Þjóðviljinn - 05.05.1984, Blaðsíða 15

14 SÍÐA - ÞJOÐVIIJINNi Helgin 5. - 6. maí 1984
Helgin 5. - 6. maí 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15
3
GREIN
17 dagar með
Sandínistum
EINAR KARL HARALDSSON
SEGIR FRÁ
FERÐ UM NICARAGUA
í bændamessu á kaffiplantekru
Rætt viö Torfa Hjartarson, sem dvalist hefurí eittárí Nicaragua á vegum alþjóðlegra ungmennaskipta kirkjunnar
Svona er umhorfs viða í sveitum Nicaragua, þar er hæg hrynjandi í mannlíflnu en fólklð á sér mikla sögu.
Hér áttar maður sig á því að ruggustól-
arnir ómissandi eru ekki bara til þess að
rugga sér í heldur til þess að svala sér með
hreyfíngunni. Það er enn ákafíega heitt.
Svitinn perlar á enni og handarbökum en
rennur þó ekki í lækjum um allan líkamann
eins og þegar verst gegnir. í glösunum er
Pepsi, því það tappa þeir í Nicaragua á sjálf-
ir, en Coke er innflutt og fæst ekki nema
stundum, og nógur ís. Til þess að bæta á
sæluna er svolítið bragð af rommi úti í mínu
glasi, en Torfi lætur sér nægja gosið, því
hann vill ekki hætta á að fá skorpulifur ofan
í guluna, sem hann fékk í vetur, eða í sumar
eins og réttara er að segja miðað við árstíðir
í Nicaragua.
Það væsir semsagt ekki um okkur, og því
má skjóta inní að víða í Nicaragua eru hótel
í einkaeigu eins og Ticamo, sem eru ferða-
mönnum paradís, og stjórnvöld hugsa sér
gott til glóðarinnar að hafa dollara út úr
ferðalöngum þegar byltingin fær frið. En á
meðan haldið er uppi hernaðarbrölti á veg-
um CIA gegn henni er vertíðin heldur léleg
hjá blessuðum hóteleigendunum í landinu.
Skiptinemar frá sjö löndum
Viðmælandi minn heitir Torfi Hjartar-
son, borinn og barnfæddur Reykvíkingur,
sonur hjónanna Hjartar Torfasonar hrl. og
Nönnu Þorláksdóttur, og ber hið þekkta
nafn afa síns, Torfa Hjartarsonar sátta-
semjara. Hann er 23 ára og nemur uppeldis-
fræði í félagsvísindadeild Háskóla Islands.
Torfi hefur verið í Nicaragua frá því4. ágúst
1983 og hefur því kynnst landi og þjóð með
því að lifa og starfa þar.
- Hversvegna Nicaragua, Torfi?
- Ég starfaði á vegum Nemendaskipta
Þjóðkirkjunnar heima og Alþjóðlegra ung-
mennaskipta. í alþjóðasamtökunum eru 20
þjóðir og koma ungmenni frá þeim til árs-
dvalar á íslenskum heimilum, og íslending-
ar hafa dreifst til margra landa í slíka árs-
dvöI.Kirkjusamtök mótmælendaí Nicarag-
ua tóku í fyrsta sinn þátt í þessum ung-
mennaskiptum núna, og ég hafði milli-
göngu í þessu máli upphaflega. Til Nicarag-
ua komum við svo tíu frá sjö þjóðlöndum,
Þýskalandi, Sviss, Ítalíu, Belgíu, Svíþjóð,
Danmörk og íslandi. Þetta voru allt skóla-
nemar nema hvað Þjóðverjarnir voru land-
búnaðarverkfræðingur og félagsfræðingur.
