Þjóðviljinn - 05.05.1984, Blaðsíða 2

2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINn| Helgin 5. - 6. maí 1984
skammtur
afhraðbraut óhamingjunnar
Þegar djúpvitrir menn hugleiða undur veraldar,
leyndardóma tilverunnar og tilgang - eða tilgangs-
leysi - lífsins á jörðinni, hefur það stundum viljað
vefjast fyrir þeim að finna réttu lausnina.
í Matteusarguðspjalli 7. versi, 7. kapítula segir svo:
„Biðjið og yður mun gefast; leitið og þér munuð
finna; knýið á og fyrir yður mun upplokið verða.“
Þetta hefur sjálfsagt þótt góð latína í dentíð, en
nútímahugsuðurinn sem slíkur, hefur í æ ríkari mæli
séð ástæðu til að véfengja, eða jafnvel hafna þessum
orðum heilagrar ritningar.
Það eru einkum orðin „leitið og þér munuð finna“,
sem standast ekki kröfur nútíma hugsunar.
Immanuel Kant og Hegel bentu til dæmis á það,
með gildum rökum, að aflvaki mannsandans væri
„leitin"; Die ewige Suche (hin sífellda (eilífa) leit).
Sören Kierkagaard andæfði lengst móti kenningum
Hegels um „Die ewige Suche", eða allt þar til hann
lést.
Nútíma heimspekingar grundvalla hins vegar skoð-
anir sínar og kenningar á þeirri staðhæfingu Hegels,
að ef sá fræðilegi möguleiki væri fyrir hendi að einhver
fyndi það sem hann leitar að, væri grundvöllur and-
legrar tilvistar brostinn (gebrochen).
Þessu hafði Sokrates raunar haldið fram á sínum
tíma en það orðið gleymskunni að bráð, svo Hegel tók
þetta upp sem frumlega og eigin kenningu.
Af nágrannaþjóðum vorum beita Svíar ef til vill
þessum aflvaka mannsandans; leitinni.í langríkustum
mæli. Er þar um að ræða hina eilífu leit að próblemum.
Á íslandi er það hins vegar leit að lífshamingjunni,
sem umfram allt situr í fyrirrúmi.
Og úr því að leitin að lífshamingjunni er hinn andlegi
aflvaki hérlendis, hlýtur sú spurning að vakna, hvað
geti helst orðið til að skyggja á lífshamingju manna á
Islandi.
Ekki nokkur vafi á því, að það er vegagerð og lagn-
ing hraðbrauta á svæðum sem eru að byggjast upp
fyrir ofan snjólínu í nágrenni Reykjavíkur.
Varla er svo lagður vegarspotti um Breiðholt, Árbæ
og Seljahverfi, að ekki sé upp kveðinn gífurlegur
harmur og þúsundir manna verði óhamingjunni að
bráð.
Nú síðast voru þrjúþúsund Breiðhyltingar og Sel-
hverfingar sviftir lífshamingjunni með lítilli auglýsingu í
Lögbirtingarblaðinu um það, að í ráði væri að leggja
hraðbrautarspotta um fjalllendi Vatnsenda og Rjúpna-
hæða.
Augljóst er að þessari hraðbraut hefur verið valinn
staðurþarsem allirvoru áðuralltaf áberjamó, skíðum,
fuglalíf var í miklum blóma, sól í heiði, sæla á hverju
leiti og semsagt hægt að njóta útivistar á einu af
örfáum útivistarsvæðum á íslandi.
Þrjúþúsundmenningarnir hafa sent frá sér greinar-
gerð þar sem bent er á það að útblástursmengun geti
orðið talsverð ef einhver umferð verði um hrað-
brautina, þá er bent á slysahættuna á svona hrað-
braut, þar sem fullsannað er að hraðar er ekið á
hraðbrautum en öðrum brautum. Þá stendur hrað-
brautin það hátt að hætt er við að hún fari í kaf undir
snjó á vetrum, að ekki sé nú talað um ísingu sem oft vill
koma á fjallvegi sem standa hátt.
Skorað er á borgaryfirvöld að leggja þessa hrað-
braut annars staðar og þá að sjálfsögðu einhvers
staðar, þar sem hún veldur ekki slíkri röskun sem
þessi. Hefur mönnum helst komið til hugar að leggja
hana um Kapelluhraunið eða þá austur á söndum.
