Þjóðviljinn - 18.11.1988, Blaðsíða 27

Þjóðviljinn - 18.11.1988, Blaðsíða 27
KYNLÍF JÓNA INGIBJÖRG JÓNSDÓHIR Hvenær má ég „gera það“? í síðustu viku fjallaði ég um þá staðreynd að foreldrar eða för- ráðamenn barna og unglinga væru kynfræðingar heimilanna. Fjöldinn allur af erlendum rann- sóknum hafa sýnt að krakkar vilja fá fræðslu frá foreldrunum en þegar að er gáð er því miður frekar sjaldgæft að það gerist í raun og veru. Þó að það séu til ánægjulegar undantekningar í þessum efnum er það til dæmis sjaldgæft að foreldrar ræði við sína unglinga um getnaðarvarnir. Vinir og fjölmiðlar eru öðrum fremur uppspretta kynfræðslu. Fræðslu um samlíf og getnaðar- varnir er um margt ábótavant þrátt fyrir þá staðreynd að stelpur og konur sem fá fræðslu í þeim efnum verða síður ófrískar svona uppúr þurru. Ef einhverjar umræður verða á heimilinu um samlíf er viðkvæðið frekar „ekki gera það, þú gætir orðið ófrísk/þú gætir barnað stelpu" eða „bíddu þar til þú byrj- ar í sambúð/giftir þig“. Að segja við unglinginn sinn „ekki gera það“ er ekki líklegt til að virka hvetjandi á umræður og hjálpar unglingum ekkert í sjálfu sér ef hann eða hún hefur verið að velta þessum málum fyrir sér. Það að segja „bíddu þar til þú giftir þig“ er líka ekki lausn í sjálfu sér þegar liggur á svörum í dag. Það yrði strax betra að segja að „það er betra að bíða þar til þú giftir þig en ef þú ætlar að gera það fyrr þarftu að athuga þinn gang með getnaðarvarnir“. Kynlíf unglinga Ég hef orðið vör við að foreldr- ar hafi stundum af því áhyggjur hvenær „heppilegast“ sé að ung- lingar byrji samlífi. Bara ígær var ég spurð að því hvað mér fyndist um að ungligar væru að hafa sam- farir. Viðmælandi minn var á þeirri skoðun að þótt sumir ung- lingar væru líkamlega tilbúnir til að lifa samlífi þá væru þeir ekkert endilega tilbúnir tilfinningalega. Gott og vel en hvað þýðir það að vera tilfinningalega tilbúin(n)? Hvaða viðmiðun höfum við í því sambandi? Og hverjir ákveða þær viðmiðanir? Erum við tilbúin til að viðurkenna unglinga sem kynverur með kynferðislegar hvatir og þarfir? Bara sú stað- reynd að kynþroski gerist nokkr- um árum fyrr en fyrir hundrað árum síðan eykur þörfina á að ræða um viðhorf og gildismat sitt til kynlífs unglinga. Einnig finnst mér oft að mikill tvískinnungur ríki gagnvart kyn- lífi unglinga. Að vissu leyti viður- kennum við þá sent kynverur- að þeir hafi þörf fyrir náin kynni og innileika en svo á hinn bóginn erum við hrædd um að ef við gef- um þeim „grænt ljós“ þá fari þeir „kynferðislegum hamförum“! Þú ért tilbúin(n) Væri ekki nær að skoða aðeins betur þau atriði sem benda til þess að maður sé tilbúin til sam- lífs og ræða þá punkta með krökkunum sínum frekar en að loka augunum, láta sem ekkert sé og vera með kvíðahnút í magan- um? Þú ert tilbúin(n) ef hvorugur aðilinn er að þröngva hinn til að hafa samfarir. Þú er tilbúin(n) ef þér líður vel og ef þú þj áist ekki af sektarkennd í þessu sambandi sem þú ert í. Þú ert tilbúin(n) ef þú ert viss urn að þú verðir ekki niðurlægð(ur). Þú ert tilbúin(n) ef þú ert ekki að reyna að: sanna að þú sért þroskaður einstakling- ur kynferðislega, vinna athygli eða ástúð hins, gera uppreisn gegn foreldrunum (þjóðfélaginu o.s.frv.) eða sanna ást þína á hin- um aðilanum. Þú ert tilbúin(n) ef