Við gerðum náttúrlega ráð fyrir að okkur
yrði komið fyrir á víð og dreif, en annað
hvort höfðu Krikjusamtökin misskilið
eitthvað, eða þau gátu hreinlega ekki kom-
ið okkur út. Margir í hópnum áttu dálítið
erfitt með að skilja það í byrjun að í Nicar-
agua er baráttan á fullu ennþá, mikil ringul-
reið á mörgum sviðum, og menn verða að
lifa frá degi til dags ef svo má segja. Og þú
verður hreinlega að finna þér þann vett-
vang sjálfur sem þú vilt starfa á. Svo reyndi
það töluvert á mannskapinn að þurfa að
hafast við í einu skrifstofuherbergi tíu sam-
an, fólk sem vant er sérherbergjum og
öllum þægindun.
Krafturinn er
smitandi
- En hvað var það sem leitaði á hugann
við fyrstu kynni af landinu?
-Það sló mann að sjálfsögðu illa að kynn-
ast fátæktinni og koma í fyrstu skiptin inn í
barríóin, verkamannahverfin hér í Manag-
ua. Annars var þetta töluverður biðtími hjá
okkur til að byrja með og við vorum að dóla
á málanámskeiði. En þegar ég tók að kynn-
ast baráttuhreyfingu Sandínista þá fór ekki
hjá því að maður smitaðist af þvf hve kraft-
urinn í fólkinu er magnaður. Samfara kraft-
inum er svo þessi suðræni léttleiki sem ékki
er annað hægt en að dást að við þessar
erfiðu aðstæður.
- Hver voru svo fyrstu verkefnin sem þið
fenguð?
- Við fengum tvö fjölbýlishús frá hjálpar-
stofnuninni Caritas og reistum þau í Jino-
tega fyrir Eje Ecumenica, sem er samstarfs-
ráð mótmælendakirkna en um 15% þjóðar-
innar eru mótmælendur af ýmsum toga.
Síðan rann upp nóvember og þá var mikil
spenna ríkjandi í landinu. Innrásin á Gren-
ada var nýafstaðin og bæði almenningur og
Sandínistastjórnin áttu von á innrás frá
Bandaríkjunum. Það var gripið til margvís-
legara ráðstafana. Meira en 100 þúsund
manns mótmæltu Kissinger þegar hann
kom. Konur, gamalmenni og börn tóku að
grafa skotgrafir í næsta nágrenni og
sprengjuskýli við hús og samkomustaði.
Við sjálf grófum 10 metra langan og nokk-
uð djúpan skurð í garðinn við skrifstofu
Kirkjusamtakanna. Það var komið á fót
stöðvum sem áttu að taka við börnum til
umönnunar ef til innrásar kæmi og fólk sér-
þjálfað til þess að sinna þeim. Menn veltu
því og fyrir sér hvernig leysa ætti ýmis
heilbrigðisvandamál í innrásarástandi.
Áður höfðu herskyldulög verið keyrð í
gegnum þingið og um þau urðu miklar um-
ræður frá öllum hliðum þar, í fjölmiðlum og
á meðal fólks.
Fólk var slegið ótta og hjá ýmsu milli-
stéttarfólki bar nokkuð á úrtölum. Menn
sögðu sem svo;„Ef við höldum svona áfram
verða engir karlmenn eftir í landinu". - eða
„við erum ekki að ala börn okkar upp til
þess að láta Bandaríkjamenn slátra þeim“.
En þrátt fyrir siíkar úrtöluraddir þá var
greinilegt að almennt náðist upp mikil
stemmning og baráttuhugur.
í kaffitínslunni.
- Og svo var það uppskeran?
- Já svo var það uppskeran. Eftir að
ákveðið var að við færum í kaffitinsluna
biðum við í þrjár vikur eftir að eitthvað
gerðist. Þannig var það í þessu baráttu-
ástandi, þar sem flest er verið að gera í
fyrsta sinn, að tímasetningar og verkefni
vilja riðlast. Menn vita sjaldnast hvar þeir
verða í næstu viku eða við hvaða verkefni.
