Þjóðviljinn - 24.12.1961, Page 7

Sagan um ástir Jakobs, sonar
fsaks, og ltakelar Labansdóttur,
er einn fcgursti kafli Gamla-
lestamentisins. Nóbelsverðlauna-
höfundurinn Xhomas Mann (1875
—1955) hefur endursagt þessa
fögru frásögn í sagnabálki sín-
THOl
Brúðkaupsnótt
Jakobs
i . ■ .
Sverrir Kristjánsson þýddi
um, Jósep og bræður hans, sem
hann skrifaði i útlegð á árunum
1933-—1944, og er eitt stórfelid-
astá skáldrit okkar aldar. Kafli
sá sem hér fer á eftir, er þýdd-
ur úr fyrstá hluta verksins, sem
segir frá ævi Jakobs.
WIAS MANN:
Laban sat. gegnt honum álútur og
studdi kraftalegum handleggjum
á borðið, virti hann fvrir sér þungur
á brún og hafði ekki af honum augun.
,,Gleð þig sonur og systursonur, því
að stund þín er runnin upp og kaup-
greiðsiudagur og skulu þér nú goldin
iaun að réttu lagi og sáttmála fyrir
sjö ár, sem þú hefur unnið húsi mínu
og búi svo að húsráðandi telur sig
bærilega sæmdan af. Oh kaupeyrir-
inn er ekki vara eða fé, heldur ein
smámey blíð, dóttir mín, sem hjarta
þitt girnist, hana skaltu fá svo sem
þig lystir, og skal hún vera þér eft-
iriát í fangi þínu. Ekki undrar mig
þótt þér hlægi hugur í brjósti, því að
þetta er þér mikil stund, sönn lífs-
stund, mér kæmi ekki á óvárt að
þetta væri ein mesta stund lífs þins,
mikii eins og sú stund, þegar þú
fékkst blessun föður þíns í tjaidi
hans, svo sem þú hefur einhvem-
tíma sagt mér, bragðarefur og bragða-
iæðusonur.“
Jakob lagði ekki hlustir við ' tali
hans. En Laban hélt áfram að stríða
honum gróflega í áheyrn gestanna.
„Segðu okkur, ha, hevrðu tengda-
sonur, hvernig er þér innanbrjósts?
Fer ekki um big hrollur hamingju,
þegar þú átt nú að fá að faðma að
þér brúðina, ertu ekki með glimu-
skjálfta núna eins og þegar þú varst
að fá blessunina og gekkst á fund
föður þíns beycðum fótum og titrandi
knjám. Sagðirðu ekki' að svitinn
þefðj runnið gf bér í lækjum af ótta
6g angist og jafnve] ekki mátt mæla
þegar þú ætiaðir að fá blessunina á
undan Esaú. hinum formæita? Þú mátt
hrósa þinum sæla, að eftirvæntingin
geri þér nú ekki grikk þegar á þarf
að halda og þú finnir megin þitt til
getnaðar. Gæti verið að brúðurin tæki
því illa.“
. Allir hlógu hrossahlátri í hinum
efra sal og Jakob k.vssti brosandi mynd
ástargyðjunnar, sem guð hafði vígt
þessa stund. SLaban reis á fætur
þunglamalegur og lítið eitt reikull í
spori og mælti:
„Nú jæia þá, veri bað þá og veri,
nú er miðnætti. gangið hingað fram,
eg gef ykkur saman.“
Þá þyrptust allir að til að sjá
er brúður og brúðgumi krupu á leir-
gólfinu fyrir föður brúðarinnar og
heyra Jakob koma fyrir sig orði svo
sem siðvenia var. Því að Laban spurði
hann, hvort kona þessi skyldi verða
eiginkona hans og hann hennar mað'
ur, og hvort hann vildi rétta henni
blómið, og játaði hann bví. Og spurði.
hvort hann væri maður vel borinn,
hvort hann vildi cefa konu þessari
auð fjár og gerg skaut hennar frjó-
samt. Og Jakob svaraði, að hann væri
sonur höfðingja og skyldi fvlla skaut
hennar silfri og gulli og cera konu
þessa frjósama svo sem einn ald-
ingarð. Þá snart Laban enni þeirra
beggja, gekk á milli þeirra og lagði
hendur yfir þau, bauð þeim að standa
upp og faðmast, og voru þá heitbund-
in. Og leiddi hina vígðu konu til móð-
urinnar. en tengdasoninn tók hann
við hönd sér oc leiddi fram hiá gest-
unum, sem tóku að syncja. niður leir-
stigann út í steinlágðan húsagarðinip,
en þar gengu spilarar í fararbroddi.
Á eftir þeim fóru húskarlar og báru
blvs, en þá komu börn á kyrtlum og
héldu á reykelsiskerum, er voru fest
saman á keðjum. Jakob gekk við hönd
Labans i re.vkelsismekkinum, sem
krakkarnij þyrluðu upp og hafði snjó-
hvíta myrtusgrein í hæeri hendi. Hann
tók ekki undir þegar hin fornhelgu
ljóð voru sungin fullum hálsi á göng-
unni, en er Laban gaf honum oln-
bogaskot og minnti hann á að syngja
með, raulaði hann eitthvað fyrir
munni sér. Laban sönc með mikilli
bassarödd og kunni lióðin utanbók-
ar. Liúf voru þessi ljóð, afmorsvers
um elskendur. um hann og hana, sem
eru að því komin að ganga í ■ eina
sæng saman og eru svo óþreyjufull,
að þeim halda varla nokkur bönd. Og
um þennan flokk, sem þarna gekk,
fjallaði ljóðið: hann var á leið frá
gresjunni í ilmi af myrru og reyr.
