Þjóðviljinn - 10.07.1982, Page 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 10.-11. júll 1982
Þórarinn Eldjárn:
Baldur
Oskarsson
skrifar:
Sela-
dráp
Fyrir fáum vikum vakti Þjúö-
viljinn fyrstur fjölmiöla, athygli
á þvi mikla seladrápi sem átt
hefur sér staö á þessu vori meö
þeim hætti aö öllum hugsandi
mönnum hlýtur af ofbjóöa.
Svokölluö hringormanefnd
ákvaö á mjög hæpnum visinda-
legum forsendum aö stuöla aö
fækkun sela til þess aö minnka
hringorm I fiski. Há verölaun
eru I boöi þeim sem koma meö
kjálka lir sel. Síöan hafa borist
fregnir um úldin selshræ um all-
ar fjörur og aöeins kjálkinn
hirtur.
Þessi útrýmingarherferö á
selnum, án nokkurrar nýtingar
er ósæmileg og Islendingum
álitshnekkir i öörum löndum.
Hana ber aö stööva áöur en
frekara tjón hlýst af.
Seladrápiö leiöir hugann aö
þvi, aö engin friöunarlög eru til i
landinu sem hindra slátrun dýra
meö þessum ógeöfellda hætti,
og þvi löngu timabært aö þau
veröi sett.
Góöir áheyrendur. Fyrir fáein-
um árum fundust i einhverju
skúmaskoti hér nálægt höfuö-
borginni miklar birgöir af arse-
niki. Blöö komust í máliö. Lög-
,reglan lét hafa eftir sér aö eitriö
| væri nægjanlegt til aö útrýma öll-
um landsmönnum nokkrum
sinnum.
| Þetta þótti ekki mjög gáfulega
mælt og gárungar höföu yfirlýs-
iinguna mjög á lofti.
Nú er hinsvegar svo komiö aö
slikar reiknikúnstir meö mannsllf
mundu ekki lengur þykja neitt
fáránlegar. Þessi hugsunarháttur
er oröinn alveg sjálfsagöur. Og er
þó ekki aöeins um islendinga aö
ræöa heldur er þaö öll heims-
byggöin sem menn tala um I hálf-
kæringi aö tortima svo og svo oft.
Stórir hópar visindamanna
hafa lagt sig alla fram ujn aö
vinna aö þessari hugsjón. Stjórn-
málamenn ætla siöan aö sjá um
framkvæmdahliöina.
Lengi höfum viö mátt horfa upp
á samkeppni ofurveldanna
tveggja, Bandarikjanna og Sovét-
Þörarinn Eldjárn
þreyttur til vandræöa og vill vel.
En fastur fyrir náttúrlega. Aö
vlsu er dálitiö leiöinlegt hvaö
hann er frekur og gjarn á aö loka
fólk inni og banna þvi aö tala og
skrifa, en þetta á eftir aö lagast.
Eyjólfur á eftir aö hressast. En ég
hef sorgarfréttir aö færa: Hann
Eyjólfur, þessi veslings guösvo-
laöi langlegusjúklingur á ekki
eftir aö hressast úr þessu. Eyj-
ólfur er dáinn. Hann var lengi bú-
inn aö hjara viö miklar þrautir,
en loks gaf hann upp öndina viös-
fjarri ástvinum sinum á vigvöll-
unum i Afganistan. Hann veröur
jarösettur I Póllandi.
Góöir áheyrendur. Ef viö eigum
aö ná fjöreggi þjóöarinnar og
reyndar mannkyns alls úr hönd-
um þessara þursa áöur en allt er
um seinan þarf að koma til nýr
hugsunarháttur þar sem gömlu
vanahugsuninni, gömlu sjálf-
virku óskaandstæöingunum, er
varpaö fyrir róöa.
Viö veröum aö fylla flokk
þeirra þjóða sem vilja finna nýjar
leiöir út úr þessari tvihyggjuþrá-
hyggju. Þaö þarf aö skapa nýtt afl
i heiminum, afl þeirra þjóða sem
vilja ekki veröa heimsmeistarar,
heldur lifa i friöi.
Ef þetta tekst þá kemur
kannski aö þvi aö viö þurfum ekki
aö veröa svona skrítin i framan
þegar börnin okkar eru aö segja
okkur hvaö þau ætli aö vera þegar
þau eru orðin stór.
ritstiórnargrein
Ávarp flutt á
Klambratúni
(3. júlí 1982)
rikjanna, hvort þeirra geti boöiö
okkur dauöa og tortimingu meö
stærri magnafslætti þegar þar aö
kemur. Framleiönin er alltaf aö
aukást i likframleiösluiönaöinum
eins og Halldór Laxness hefur
kallaö þetta fyrirbæri.
I fréttunum heitir þaö Vigbún-
aöarkapphlaupiö. Þaö er eitt af
þessum oröum sem eru aö veröa
okkur svo töm gegnum fjölmiöl-
ana. Þaö liggur næstum inni á
gólfi hjá okkur, malandi eins og
heimiliskötturinn. Og viö klöpp-
um þvi létt á kollinn og hlustum á
stjarnfræöilegar tölur sem viö
skiljum ekki.
Margir hafa aö undanförnu
veriö aö horfa á fótbolta I sjón-
varpinu. Það er veriö aö keppa
um hver veröi heimsmeistari I
fótbolta.