En loksins, daginn fyrir Þorláksmessu, var
haldið af stað áleiðis til héraðsins Jinotega.
Við fengum ekki að vita hvert förinni var
heitið fyrr en komið var á staðinn og munu
öryggissjónarmið hafa ráðið þar. Við vor-
um í hópi 60 útlendinga sem búsettir eru í
Nicaragua. Svona liðssveitir eins og þessa,
og reyndar hverskyns samtök og herflokka,
er til siðs að kenna við innlendar og er-
lendar hetjur. Sveitin okkar var kennd við
Maurice Bishop. Okkur var skipt á tvo bæi,
og á þeim sem okkar helmingur lenti voru
350 skólakrakkar og stúdentar sem voru við
tínslu í þrjá mánuði, allt skólafríið. Þau
voru aðallega frá Managua og Chondales.
Auk þess voru fýrir 100 fastir starfsmenn.
Þetta var kaffiplantekra í ríkiseign, sem
hafði verið gerð upptæk vegna þess að fyrri
eigendur höfðu vanrækt hana.
Hér má kannski skjóta því inn að Sandín-
istastjórnin hefur öll tök á fjármála- og
bankakerfinu og greiðir fast verð til bænda
fyrir kaffiframleiðsluna í innlendri mynt,
sem nefnist cordoba. Ríkið hirðir dollarana
sem fyrir kaffið fást erlendis og það er liðin
tíð að gróðinn verði eftir í útlöndum.
Einkarekstur er þó ríkjandi form í landbún-
aði en þeir sem eiga og reka búgarða verða
að hlýta settum reglum og hafa félagslegum
skyldum að gegna við landbúnaðarverka-
fólk sem þeir höfðu ekki áður. Þetta hefur
komið verst við stærstu framleiðendurna,
en minni bændur, sem áður voru mjög háðir
milliliðum, una hag sínum vel, og hefur
fjölgað til muna.
Ekkert hóglífi
Nú, svo haldið sé áfram sögunni, þá var
okkur holað niður í tveimur herbergjum og
höfðum ekki nema Iíkamslengdina af gólf-
plássi hver um sig. Þarna voru engin þæg-
Við höfðum komið okkur vel fyrir á ruggustólum á veröndinni fyrir framan eitt
ioftkælda smáhýsið í Ticomo-hótelgarðinum. Ticomo er hótel í útjaðri Managua og
þar er ekki fátækrabragurinn. Garðurinn er sleginn með langskeftri Machete-sveðju
sem bændur nota við uppskerustörf og í uppreisnum þegar önnur tól eru ekki við
hendina. Hér eru vökvunarþyrlar í gangi allan sólarhringinn og allt er iðjagrænt þótt
annarsstaðar sé gróður sviðinn af sólarbreiskjunni. Yfir okkur hvolfast laufkrónur
suðrænna trjáa sem nátturufræðiauli kann ekkí að nefna. Smáfuglar fela sig á grein
að feykjast milli trjánna fyrir hægum andvara. Degi er tekið að halla, sólin að roðna
og missa sárasta stinginn úr geislum sínum, og þaðer farið að sljákka í húsdýrum
nágrannanna sem annars halda uppi látlausum samræðum frá sóiarupprás til
sólarlags. Aðeins stöku hundgá heyrist í kyrrðinni.
indi o£ '"5 svafum á hörðu steingólfinu. Á
bænum var ein sturta fyrir 500 manns, en
bót í máli að hægt var að baða sig í ánni sem
þarna rann rétt hjá. Þarna voru þó kamrar
og tveir þrír vatnskranar.