Eitt af því sem veldur þeim sem málið varðar hvað
mestu hugarangri, er það hve nálægt byggð hrað-
brautin er og svo náttúrlega hvað hátt hún stendur.
Auðvitað hefði besta lausnin verið sú að flytja alla
'byggð Reykjavíkur endanlega upp fyrir snjólínu og
uppí fjalllendið kringum borgina, en leggja síðan hrað-
brautina þar sem snjó festir ekki á vetrum, nefnilega
um Kvosinamilli Reykjávíkurflugvallarog hafnarinnar.
Þegar Davíð Oddsson borgarstjóri tók við mótmæl-
unum hafði hann orð á því að fundin yrði lausn á þessu
máli „sem allir gætu sætt sig við“ og frá æðstu stöðum
fengu svo mótmælendur að víta það, að hraðbraut
sem aðeins væri komin í Lögbirtingarblaðinu, yrði nú
sennilega ekki lögð næstu áratugina.
Og þá getur nú farið svo, að þegar hraðbrautin
loksins kemur, verði allir mótmælendurnir dánir, en
eftirlifendurnir hæstánægðir með að geta komist
leiðar sinnar úr Breiðholtinu og niður í Arnarnes.
En þeir sem halda áfram að vera óhamingjusamir
eftir sem áður, ættu að rifja upp þessa gömlu vísu:
Eitt er talið alveg víst
eða svona hérumbii,
að það valdi sorgum síst,
sem að gerir iítið til.
skráargatiö
Vettvangur
fyrir spaklega umfjöllun um sósí-
alisma og lýðræði er nú loks fund-
inn í tímaritinu Framvegis, sem
gefið er út af hópi áhugamanna
um þessi merku fræði. Fyrsta
heftið er þegar komið út og lofar
góðu. Þar er kræsilega fjallað um
ferðalýsingar frá Sovét milli
stríða, sósíalíska kvöldskóla,
kvennaframboðið og fleira tíma-
bært. Stefnt er að því að tímaritið
komi út einu sinni til tvisvar á ári,
allt eftir dugnaði útgefenda sem
eru Örnólfur Thorsson og vaskur
hópur í kringum hann. Kannski
hér sé kominn hinn langþráði
vettvangur fyrir naflaskoðun á
vinstri vængnum...
Bœndastéttin
unir nú hag sínum illa og telur
Framsóknarflokkinn hafa brugð-
ist sér illa. Á sama tíma og verið
er að lækka niðurgreiðslu á bú-
vörum er kaup launafólks lækkað
svo mjög að neysla hlýtur að
dragast saman og bændum finnst
þrengt að sér úr öllum áttum
þannig að horfi til landauðnar í
'Sumum sveitum. í*á er einnig
horft á það að verið sé að hreinsa
fulltrúa bændastéttarinnar út úr
valdastofnunum Framsóknar-
flokksins. Þannig féllu síðustu
Móhíkanarnir Jónas Jónsson
Búnaðarmálastjóri og Hákon
Sigurgrímsson talsmaður Búnað-
arfélagsins niður í varamennsku í
framkvæmdastjórn á nýaf-
stöðnum miðstjórnarfundi. Það
er því ekki að ófyrirsynju sem
einum bændahöfðingjanum í
Dölunum varð að orði fyrir
nokkrum dögum: ,Jónas Krist-
jánsson á DV er farinn að fram-
kvæma iandbúnaðarstefnu sína
undir dulnefninu Jón Heigason“.
Morgunblaðið
tilkynnti á baráttudegi verkalýðs-
ins að skipulagsbreytingar hafi
verið gerðar á ritstjórn blaðsins.
