Þjóðviljinn - 24.12.1961, Side 40

inn-í og líkaði ;lifiðT Ég bef' ofti hugsað
uiri; það síðan á þessurij áruá> hvú
líkur skaði þaðkvár'' fyrir Jsfenzka rík-
áð. þegar þessi djarfi sjómaður var
settur í land af varðskipinu Ægi á
rniðjum starfsaldri. Þeir vissu áreið-
anlega ekki hvað þeir voru að gera,
þeir sem hví réðu. En Bretarnir kunnu
að meta starfshæfni hans, og þvi var
hann hér.
Allt í einu kallaði Einar: Nú förum
við að nálgast skipið, en það eru
geysilega mikil sog við það, svo rétt
er að fara að öllu með gát. Svo bæt-
ir hann við á sama andartaki; Ég
verð að treysta á ykkur, drengir, því
Norðmennina þekki ég ekki. ,
Við komum upp undir bakborðg-
síðu skipsins fyrir aftan miðju og
héldum íram með því. Hér var að
nokkru hlé fyrir storminum þó aft-
urstefni sneri skáhallt upp í vind-
inn. Skipið lá þannig að það hallað-
ist mikið yfir í bakbo.rð. Hafaidan
kom æðandi fram með skipinu og
íaldur hennar teygði sig hátt upp, en
að andartaki liðnu hafði myndazt
öldudalur allt niður undir botn skips-”
ins. Hér mega engin mistök verða.
sagði Einar, þar sem við hömluðum
á árunum og biðum eftir réttu lagi,
eins og þegar brimlending er tekin.
Menn voru nú komnir á hreyfingu
uppi á skipinu, Einar kallaði til þeirra
og gaf þeim fyrirskipanir á ensku. Að
andartaki liðnu höfðu þeir um borð
sett kaðalstiga á skipshliðina, en
spölkom fyrir aftan stigann 02 eins
framan við hann biðu menn með kast-
linur í höndum.
Viðbúnir, einn. tveir, þrír.
Það var Einar skipherra sem gaf
fyrirskipunina, og á samri stundu
kom aldan, sem bar okkur mjúklega
á baki sínu fram með skipshliðinni
;að kaðalstiganum. Festarnar frá skip-
inu flugu niður í bátihn, ég náði í
þá aftari og kom henni undir þóftu,
fil að draga úr skrið bátsins, en ann-
ar Norðmaðurinn greip þá fremri.
Dolmas, Einar og Brynjólfur hlupu
hver á eftir öðrum í kaðlastigann og
þomust um borð.
Þessi verkaskipting hafði verið á-~
kveðin fyrirfram svo hver maður vissi
hvað hann átti að gera. Nú vorum
við komnir að skipinu og engin mis-
tök höfðu verið gerð frá því við yf-
irgáfum Estellu. enda er ekki víst að
ég hefði þá getað sagt þessa sögu. Nú
varð að varðveita björgunarbátinn
heilan og óskemmdan á meðan þeir
félagar væru um borð. Þetta verk
var hægara um að tala en í að kom-
ast, því þarná voru allt að tuttugu
metra öldusog, og fólst vinna mín og
Norðmannanna í því, ýmist að hala
festarnar inn í bátinn í blóðugri
skorpu þegar aldan hóf bátinn upp á
faid sinn, eða þá gefa þær út nógu
fljótt og örugglega að sama skapi þeg-
ar báturinn féll niður í öldudalinn.
Minnstu mistök í þessu starfi gátu
valdið því að bátnum hvolfdi eða að
hann brotnaði við skipshliðina. Ég held
að við bátverjar höfum allir gert okk-
ur þetta ljóst, og því lagt okkur fram
um að gera það sem var á okkar
valdi, til að þetta tækist vel.
^.Við sem i bát'mm biðum vissum
gkkert ,.um fvriræHanir þeirra Einars
og Doimasar viðvík;andi björguninni,
en þó ályktuðum við. að gerð myndi
tilraun til að siósetia bakborðsbáta
skipsins sem voru tveir. Um stjórn-
borðsbátana þurfti ekki að ræða,
vegna hallans á skipinu.
Hið strandaða skip var fjögur til
fimm búsund lestir að stærð og hlaut
því að hafa nokkuð fjölmenna skips-
höfn, en hvort bakborðsbátarnir væru
nægjanlega stórir til að rúma þá alla,
vissum við ekkert um. Veðurútlit fór
nú sýnilega versnandi, því aldan óx
heldur, og skýjabakkinn til hafsins
varð dekkri og ljótari. Skipið barðist
um á boðanum eins og helsærður risa-
hvalur, og það rykkti í því og söng.
þegar hafsjórinn skall á þvi. Hve lengi
það þyldi þessi átök, um það var
ekkert hægt að segja eins og á stóð.
Ég veit ekki hvað biðin var löng
í bátnum, þar til við sáum að skips-
höfnin hafði hópazt saman á bátaþil-
farinu við bakborðsbátana. því þegar
svona stendur á, getur hið hrað-
f'eýga andartak fundist langt, þó sam-
kvæmt mælingum klukkunnar sé það
stutt.
Skipshöfnin hafði nú skipt sér og
helmingur hennar var komin í fremri
björgunarbátinn þar sem hann hékk
í gálgum utanborðs, en hinn hlutinn
beið átektar við aftari bátinn. Einar.