Umhverfið var ákaflega fallegt, allt iða-
grænt, og allt vex sem vaxið getur. Kaffi-
plönturnar eru í hlíðum fjalllendis upp af
bænum. Þetta eru stórar ekrur sem liggja
eftir sillum hver upp af annarri. Við fylktum
liði á morgnana. Varðliðar úr Militiunni og
fólk úr Æskulýðssamtökum Sandínista,
sem stjórnaði þessu sjálfboðaliðastarfi,
spjölluðu við fólk um vinnuna, afköstin og
héldu pólitíska ræðustúfa. Þetta var allt
ungt fólk, um og yfir tvítugt, en ákaflega
einbeitt og skörulegt. Af öryggisástæðum
vorum við látin ganga í einni fylkingu upp
hlíðina á vinnustaðinn. Varðliðarnir voru
vopnaðir rifflum og voru það mest gamlir
hólkar en líka nýtísku hríðskotarifflar. Ég
held að hafi verið um 20 byssur á bænum.
Mataræðið var harla fábrotið. Baunir,
hrísgrjón og rúgkaka, tortilla, í öll mál, þri-
svar á dag, og stundum kaffigutl. Eldhúsið
var ekki annað en risastór pottur á opnum
hlóðum, og maturinn var síðan borinn upp
hlíðina til okkar í hádeginu í stórum
kötlum. Og svo var ekki um annað að ræða
en kafa með lúkunum ofaní pottana og
troða f sig. Þetta átti ekki við magann í
öllum og af þeim þrjátíu útlendingum sem
voru á þessum bæ fengu 5 gulu og 1 malaríu.
Ég fékk væga gulusótt eftir að ég sneri aftur
til Managua.
Misa-campesino á jólum
- En hvernig var vinnan sjálf?
- Þeta var býsna erfið vinna í hitanum, og
það tekur tímann sinn að komast upp á
lagið að tína kaffibaunirnar. Plönturnar
standa í löngum röðum tvær og tvær og
síðan gengur maður á röðina með körfu
bundna um mittið. Það þarf að fara mjúk-
um höndum um greinarnar svo þær skem-
mist ekki, og ekki bætti úr skák að ekran var
í niðurníðlsu og ofvöxtur og flækjur í
plöntunum. Fyrir okkur sem ekki vorum
fastlaunafólk var þetta nokkurskonar
ákvæðisvinna, og það var ótrúlegt að sjá
hversu fljóttir þeir voru að tína sem vanir
voru. Þeir tíndu þrefalt á við okkur byrj-
endurna.
- Þú sagðir að þið hefðuð komið á bæinn
um jólaleytið. Hvernig var jólahaldið
þarna?
- Það var nú ekki mikið haft við hvorki
um jól né áramót, en tveimur tímum áður
en jólahátíðin gekk í garð var slátrað belju,
og við fengum einhverjar kjöttætlur ól-
seigar með baununum. En jólanóttin var
ákaflega skemmtileg, menn settu upp
skreytingar og voru með uppákomur og
einhverja dagskrá. Það voru pólítískar um-
ræður, það var sett á svið leikrit, Misquito-
indjánar sem þarna voru sýndu dansa, og
við útlendingarnir reyndum að leggja
eitthvað til. Með okkur í kaffítínslunni var
franskur prestur sem í 13 ár hafði starfað í
hinni róttæku kirkju víðsvegar um Rómön-
sku Ameríku. Hann söng þarna messu í
þeim stíl sem nefndur er Misa-campesino,
þeas. bændamessustílnum.
Hann bað okkur um tákn úr baráttunni;
trébekkur var hafður fyrir altari og við hann
var raðað tínslukörfu, byssuhólki, eintaki
af sjtórnmálgagninu Barricada, og kennslu-
bókum, til þess að minna á hina samþættu
baráttu: Framieiðsluna, byltingarvarnirn-
ar, nauðsyn áróðurs og fræðslu. Og franski
presturinn lagði út af biblíunni og talaði um
byltinguna sem fagnaðarerindið um hið
nýja framtíðarland. Svo var sunginn söng-
urinn „Guð hinna fátæku“, og aðrir barátt-
usöngvar. Þetta var merkileg stund.