Þar var brúðguminn, höfuðið krýnt
blómsveig, móðir hans hafði ellilúnum
höndum fært hann i skrúðklæði. Þetta
kom ekki heim við Jakob, móðir hans
var viðs fjarri, og hann var bara
flóttamaður og það átti heldur ekki
við um hann Það sem sagt var í ljóð-
inu. að hann leiddi ástmey sina i hús
móður sinnar, til dyngju þeirrar konu,
er hafði alið hann. En einmitt fyrir
þessa sök virtist Laban rifa sig upp
úr öllu valdi til þess að efni ljóðs-
ins stingi því meir í stúf við brota-
silfur veruleikans og Jakob fengi að
kenna hver munurinn var. Og' þá tók
brúðgumi ljóðsins til máls, og brúðurin
svaraði honum innfjálgum orðum og
mæltust bæði við lofsyrðum og ást-
ar. En að lokurn sárbændu þau alla
og hvort um sig, báðu þau alla þess
Jakob eiskaði Rakel og sagði við Laban, móðurbróður sinn: Ég vil þjona þér í
sjö ár fyrir Rakcl, yngri dóttur þína. Síðan vann Jakob fyrir Rakel í sjö ár
og þótti honum sem fáir dagar væru, sakir ástar þeirrar er hann bar til henn-
ar (1. Mós. 29) — Tcikning cftir Gustave Doré
síðast orða, að bau yrðu ekki vakin
fyrir rismál er þau væru sofnuð sæl
í losta, heldur léíi þeir brúðgumann
hvílast og brúðina sofa sætt og rótt
unz þau sjá'f mundu breeða blundi.
í Ijóðinu særðu þau fólkið við rádýr
og hind merkurinnar, og allir sungu'
Ijóðið fjálgir og krakkarnir með reyk-'
elsiskerin sungu bað einnig af mik-
illi hluttekningu þótt þau skildu það
ekki* fyllileca. Þannig sekk flokkur-
inn út í nóttina umhverfis bæ Labans.
og það var vindur úti og tungl af
himni, þeir gengu einu sinni oc tvisv-
ar umhverfis bæinn og staðnæmdust
fyrir framan húsdyrnar, sem voru úr
pálmaviði. þröngdu sér gegnum dyrn-
ar. spilararnir fremstir, og komu að
dyrum svefnstofunnar á neðstu hæð.
og Laban leiddi Jakob við hönd sér.
Hann lýsti inn í svefnstofuna með
blysunum svo Jakob gæti séð handa
sinna skil og hvar borðið væri og
rekkjan. Þá óskaði hann honum heilla
Og karlmannsgetu og sneri sér að
fylgdarliðinu, sem tróðst við dyrnar.
Það gekk á brott og hóf sönginn að
nýju, og Jakob var eftir einn.
Áratugum siðar í hárri elli og jafn-
vel á banabeði var honum ekkert eins
minnisstætt og þá er hann stóð einn
í dragsúgi og dimmu brúðarherberg-
isins; þvi að snarpan næturvind lagði
inn um ljórana undir loftinu og áfram
út urn ljórana, er sneru að húsagarð-
inum, gjólan fór í feluleik í ársai og
voðum, er Jakob sá í skini -blysanna
prýða veggi stofunnar. Undir þessu
herbergi var skjalasafnið og hörgur-
inn með húsgoðunum og greiðsluskír-
teinuni; í gegnum þunna ábreiðuna,
sem breidd var á gólfið til hátíða-
brigða, fann Jakob með fætinum fyrir
haldhringnum á litlu fellihurðinni að
jarðhýsinu. Hann sá einnic rekkjuna
og gekk að henni framréttri hencíi.
Það var bezta rekkjan í húsinu. ein
af þremur, þar höfðu Laban og Adína
setið fyrir sjö árum er hann neytti
með þeim kvöldverðar í fyrsta skipti:
legubekkur á fótum, er voru smelt-
ir málmi, og ávalt höfðalagið úr
skyggðum eir. Brekán voru breidd yíir
beðinn vafin í lín og koddum komið
fyrir til höfða; mjög var rúmið mjótt.
Á borðplötu rétt hiá var framreidd-
ur bjór og biti matar. Tveir lágir
stólar voru í herberginu, þeir voru
einnig huldir voðurn, oh Jampastæði
h.já höfðalaginu. En encin olía var á
lömpunum.
Allt þetta skyniaði Jakob er vindur-
inn lék um hann i dimmunni meðan
fylgdarliðið fór um hús og hlað með
hávaða og skarki að sækja brúðina.
Hann settist á rúmið með blómið í
hendinni og lagði við hlustir. Flokkur-
inn geklc enn á ný umhverfis húsið,
fremstir gengu þeir er léku á hörpu
og börðu bumbur, og Rakel í hópn-
um, hin munfagra mær, sem átti
hjarta hans allt ög cekk með slæðu.
Laban leiddi hana við hönd sér eins
og hann hafði leitt Jakob, kannski
Hka Adína, og aftur bárust að eyr-
um hans hin ásthýru brúðkaupsljóð,
stundum nær, stundum fjær. Þegar
þeir loks komu nær sungu þeir:
■ Unnusti minn er minn og eg er
hans,
hans. sem heldur hjörð sinni til
haga meðai liljanna.
Unnusti minn komi i garð sinn
og neyti hinna dýru ávaxta hans.
Ástareplin anga
og yfir dyrum okkar eru alls
kyns dýrir ávextir,
eg hefi geymt þér þá.
Þarna heyrðist fótatak þeirra, sem
sungu, fyrir l'raman hurðina, og dyrn-
ar opnuðust í hálfa gátt, andartak
glumdi söngur oc hljóðfærasláttur inn
í opið herbergið og stúlkan hulin
JÓLABLAÐ ÞJÓÐVILJANS — (/,
7
/