Auk þess að Björn Bjarnason var
gerður að aðstoðarritstjóra fólust
breytingarnar í því að Arni Jörg-
ensen var dubbaður upp í fulltrúa
ritstjóra. Árni hefur um 11 ára
skeið verið útlitsteiknari blaðsins
og undanfarin ár verkstjóri
hönnunardeildar. Nú á hann að
móta nýtt útlit blaðsins vegna
nýrrar prentvélar sem Mogginn
er að kaupa. Einnig á hann að
vera tengiliður milli ritstjórnar og
tæknideildar og á herðar honum
hefur verið lögð ritstjórnarleg
ábyrgð á fylgiblaði Moggans á
föstudögum. Þetta síðastnefnda
kemur ýmsum spánskt fyrir sjón-
ir því föstudagsútgáfunni hafa
tvær konur stýrt frá upphafi, þær
Hildur Einarsdóttir, fyrrum rit-
stjóri Lífs og Valgerður Jónsdótt-
ir. Þær stöllur hafa mótað þetta
fylgiblað sem oft hefur verið einn
frísklegasti hluti Moggans og
ekki þurft neinn stjóra fram til
þessa. Nú er settur yfir þær karl-
maður sem ekki hefur komið ná-
lægt skrifum í blaðið og vefst
þessi ráðstöfun nokkuð fyrir
blaðamönnum, ekki síst þeim
sem eru af kvenkyni.
Albert
Guðmundsson hefur komið ár
sinni þannig fyrir borð að hann
má helst ekki leysa vind, þá eru
fjölmiðlarnir komnir á staðinn.
Ljósmyndarar eru fremur fáséðir
gestir í borgarstjórn en á
fimmtudag brá svo við að þrír
voru mættir á mínútunni fimm.
Ástæðan var auðvitað sú að Al-
bert hafði boðað endurkomu sína
í borgarstjórn. Lesið var bréf frá
Er nafnlft Jón Helgason aóelns
dulnefnl...
Var Árni Jörgensen settur yfir
óþægar konur?
honum í upphafi fundarins þar
sem hann tilkynnti að hann tæki
sæti sitt á ný í borgarstjórn. Svo
leið og beið og ekki kom Berti.
Loks sagði einhver ljósmyndur-
unum að Albert kæmi ekki fyrr
en kl. 7 og þá gáfust þeir upp.
Reyndar kom Albert aldrei á
fundinn og stóð hann þó langt
fram eftir kvöldi.
... fyrlr Jónas Kristjánason DV rlt-
stjóra?
Albert aftur í borgarstjórn ón þess
aö vera þar.
Þessi
endurkoma Alberts er reyndar
all hlægileg því að fyrir ári sfðan
kvaddi hann borgarstjórn með
pompi og pragt og héldu sam-
herjar hans, Davíð & Co.,
hjartnæmar kveðjuræður.
Astæðan fyrir því að Albert sest í
borgarstjórnina á ný er hins vegar
sú að honum finnst bera helst til
mikið á Davíð og ætlar nú að
bæta úr því. Ennfremur hefur
verið (af Davíð) dregið úr fyrir-
greiðslupoti hans meðal embætt-
ismanna borgarinnar úr fjármála-
ráðuneytinu og ætlar Albert því
að taka sinn fyrri sess í borgar-
stjórn til að hafa óheftan aðgang
að embættismönnum. Hitt er
annað mál hvort hann mætir
nokkurn tíma á borgarstjórnar-
fund.
Helena,
dóttir Alberts Guðmundssonar
var nokkurs konar hershöfðingi
hjá hulduhernum við síðustu
kosningar og sá um að stýra
einkabaráttu gamla mannsins.
Nú er Helena hins vegar farin til
Bandaríkjanna og samkvæmt síð-
ustu heimildum komin þar í læri
hjá engum öðrum en Ronnie Re-
agan forseta! Hún mun starfa á
vegum samtaka sem berjast fyrir
endurkjöri „old Ronnie“ væntan-
lega með það fyrir augum að geta
numið þær aðferðir sem myndu
duga til að koma fjölskylduhöfð-
inu til Bessastaða ef málin snúast
á þann veg...
Starfsfólk
Orðabókar Háskólans fékk
nokkra tilbreytingu í gærmorgun.
í stað þess að lepja sitt daglega
morgunkaffi voru snittur og
kampavín á borðum. Tilefnið var
sá áfangi í tölvuskráningu á orða-
safni stofnunarinnar að þá um
morguninn var slegið inn á tölvu
orð nr. 100.000. Drjúg vinna er
þó eftir við tölvuskráninguna því
alls mun vera að finna milli 600 og
700 þúsund orð í seðlasafni Orða-
bókarinnar. Það spillti svo ekki
gleðinni að orð nr. 100.000
reyndist vera fagnaðartíðindi.
Elsta dæmi Orðabókarinnar um
það orð er úr Guðbrandsbiblíu.