Þú drapst á að Misquito-indjánar
hefðu verið þarna á bænum. Hvernig iétu
þeir af sínum högum?
- Þessi Misquito-indjánar voru fluttir frá
landamærunum í norðri við Honduras árið
1982. Ég kynntist foringja þeirra sem talaði
spönsku en annars eru ekki nema sumir
þeirra mælandi á þá tungu. Þeir voru fluttir
frá landamærunum af öryggisástæðum og
með eigin samþykki. En þeir höfðu ekki
orðið fyrir neinum árásum og áttu erfitt
með að skilja þessa ráðstöfun. í
landamærahéruðunum lifðu þeir frjálsu lífi,
höfðu nautgripi og ræktuðu ávexti og korn.
Þeir gátu líka flakkað fram og aftur yfir
landamærin og nutu þess að rúmt var um
þá. Nú lifa þeir við allt aðrar aðstæður sem
eru þeim framandi, vinna á plantekrum og
una hag sínum heldur illa. Það er áberandi
hversu erfiðlega Misquito-indjánunum
gengur að skoða hlutina í heildarsamhengi
og margir þeirra eru ekki einu sinni klárir á
því hvar Managua er eða hverskonar ríki
þeir tilheyra. En Sandínistarnir ræða mikið
við þetta fólk og eru að reisa þorp fyrir það,
þar sem þessi tiltekni hópur Misquito-
indjána, sem var mér samtíða, á að fá að
vera út af fyrir og rækt eigið land. Misquito-
indjánarnir þarna kvörtuðu og höfðu margt
á hornum sér, en þeir voru hvorki reiðir né
vonlausir.
- Og hvað tekur svo við hjá þér hér í
Nicaragua á næstunni?
-Það má segja að ég sé rétt að komast inn
í hlutina og þá fer að líða að því að árið sem
ég ætlaði að vera hér sé liðið. Ég komst í
samband við menningarhreyfingu meðal
bænda og vinn á hennar vegum. Hún heitir
Moviemento Campesino Artistica et Teatr-
al, og varð fyrst til innan ATC (Asociacion
Torfi Hjartarson í Ticoma-hótelgarðinum sem til umræðu er í viðtalinu og er mikil andstæða vlð það bænda-
samfélag sem lýst er.
iMi mmM
: ■:■ ;tífítí>£&S?-

Það greip um sig mikill ótti sl. nóvember við innrás frá Bandaríkjunum og vlð vorum send út í húsagarð til þess að grafa ioftvarnabyrgi.
de Trabajadores del Campo) sem er sam-
band landbúnaðarverkamanna, en starfar
nú sjálfstætt. Þessi hreyfing vinnur geysi
gott starf. Það byggist á því að hvetja
bændafólk til þess að skapa eitthvað út frá
sínum eigin veruleika. Hreyfingin er í
tengslum við 90 hópa víðsvegar um landið.
Þetta eru mest hljómsveitir, dansflokkar,
leikhópar og ljóðlistamenn. Enn sem kom-
ið er nær starfið aðeins til níu af 16 héruðum
landsins, t.d. ekki yfir til Atlantshafs-
strandarinnar.
MECATE (sem er skammstöfun
hreyfingarinnar og einnig heiti á reipi) hef-
ur einn skipuleggjanda í hverju héraði sem
starfið nær til og síðan einn samræmanda í
Managua, sem er dugmikil kona. Þessi hóp-
ur hittist síðan á hálfsmánaðarfresti og
ákveður næstu verkefni, og skriffinska er
ekki til. Ég hef verið í slagtogi með einum
skipuleggjandanum sem hefur á sinni
könnu Rivas og Leon. Hann er jafngamall
mér, gifti sig fyrir mánuði síðan og þau hjón
búa hjá tengdamóður hans í 300 manna
sveitasamfélagi austast í Leon upp við
Matagalpafjallagarðinn. Þetta er jaðarland
og erfitt um ræktun og fólkið hraktist þarna
uppeftir í jarðnæðisskorti. í þessu litla
þorpi eru tvær bændahljómsveitir sem
syngja um baráttuna, um lestrarherferðina
o.fl.. Leikhópur barna og unglinga starfar í
þorpinu og allar fjöldahreyfingar Sandín-
ista hafa skipulagðan kjarna á staðnum.
