Þjóðviljinn - 23.12.1947, Blaðsíða 46

44
ÞJÓÐVILJINN
Jólin 1947
stríðsárunum voru þau endui'bætt og auk kafbáta
geta þau nú einnig fundið fisktorfur í sjónum. Þetta
er mál, sem við íslendingar ættum að fylgjast vel
með, því að tæki þessi gætu vel orðið að liði við
fiskveiðar okkar og eru nú þegar notuð af ýmsum,
þó að ennþá megi heita að það sé á tilraunastigi. Með
þessum tækjum ætti t. d. að vera hægt að sjá síldar-
torfur í sjónum jafnvel þó að síldin vaði ekki. Ef við
svo hefðum veiðiaðferðir til að veiða síldina miðsjáv-
ar, þá gæti það orðið til þess að síldarafkoman yrði
mun tryggari en hún er nú.
Hagnýting atómorkuimar
Að lokum vil ég minnast á það afrek amerískra
vísindamanna, sem mesta eftirtekt hefur vakið, en"
það er hagnýting orku atómkjarnans. Eðlisfræðing-
um hefur nú verið það ljóst i hér um bil hálfa öld,
að atómkjarninn átti yfir geysimikilli orku að búa,
miklu meiri en hægt var að fá fram með efnabreyt-
ingum. Það varð þó ekki séð, hvernig orka þessi yrði
notfærð, þvi að atómkjarninn stóð af sér allar árásir
mannanna og ekkert virtist þess megnugt að leysa úr
læðingi hina innibyrgðu orku. Einhverntima á þriðja
tug þessarar aldar lét Lord Rutherford, einn af for-
vígismönnum atómrannsóknanna, svo um mælt að
litlar líkur væru á því, að menn næðu nokkumtima
svo miklu valdi yfir atómkjömunum, að þeir gætu
hagnýtt sér orku þeirra.
En ekki var gefizt upp, og eftir 1930 hófust árás-
irnar á nýjan leik með auknum eldmóði. Hugvits-
menn byggðu tæki, sem sendu kjörnunum skeyti svo
skæð ,að þeir fengu ekki lengur staðizt, en urðu fyrir
ýmis konar breytingum. Nú hófst gullöld alkemist-
anna, og þar sem menn höfðu áður keppzt um að
finna ný efni, þá kepptust þeir nú um að búa til ný
efni. Við ýmsar þær kjarnabreytingar, sem athugað-
ar voru kom það í Ijós að orkan sem kjarninn gaf
frá sér var meiri en orkan, sem hann tók á móti með
skeytinu, sem orsakaði breytinguna. Heildarútkoman
var þó ætíð sú, að það var mikill reksturshalli á orku-
Kjarnorkustöð Bandaríkjamanna við Oak Ridge i Tennessee