I hinni keppninni, þessari sem
alltaf stendur, vlgbúnaðarkapp-
hiaupinu er ekki veriö aö keppa
um aö verða heimsmeistari i
neinu sérstöku, heldur bara þvi
aö veröa heimsmeistari yfirleitt.
En þaö fylgir engin spenna
þeirri keppni. Þaö er nefnilega
vitaö fyrirfram hverjir muni
tapa. Þaö veröa áhorfendur sem
tapa.
Fleiri og fleiri áhorfendur út
um allan heim hafa aö undan-
förnu veriö að gera sér grein fyrir
þessu. Hér á landi finnst þó flest-
um enn aö þaö sé alveg lifsnauö-
syn aö halda meö öörumhvorum
aöilanum.
Sumir vilja alveg endilega
deyja fyrir frelsi bandariska auö-
magnsins. Og þeim nægir ekki aö
stappa stálinu I sina menn frá
áhorfendapöllunum. Nei.þeim
dugar ekkert minna en aö fá aö
liggja berskjaldaöir i miöri eld-
linunni I þeirri veiku von aö geta
ef til vill aðeins dregiö úr hraö-
anum á þeim illu sendingum sem
stóra bróður eru ætlaöar. Og ekki
dugir þeim minna en aö rúmur
helmingur islensku þjóöarinnar
liggi þarna meö þeim.
Aðrir halda aö gamla góöa
töfraformúlan Island úr Nató,
herinn burt, punktur og basta
muni bjarga þjóöinni um allan
aldur frá allri neyö, bara ef hún
er þulin nógu oft og nógu lengi.
Fæstir þeim megin hampa
reyndar sovétkerfinu I sjálfu sér;
en samt sem áöur, fyrir þeim
flestum er sovéski sósialfasism-
inn þrátt fyrir allt inn viö beiniö
góölátlegur bangsi sem er sein-
Kempan Þorgeir I Gufunesi hcfur lagt margan klárinn til skeiös á
kappreiöum og oftast komiö fyrstur I mark. Þessi höföingi er enn I
fullu fjöri og er mættur á ráslinu i ár, þótt nú sé stutt I áttræöisaf-
mæliö.
Gæöingur sýndur á sumarmóti Glaös, Undanfarnar vikur hafa gæö-
ingar og kynbótahross veriö valin til þátttöku á Vindheimamelum
af landinu öllu.
Islenski
hesturinn
Hátiö hesta og manna á
Vindheimamelum stendur nú
sem hæst. Þar eru talin vera um
eitt þúsund hross, og liklegt, aö
allt aö 10 þúsund manns leggi
þangaö leiö sina. Sumir eru
langt aö komnir, ríöandi úr fjar-
lægustu héruöum, aörir eru
mættir frá útlöndum I þvi»
augnamiöi einu aö sjá Islenska
hestinn i réttú umhverfi. Mótiö
á Vindheimamelum sýnir hvert
rúm islenski hesturinn á I hjört-
um allra sem kynnast þessari
miklu skepnu.
Um tima voru flestir búnir aö
fella afsláttardóm yfir islenska
hrossastofninum, þegar tækni
og vélvæöing var leidd á stall i
staö þarfasta þjónsins. En sem
betur fer voru einnig á þeirri tiö
uppi menn sem mátu eiginleika
islenska hestsins ofar öllum
efnahagslegum skilningi. Þeir
tóku þennan vin sinn á hús eftir
sem áöur, staöráönir I þvl aö
standa vörö um hann og vernda
sem náttúrulegt og sögulegt
undur þessarar þjóöar.
Hestamennska hefur hafist
aftur til vegs meö þjóöinni og
veröur æ vinsælli Iþrótt ungum
sem öldnum. Þaö er ánægjulegt
aö sjá hversu margt æskufólk
hefur áhuga fyrir og aöstæöur
til aö hirða hesta og þjálfa þá.
Þaö hefur mikiö uppeldislegt
gildi, enda er eitt af ævintýrum
lifsins aö leggja góöan fák á
sléttri grund i bjartri sumar-
nóttinni. Feröalög á hestum um
óbyggöir landsins eru eitt af þvi
sem aldrei gleymist þeim sem
reyna. Hitter annaömál, aö þaö
ber aö fara aö öllum hlutum
meö fullri gát, og þegar ber á
þvi aö óhóf er á hrossaeign
sumra manna, og umhirðan oft
eftir þvi. Þaö er hvorki gróöur
né rými til þess aö einstakir
menn I þéttbýli eigi tugi hrossa
og sumir bændur eru meö stóö
sem telur hundraö merar án
þess aö sinna þvi aö neinu marki
eöa stunda skipulegt ræktunar-
starf.
Þaö mikla úrval kynbóta-
hrossa og gæöinga sem gengur
til dóms á Vindheimamelum,
sýnir svo ekki veröur um villst
hversu mikiö hefur áunnist I
ræktunarstarfi islenska hests-
ins. Um leið og hvatt er til aö
halda áfram á sömu braut eru
félögum ræktunarmanna og
hestamanna fluttár kveöjur og
hamingjuóskir um árangursrikt
starf. öllum mótsgestum á
Vindheimamelum flytur Þjóö-
viljinn óskir um góöa heimferö
ogheimkomu.