Einn þeirra sér um skólann og hann byggðu
þorpsbúar sjálfir. Þegar þeir báðu um
skólann útveguðu stjómvöld þeim bygg-
ingarefni og smið, en að öðru leyti önn-
uðust þorpsbúarsmíðinasjálfir. Ekki var
komið rafmagn í þorpið en sjálfsagt hefði
það verið lagt þangað ef samstaða hefði
verið um að fara þess á leit. En þannig er
það að ekkert kemur af sjálfsdáðun, krafan
um úrbætur verður að hafa fengið hjóm-
grunn hjá fólkinu fyrst.
Hœg hrynjandi
í daglegri önn
— En hvernig var daglega lífið í þessu
fjalllendisjwrpi?
- Mér fannst merkilegt til þess að vita að
fólkið þarna lærði að lesa og reikna í lestrar-
herferðinni 1980. Það sagði mér að áður
hefði það mjög oft verið snuðað í launum og
viðskiptum vegna fákunnáttu sinnar. En
það er að sjálfsögðu ekki mikið sem fólk
tileinkar sér á fjórum árum, og þarna er
mjög erfítt að vinna að uppbyggingu vegna
slæmra náttúruskilyrða. Mér fannst þó
gaman að kynnast því að fólk er greinilega
mjög vant að ræða málin í fundarstíl og mér
fannst áberandi að það talaði saman af
skilningi og tilfinningu um rétt sinn og ann-
arra. Stjórnmálalíf og samstarf nálgast það
að vera eitthvað í líkingu við það sem við
köllum grasrótarstarf.
Nú, daglegt líf fólksins er feikilega ólíkt
því sem við eigum að venjast. Dagurinn
líður hægt og það er hæg hrynjandi í
mannlífinu. Mikill tími fer í að sækja vatn
og búa til mat. Verkaskipting kynjanna er
hefðbundin, konan er í matseldinni, vatns-
burðinum og útvegun eldiviðar, en karl-
maðurinn dyttar að húsum, sinnir
jarðyrkjustörfum og aðdráttum. Börnin
þarna í sveitinni sýndust mér vera í dálitlu
reiðileysi, lífsbaráttan er greinilega hörð og
þau harðgerðustu komast best af í slags-
málaleikjunum. Málþroski barnanna þarna
er slæmur og mikil þörf á meira skólahaldi.
Sem dæmi um hægaganginn má svo nefna
að ætli menn að bregða sér af bæ eins og við
þurftum að gera er ekki um annað að ræða
en að fara út á veg og bíða fars. Það getur
tekið tvo þrjá tíma og stundum snúa menn
heim í erindisleysu. Þessu er öllu tekið með
jafnaðargeði, enda morgundagurinn
jafngóður og aðrir dagar til verkanna.
Fólkið á sér mikla sögu
En þegar maður kemst inn úr skinninu á
fólkinu fer það smátt og smátt að opna sig.
Þá kemst maður oftar en ekki að því að
þetta fólk hefur gengið í gengum ótrúleg-
ustu lífsreynslu í byltingunni og á tímum
Somoza-stjómarinnar. Tengdamóðirin áð-
urnefnda tók að segja mér sögu og þær voru
ekki allar fagrar. Til að mynda hafði
þjóðvarðliði einn komið eins og þmma úr
heiðskíru lofti og numið á brott með sér
eina dóttur hennar. Hélt hann henni
nauðugri í Managua og gat við henni fjögur
börn. Þegar fjölskyldan hvatti stúlkuna til
þess að snúa heim var henni hótað öllu illu
af þjóðvarðliðanum.
