Þjóðviljinn - 16.10.1982, Page 30

30 SíÐA — ÞJóÐVILJINN Helgin 16.-17. október 1982
Landsráöstefna ÆNAB haldin í
Reykjavík um næstu helgi:_____
Ungt fólk og
verkalýðs-
hreyfingin
Mikill áhugi fyrir ráðstefnunni,
segja undirbúningsaðilar
„Ungt fólk og verkalýðshreyfingin“ er yfirskrift landsráðstefnu ÆNAB
sem haldin verður í Iðnaðarmannahúsinu við Hallveigarstíg um næstu
helgi.
Fjölmennur hópur ungra sósíalista af höfuðborgarsvæðinu hefur
undanfarnar vikur unnið að undirbúningi ráðstefnunnar, og viðað að sér
gögnum um þátt ungs fólks í atvinnulifinu, stöðu og horfur og ástandið í
nágrannalöndunum.
Þær stöllur eru meðal þeirra sem unnið hafa að uridirbúningi landsráðstefnu ÆNAB um næstu helgi. Frá v.
Lára Þorsteinsdóttir, Agnes Geirdal og Guðbjörg Sigurðardóttir. Mynd-gel.
Þær Agnes Geirdal sem vinnur á
saumastofu, Guðbjörg Sigurðar-
dóttir verksmiðjustarfsmaður og
Lára Þorsteinsdóttir skrif-
stofumaður eru meðal þeirra sem
unnið hafa að undirbúningi ráð-
stefnunnar.
Þær sögðu í samtali við Þjóðvilj-
ann að helsta ástæðan fyrir þessu
aðalumræðuefni ráðstefnu ungra
sósíalista, væri fyrst og fremst sú
staða sem blasti við ungu fólki á
atvinnumarkaðinum víða erlendis
t.d. á Norðurlöndum þar sem
atvinnuleysi meðal ungs fólks er
gífurlegt og nú væri farið að kreppa
víða að hér heima, t.d. í fatafram-
Á landsráðsstefnu Samtaka her-
stöðvaandstæðinga, sem haldin var
um síðustu helgi var samþykkt
svofelld ályktun.
Landsráðstefna Samtaka her-
stöðvaandstæðinga, haldin í
Reykjavík 9. og 10. október, mót-
mælir harðlega auknum umsvifum
Bandaríkjahers hérlendis. Sérstak-
lega varar ráðstefnan við fram-
kvæmdum í Helguvík, þar sem ver-
ið er að auka við athafnasvæði
Bandaríkjahers og búa honum
leiðslu nú siðustu vikurnar.
„Við ætlum að ræða um stöðu
ungs fólks í verkalýðshreyfingunni
og ekki síst hvernig við getum not-
að hreyfingu sem baráttutæki og
gert ungt fólk virkara í starfi verka-
lýðshreyfingarinnar", sögðu stúlk-
urnar.
Ásmundur Stefánsson forseti
Alþýðusambandsins mun hafa
framsögu á ráðstefnunni um þessi
efni og svara fyrirspurnum.
Þær Agnes, Guðbjörg og Lára
sögðu að óvenju stór og áhuga-
samur hópur ungs fólks hefði unnið
að skipulagningu ráðstefnunnar og
þær vonuðust til að sjá sem flesta
hafnaraðstöðu. Það er ljóst að með
þeirri olíubirgðastöð og olíuhöfn,
sem á að koma, verður fsland enn
frekar tengt þeim aukna kjarn-
orkuvígbúnaði, sem Bandaríkja-
stjórn áformar að koma upp á
Norður-Atlantshafi.
Ráðstefnan hvetur alla íslenska
friðarsinna að beita sér af öllu afli
gegn þessum áformum, sem tengja
landið í auknum mæli þeim kjarn-
orkuvígbúnaði, sem nú ógnar
framtíð alls mannkyns.
um næstu helgi. „Við höfum fengið
góðar undirtektir hjá þeim sem við
höfum rætt við, líka úti á lands-
byggðinni, og við skorum á flokks-
félögin að styrkja sína ungu félaga
til að koma hingað suður um næstu
helgi og taka þátt í umræðunni.
Þær sögðu ennfremur að Æsku-
lýðsnefnd Alþýðubandalagsins,
sem er opinn öllum þeim sem
Sögur spruttu
Það má kannski segja að hið
tæknivædda samfélag með öllum
sínum stúdíóum og útvörpum Ijái
Bítlunum sama hlutverk og sagn-
þulirnir gömlu höfðu. Sagnaþul-
irnir studdust við ákveðin stef
sem allir þekktu. Bítlarnir pikk-
uðu bergmálið upp af götunum.
