Þjóðviljinn - 23.12.1947, Blaðsíða 5

Jólin 1947
ÞJÓÐVILJINN
■i
Þórunn Magnúsdóttir:
Mmm ú kvöldi
Húm ágústskvöldsins breiddi miskunnsaman hul-
iðshjúp yfir lítið, óvistlegt súðarherbergi þar sem
þreyttur> og dapur -verkamaður dró sæng að höfði
sór og hallaðist • til hvíldar. Hann var þó ekki
þreyttur af vinnu, því að enn á ný hafði verið gengið
á snið við hann, þótt mönnum hefði verið bætt við í
englendingavinnuna. Var það líka ekki alveg dæma-
laust, hvemig óheppnin elti hann á röndum. í dag
hafði vinnumiðlunarskrifstofan lagt fyrir hann að
standa vestur á Sprengisandi, en þar hafði þá sára-
fáum mönnum verið bætt við í uppskipunina. Aftur
á móti höfðu flestir, sem stóðu við þjóðleikhúsið
komizt í vinnu. Hvar ætti hann nú að standa næsta
dag? Það var vandi að ráða það við sig, en svo mikið
vissi hann að vinnumiðlunarskrifstofan var ekki ó-
skeikul forsjá.
Hann bylti sér í rúminu, það var eitthvert óþol í
fótunum á honum, svo að hann gat ekki legið kyrn.
Yfirtak gátu þessar daglöngu stöður og árangurs-
lausa vakk eftir vinnu verið lýjandi. — Kannske hefði
hann komizt í uppskipunina, ef hann hefði ekki skot-
izt inn í skýlið til þess að fá sér kaffi? Það var á
meðan, sem mönnunum hafði verið bætt í uppskip-
unina. En var það nú ekki hart, að mega ekki bregða
sér allra snöggvast frá til þess að hressa sig á kaffi-
sopa, ef maður átti ekki að missa af tækifæri? Ónei,
það hefði víst verið sama, það lá sjálfsagt ekki nærri
að hann yrði valinn úr hópi ungra manna. Að vísu
treysti hann sér til að vinna á við margan hvern, sem
yngri var að árum, en nærfellt sex tugir ára höfðu
þó rist honum þær rúnir elli og afturfara, sem tor-
velduðu honum vinnusamkeppnina við menn á léttara
aldursskeiði. Vonlegt var að þess sæjust einhver
merki, þegar menn höfðu áratug eftir áratug þrælað
undir skúfslit og beinbrot. Og þó var hann ekki
fjari'i því að aðgerðaleysið færi fullt svo illa með
vinnuvanan mann og bara rétt og slétt erfiðið. Það
var yfirtak hvað menn hrörnuðu fljótt, þegar þeir
voru hættir að vinna, þeir urðu að kulvísum vesaling-
um og fylltust af slæmum vessum.
Hann ætlaði ekki að verða fljótur í svefn á þessu
kvöldi, það var eins og aminn yfir atvinnuleysinu
hefði gert bandalag við fótaveikina um það að kvelja
hann og halda fyrir honum vöku. Andvökuskarfi
kemur margt i hug, og nú rif jaðist upp fyrir honum
draumurinn, sem hann hafði dreymt 1 fym nótt. -—
Hann þóttist koma 'heim í herbergið sitt bónleiður úr
■atvinnusargi. Það var hráslagalegt kvöld og setti
hroll að honum á meðan hann góflaði í sig kalda soðn-
ingu frá deginum áður, en á eftir kveikti hann á þri-
kveikjunni og setti þá bláu yfir. Nú skyldi blessað
kaffitárið^volgra honum fyrir brjósti. Allt mundi
hann svo lifandi glöggt, regnhraglandann, hitahljóð-
ið í kaffikönnunni. Á borðinu lá húfugarmurinn hans,
dökkur snýtuklútur og mórautt kramarhús með nef-
tóbaksögn, sem hann hafði sært út úr Gvendi snuðr-
ara, diskúr' með soðningarúrgangi, þykkúr leirbolli,
sem glerungin var sprungin á og bréfpoki með ame-
rískum molasykri, þessum hrottahnullungum, sem
hann var vanur að klippa í sundur með naglbít..
Á meðan hann beið þess að hitnaði í könnunni réri
hann fram í gráðið og kvað upp aftur og aftur gamla
vísu, sem hann hafði lært endur fyrir löngu og ætíð
minnti hann á æskuunnustu hans:
„Þig ég unga þráði mcst,
þig ég unga kyssti,
þig ég unga þekkti bezt,
þig ég unga missti."
Falleg var Dísa, þegar hún rakaði á eftir honum á
teignum og kastaði glettnislega til hans ljániús.
Falleg var hún, þegar hún hirti með honum Suður-
eyna og» fjallablærinn lék við Ijósu smálokkana, sem
ýfðust fram á vangann. Vænt þótti honum um að hún
skyldi ekki vera með skýlu þá, því að fyrir bragðið
átti hann greiða leið að vanga hennar, þegar hann
laut fram yfir heybaggann til þess að herða á högld-
unum. Þá roðnaði Dísa, en þegar þau fylgdust að
heim í síðsumarrökkrinu lofaðist hún honum og þeim
sóttist leiðin seint. Öðru vísi hefði ævin hans orðið,
ef hún hefði haldið það heit. Eða var það hann, sem
sveik? Svo sagði hún. Hann var einkasonur fátækrár
ekkju og fyrir henni varð hann að sjá. Hún hafði alla
tíð verið mæðustrá og ekki vildi hann leiða hæmr
hennar með harmi í gröfina með því að stökkva frá
henni til Ameríku. Það var kannske ekki svo undar-