Atökin vom líka alltaf nálægt, alltaf voru
einhverjir úr þorpinu að berjast með skæru-
liðum Sandínis og næstum því hver fjöl-
skylda hefur orðið að færa byltingunni ein-
hverja fórn. „Sonur minn var kallaður í
herinn á síðasta ári, og stundum er ég svo
áhyggjufull að ég sef ekki á nóttunni", sagði
sú gamla, „en samt stend ég með bylting-
unni“. Svona hefur hver og einn sínar per-
sónulegu ástæður sem móta afstöðuna.
En það er ekki svo gott að menn þurfi
einungis að hafa áhyggjur af stríðsrekstrin-
um geng Nicaragua. Þama er lítið af kvik-
fénaði og setið um hverja skepnu. Hlutirnir
snúast um það hvort og hvenær sé hægt að
ná í kjöt. Fólk er þreytt á fábreyttu fæði
og það er erfitt að komast á markað.
Starf MECATE snýst að verulegu leyti
um að vekja bændafólkið til umhugsunar
um þennan veruleika sinn. Þetta er hápólit-
ískt starf sem unnið er í nánum tengslum
við fjöldahreyfingar Sandínista. Ég var t.d.
í þorpinu Cantimplora sunnar í landinu og þar
tóku konurnar sig til og vildu hefja græn-
metisrækt. Til þess að virkja alla þorpsbúa í
þessari ráðagerð setti leikhópur þorpsins á
svið leikrit um konu sem kom börnum sín-
um vel á legg með því að gefa þeim græn-
meti og mjólk. MECATE kemur svo við
sögu með því að gera áætlun um frekara
menningarstarf og ýta undir það með ýmis-
konar aðstoð.
Bændafólkið í Nicaragua er hógvært og
dálítið til baka, og starfið beiníst aðþví
að virkja það til athafna á eigin forsendum.
Þetta fólk hefur til að bera mikið þolgæði og
hefur gengið í gegnum miklar þjáningar. Það
hefur því frá miklu að segja þegar það opn-
ar sig. MECATE fæst við það verkefni að fá
bændafólkið til þess að meta sjálft sig,
reynslu sína og þá sögu sem það sjálft á og
hefur skapað.
- Að lokum Torfi, samviskuspurning
um byltinguna, hvernig líst þér á?
- Ég hef kynnst þessu byltingarferli frá
mörgum og ólíkum hliðum. Ég er ekki í
neinum vafa um það að Sandínistar leitast
við að halda framvindunni opinni. Þeim
hefur tekist það ótrúlega vel til þessa miðað
við þá gífurlegu pressu sem á þeim er. Ég
hef svo dálítið fylgst með því sem sagt er í
fréttum og fjölmiðlum um byltinguna f Evr-
ópu og í Bandaríkjunum og þykir hrikalegt
að sjá þá mynd sem þar er upp dregin.
__íí__
f þessum orðum töluðum er sólin sest og
hlýtt myrkrið skollið á. Pappírinn er orðinn
þvalur af svita og kominn tími til þess að
bæta sér vatnsmissinn með einhverjum
vökva. Um leið og við göngum í átt til
veitingasíaðarins minnir Torfi mig á að
skila glerjunum, enda eins gott ef við ætlum
að fá tryggingarféð til baka. Það er flösku-
skortur í landi. Manni hættir til að gleyma
því í Ticoma-hótelgarðinum innanum öll
þægindin, sundlaugina, tennisvöllinn, úti-
leiksviðið og ilmandi gróðurinn. Og svo er
eins gott að tygja sig í háttinn hvað líður, því
sólin kemur upp um fjögurleytið og þá
vaknar allt sem lffsanda dregur, bæði
skepnur og fólk. Þeim sem ekki eru aldir
upp við slíkan sólargang verður ekki svefn-
samt þegar morgunkór Nicaragua byrjar
söng sinn.