Enginn nútímahöfundur, ja, ekki
nema hann skrifi biblíuna upp á
nýtt, mun nokkurn tíma geta tal-
að við jafnstóran hóp og Bítlarn-
ir, enda ritstörf önnur deild en
dægurmúsík. En af þeim má að
minnsta kosti læra að opna eyrun
og öskra hátt svo ekki sé meira
sagt. Bergmálið það hverfur
aldrei af götunum.
Dýrt sport að
yrkja Ijóð
Við tökum aftur upp þráðinn
þar sem hann siitnaði áðan og ég
spyr Einar af hverju hann, líkt og
margir aðrir höfundar á hans
aldri, snúi sér svona frá ljóðiist-
inni að skáldsagnagerð.
- Hvers vegna? Ja, hérna, ætli
það sé ekki að mörgu Ieyti af
sömu ástæðum og strætóbflstjór-
ar fara að keyra leigubfl. Ljóð-
listin er dálítið dýrt sport, svona
einsog að spila golf. Ekki eru
bókaforiögin að yfirborga ljóð-
skáld líkt og kóngar .í fornöid,
þegar þau gefa út ljóðabækur.
Ljóðagerð er því oftast hugsjón
eða hobbí, enda ekki svo mikill
munur þar á. Ljóðskáld verða að
geta nostrað við þetta í friði,
enda mörg þeirra sem líta á sig
sem opinbera starfsmenn. Hins
áhuga hafa að starfa með, hafi náð
góðum samskiptum við ungt fólk i
framhaldsskólunum á síðustu
árum, en nú væri höfuðáherslan
lögð á betra samband við ungt fólk
á vinnumarkaði, og skoruðu þær á
alla unga sósíalista sem eru úti á
vinnumarkaðinum að láta sjá sig á
ráðstefnunni um helgina.
Ráðstefnan er að sjálfsögðu opin
vegar varðandi spuminguna
konkret segi ég það enn og aftur
að ljóð og sögur eru tveir hausar
á sama búknum. í mínu tilfelli
víkkuðu ljóðin sig bara sjálf út.
Þau fóru að hugsa í sögum þar
sem fleiri hlutir geta verið Ijóð-
rænir en í ljóðum.
Götulífog
velferðargrœjur
- Blaðamaður: - Þú talaðir áð-
an um að menn hefðu ekki séð
sögurnar spretta af grunnum hús-
anna allt í kringum sig. Ertu að
lýsa frumbýíingsárum velferðar-
innar í nýju bókinni?
- Nei ég tel mig ekki vera að
lýsa neinu ákveðnu tímabili, af-
mörkuðu í árum og dögum, þó ég
sæki efnið í það sem þú kallar
frumbýlingsár velferðarinnar.
Sviðið er það sem ég að gamni
kaila nýju Reykjavík. í með-
höndlun efnisins,. í líkingum og
stíl, blanda ég hins vegar óh'kum
tímabilum saman. Það er bara
bókmenntaleg aðferð sem byggir
á því að allir tímar séu sami tím-
inn í litterer skilningi. Sérhver
rithöfundur er hluti af hefð sem
er hluti af honum, það er ekki
bara hefðin sem skapar nýja rit-
höfunda, heldur nýir rithöfundar
sem breyta hefðinni.
- Sagan gerist í hverfi í upp-
byggingu, og ef út í það er farið
er alltaf verið aðbyggjaupp ný
hverfi. Þessi tími héfur að sjálf-
sögðu sín sérkenni samt sem
áður.
- Eins og hver?
- Gamalt og nýtt eru að mæt-
ast... Sko, við verðum að athuga
það þegar við tölum um velferð-
ina íslensku að hún er dálítið
þverstæðufullt fyrirbæri. Vel-
ferðin eiginlega innan gæsa-
lappa, því hún var líka púl og strit
og byggð upp af fólki sem þekkti
fátæktina svo vel að það gat ekki
hætt að vera fátækt þó það eign-
aðist peninga. Lengi framan af
vantaði líka þessar velferðar-
græjur, sjónvörp og svoleiðis, til
að halda fólki inni í stofunni.
Krakkarnir leituðu út á götu og
gatan var óskrifað blað, eyði-
mörk full af möguleikum.
Krakkamir voru sjálfir trúðamir
sem nú em sýndir í sjónvarpinu.
