjum frétta-
flutningi í sjónvarpi þar sem íbúi
hér bauð fréttamanni til viðtals við
sig inni í þessu húsi. Ég kannast
ekki við áhuga þessara aðila, sem
hafa verið úttala sig um þessi áform
okkar á síðustu dögum, af kirkju-
legu starfi. Ég veit ekki til þess að
þeir hafl látið fara fram neina sér-
fræðilega athugun á því hvert raun-
töku á staðnum og varð að flytja
hann brott í handjámum. Ökumað-
urinn bar því við að sólin hefði
blindað hann og hann því ekki séð
mennina þrjá.
-GK
Kjaradómur:
Forsetinn fær 400
þúsund á mánuði
Kjaradómur hefur fellt úrskurð
um laun æðstu stjómenda ríkisins.
1 úrskurðinum segir að launa beri
æðstu stjómendur ríkisins sæmi-
lega. Á hinn bóginn treystir dómur-
inn sér ekki til að miða laun þeirra
við laun annama sem helst gætu
talist sambærilegir með tilliti til
starfa og ábyrgðar.
Samkvæmt úrskurðinum verða
mánaðarlaun forseta íslands 400
þúsund krónur. Forsætisráðherra
fær 385 þúsund krónur á mánuð
aðrir ráðherrar 350 þúsund, forse
Hæstaréttar 304.480, aðrir hæstarét
ardómarar, umboðsmaður Alþingi
ríkissaksóknari og rikissáttasem
ari 276.800, ríkisendurskoðant
245.750, biskupinn og dómstjórinn
Reykjavík 241.700, aðrir dómstjórs
218.500, héraðsdómarar og umboð
maður bama 210.900 og þingmen
195.000.
Prestssetrið að Mosfelli:
Álit sérfræðinga að
nýbygging borgi sig
- segir formaður sóknarnefndar
vemlegt ástand hússins sé.“ -GJ
Fluttur brott í handjárnum
-GJ