Dolmas og Brynjólfur voru þarna í
nánd við fremri bátinn, það var sýni-
lega verið að bíða eftir réttu lagi.
Við sáum hægri handlegg Einars á
lofti og hnefann krepptan.
Svo var merkið gefið, og höndin féll
niður. Báturinn seig fallega niður á
bak öldunnar um ieið og hún æddi
áfram, og á sama andartaki var hann
laus frá skipinu og menn komnir und-
ir árar. Þetta hafði tekizt sérstak-
lega vel og mundi gefa hinum hluta
skipshafnarinnar áræði og þrótt.
Það fór líka svo, eftir að beðið hafði
verið örlitla stund, tókst sjósetning
síðari bátsins á sama hátt og hins
fyrri. Erfiðleikarnir sem við áttum í
þarna við skipssíðuna með okkar eig-
in björgunarbát gleymdust yfir þeim
fögnuði sem gagntók okkur þegar við
sáum hve vel björgunin tókst. og þó
máttum við ekki gleyma því eitt
andartak hvar við vorum staddir, því
þá gat illa tiltekizt. En spenningur-
inn sem þessu var samfara olli því,
að við fundum ekki til þreytu þrátt
fyrir mikið erfiði.
Þeir Einar, Dolmas og Brynjólfur
komu nú brátt að kaðalstiganum og
biðu þar færis að láta síga niður til
okkar nokkurn farangur sem þeir
höfðu meðferðis, en annar Norðmað-
urinn tók á móti. Þetta voru tvær
stórar handtöskur og mjög þungar,
auk tveggia stórra poka sem voru
fullir af flöskúm. Þegar við vorum
komnir vel frá skipinu, var inni-
haldi pokanna raðað undir botnfleka
bátsins til að fá hann stöðugri; og
eins til að rýmið nýttist betur. Sjó-
ferðin um borð í Estellu gekk svo
slysalaust hjá öllum bátunum. Okkar
bátur var tekinn í gálga á bátaþilfari,
en hinir tveir hafðir í eftirdragi hvor
aftan í öðrum, þvi það var metnað-
armál hjá Einari 'að komá ;bátúnum
til lánds.
Rétt eftir að við vorum komnir
um borð í Estellu skall á hvassviðri
og í sama mund var orðið dimmt
að kvöldi. Ferðin til Re.vkjavíkur sótt-
ist því frekar seint og varð nokkuð
slarksöm. Þegar svo kom inn á f!ó-
ann gekk hann til á áttinni. og eftir
það fengum við suðaustanrok.
Éftir að við vorum kornnir um borð
í Estellu sagði Einar mér hvernig á-
statt var um borð í hollenzka skipinu
þegar þeir félagarnir komu þangað.
Skipstjóri skipsins taldi það sama og
sjálfsmorð að ætla sér að sjósetja bak-
borðsbátana og neitaði því algjörlega
að gera það. sagðist þá eins vel geta
farið með skipinu á botninn. Þegat-
Dolmas og Einar höfðu hlýtt á mál
skipstjóra, dró Kanadamaðurinn upp
marghleypu sína og miðaði henni á
skipstjórann um leið og hann sagði:
,.Þú hefur aðeins u.m eitt að velja og
það er að hlýða fyrirskipun herstjórn-
arinnar. en hún er sú að sjósetja bak-
borðsbátana, önnur leið er ekki til, því
skipið getur horfið af boðanum í d.iúp-
ið hvenær sem er“. Síðan tilkynnti
hann skipstjóra að Einari væri falin
st.iórn á því að sjósetja björgunarbát-
ana.
Við vorum nú á heimleið með þrjá-
tíu og sex skipsbrotsmenn innanborðs.
Við Brynjólfur stóðum vakt á aftur-
þilfari og litum eftir bátunum sem
skipið hafði í eftirdragi, en öðru hvoru
urðum við að láta hægja ferðina á
meðan við drógum bátana upp að skut
skipsins og fórum um borð í þá til að
ausa sv'o þeir fylltust ekki atveg af sjó.
Bátarnir voru útbúnir með ftotgeym-
um svo þeir áttu ekki að geta sokkið,
en kæmi of mikill sjór í þá, urðu þeir
þungir í drætti.
Við vorum komnir langt inn á fló-
ann þegar það óhapp henti um borð,
að nokkrir menn af áhöfn hollenzka
skipsins sem við höfðum bjargað fyrir
fáum klu.kkustundum, fengu sjálfs-
morðsæði. Við Brynjólfur gripum tvo
þeirra, þar sem þeir voru að stöklcva
fyrir borð. Við urðum að beita þá hálf-
De Luxe
STEREO
Sönn stofuprýði og yndisauki hverjum þeim, sem
kröfur gerir til frábærra tóngæða. Hinar norsku
útvarpsverksmiðjur EDDA RADIO hafa unnið sér
stöðu meðal allra fremstu viðtækjasmiðja heims.
Með þessu nýja viðtæki „Haugtiissa 4“ hefur
náðst nýr áfangi í hljómi og tóngæðum. Hinir 8
nýju NOVAL-lampar eru jafnvígir 16 venjulegum
útvarpslömpum. Kynnið yður þetta frábæra taski.
EDDA RADIO ,.Haugtússa 4“ í
SKEIFUKASSA er unnin af framúr-
skarandi fagmönnum úr völdu efni.
80) — JÖLABLAÐ ÞJÖÐVILJANS