Auðvitað voru problem og læti,
en það er ekki fyrr en löngu
seinna einsog oft stendur í suður-
amerískum skáldsögum að menn
fara að búa til orð einsog for-
eldravandamál, kynslóðabil, öll
þessi hugtök sem fundin hafa
verið upp af stofnunum og mann-
úðarmálfræðingum og sem em
kannski ágæt til síns brúks en af-
leit þegar menn fara að smíða
skáldsögur. í dag held ég að
unglingarnir séu á eitthvað svip-
aðri braut. Þeir eru einfaldlega
öllum sósíalistum og þeim sem á-
huga hafa á umræðuefninu sem
skiptir aldur þá ekki máli.
Fyrir landsráðstefnunni liggja
einnig tilögur um endurskipu-
lagningu á starfsháttum ÆNÁB,
þannig að komið verði upp föstum
starfshópum um ákveðin mál svo
hver geti starfað að sínum áhuga-
málum. -•g-
orðnir leiðir á velferðargræjun-
um. Fyrir mér tjáir til dæmis
pönkið sama lífskraftinn og
gamla bítlarokkið.
Skáldsagan lifir
góðu lífi
- Já, hvað er það eiginlega sem
freistar til skáldsagnagerðar um
tíma sem maður þekkir vel, verð-
ur næst fyrir að spyrja, það hlýtur
að vera fleira en takmörkuð út-
breiðsla ljóðsins?
- Jú, skáldsagan er aðferð til
að sjá hlutina. Hún veitir víðari
sýn en flest önnur sjónarhorn á
lífið. Þannig hefur hún líka upp-
lýsingagildi. Til dæmis brjóta
bókmenntir frá þriðja heiminum
algerlega í bága við fréttamyndir
þaðan. Þess vegna verða sögur
enn mikilvægari á tímum fjöl-
miðlanna. Að segja að vídeó-
spólur og tæki eigi eftir að út-
rýma orðinu er álíka mikið útí
hött og ef menn hefðu sagt að
gosdrykkir myndu ganga frá
vatnsdrykkju. Sögur gefa mögu-
leika á að segja hlutina allt öðru-
vísi. í bókinni „Flyðran” endur-
skapar Gunter Grass alla mann-
kynssöguna. Allir tímar verða lif-
andi og kommentera hver á
annan. Sem sé, inn í þekkinguna
kemur sköpun. Við íslendingar
erum alltaf að grobba af því hvað
við séum flinkir að segja sögur.
Að láta veruleikann tala í gegn-
um sögur er sterk lifandi hefð á
íslandi, samanber fomsögurnar.
Hins vegar getur allt þetta píp um
söguhefðina og söguþjóðina líka
verið villandi, eða Iiður í viðleitni
íslendinga til að semja þjóðsög-
una um sjálfa sig. Eru íslending-
ar eitthvað betri sögumenn til
dæmis en Súdanbúar? Hefurðu
heyrt Súdanbúa segja sögu?
Fréttaritarann rekur ekki
minni til þess, svo hann flýtir sér
að setja sig í bókmenntafræðileg-
ar stellingar og spyr ja lokaspum-
ingar: - En öll þessi umræða á
sjötta áratugnum um dauða
skáldsögunnar, var hún bara útí
hött, misskilningur, úr því þú tel-
ur skáldsöguna enn geta miðlað
svona frjórri sýn á hlutina?
Einar strýkur burstann aftur.
- Einsog ég segi, á meðan ráð-
stefnusalirnir ályktuðu um
dauða skáldsögunnar gerðust
sögurnar allt í kring. Hitt er að
dauði skáldsögunnar var dálítið
þverstæðukenndur. Hann gaf
henni nýtt líf og skáldsagan reis
upp aftur af fullum krafti einsog í
Suðurameríku. Það var nefni-
Iega jafn nauðsynlegt að leysa
skáldsöguna upp einsog stjórn-
málaflokk með úrelt viðhorf.
Það kom upp fyllt af nýjum sjón-
arhornum, aðferðum til að segja
hlutina. Eftir upplausnina kemst
allt fyrir ísögum....
REGINA C MEÐ LEIÐRÉTTINGU
Nýja rafritvélin frá Olympia er léttbyggö og fyrirferóar-
lítil, en hefur þó kosti
stærri ritvéla.
,,Skjalataska“, 31 sm vals,
8 endurtekningarvinnslur,
hálft stafabil,
léttur ásláttur
og áferöarfalleg skrift.
Sjálfvirkur leidréttingarbúnaður léttir og eykur afköstin.
o Olympia
KJARAM HF [
ÁRMÚU 22 - REYKJAVÍK - SÍMI 83022
Landsráðstefna SHA:_
Varar við
framkvæmdum
í Helguvík
Auknum umsvifum Kanans mótmælt