þið hafið rætt um hvaða getnað- arvörn þið ætlið að nota, hver á að borga kostnað og bera ábyrgð- ina. Þú er tilbúin(n) ef þið hafið rætt urn hvað þið mynduð gera ef hún yrði ófrísk því engin getnað- arvörn veitir 100% vörn gegn þungun. Þú ert tilbúin(n) ef þú getur rætt um hvað ef kynsjúk- dómasmitun á sér stað s.s. Chlamydia eða eyðnismit og hvernig hægt sé að koma í veg fyrir það. Það má deila um þessi atriði en ef foreldrar og unglingar ræddu um þau þá væri a.m.k. gef- ið grænt ljós á untræður um kynlíf á heimilinu og foreldrunt gæfist tækifæri á að veita réttar upplýs- ingar. Mœtir Sovét í dag íslenska landsliðið er nú komið í annað sæti ásamt Búlgaríu eftir góðan sigur gegn gestgjöfum Grikklands í fjórðu umferð. Þessar þjóðir hafa HV2 vinning en Sovétríkin eru efst með 14 vinninga. Af þessu má ráða að mótherj ar okkar í fimmtu umferð verða Sovétmenn. Þetta verða að teljast góð tíðindi fyrir sveitina því markmiðið var að fá sterkustu sveitirnar áður en lokaslagurinn hæfist. í gær var frídagur hjá keppend- um og notuðu íslendingarnir tækifærið til þess að skreppa í skoðunartúr auk þess sem þeir birgðu sig upp af vítamínum og treflum að sögn Helga Ólafs- sonar. Hann bætti því einnig við í samtali við blaðamann, að andinn í sveitinni væri góður og menn væru hvergi smeykir við sveit Sovétmanna. Þráinn Guð- mundsson forseti Skáksambands íslands er blaðafulltrúi sveitar- innar auk þess sem hann situr þing Alþjóðaskáksambandsins á sama stað. Kom fram hjá honum að stillt yrði upp okkar sterkustu sveit en ekki væri ljóst hvernig sveit Sovétmanna yrði skipuð fyrr en á hádegi í dag. Hann taldi þó líklegt að hún innihaldi Kasp- arov, Karpov, Beljavsky og Ehlvest. Um gengi þeirra Kasp- arovs og Karpovs sem af er mót- inu sagði Þráinn að Kasparov virtist vera í mjög góðu formi, hefði til að mynda unnið Gheorg- hiu glæsilega í fjórðu umferð með drottningarfórn. Karpov virtist hinsvegar eiga í nokkru basli, hefði gefið veikari mönnum jafn- tefli og átt í erfiðleikum með að vinna aðra. Er blaðamaður komst aftur í tæri við Helga Ólafsson og spurði hann um gengi sveita almennt sagði Helgi að Englendingar virkuðu nokkuð þungir, hefðu IIV2 vinning auk jafnteflislegrar biðstöðu. Mikils hefði verið vænst af sveitinni sem og sveit Bandaríkjanna, en henni hefur borist liðstyrkur að austan er Boris Gulko hefði flutt búferlum. Þeir hefðu ekki náð að sýna sitt rétta andlit og væru með leiðindi af öðru tagi. Þeir hefðu til dæmis kvartað undan verðlaginu á matnum á hótelinu og ákveðið að borða annars staðar. Helgi taldi þá hafa þarna sýnt af sér dóm- greindarleysi enda hafi þeir stein- legið fyrir Dönum sama dag. Okkur barst í gærkvöldi vinn- ingsskák Jóhanns Hjartarsonar úr fjórðu umferð þar sem hann átti í höggi við góðkunningja okkar íslendinga, Grikkjann Kotronias. Hann varð í öðru sæti á opna Reykjavíkurmótinu 1988 sem Jón L. Árnason vann eins og glöggir menn muna eflaust. Skákin hefst á Spænskum leik þar Nær Jóhann hefndum í dag en hann varð að láta í minni pokann fyrir Kasparov á heimsbikarmótinu sem Stöð 2 gekkst fyrir í október. Mynd: ÞÓM. sem Jóhann hefur svart. Hann býður upp á Marshall árásina en það mun vera óvenjulegt af hálfu Jóhanns. Kotronias hafnar þessu og velur sjaldgæfari leið, varla nema von því Marshallinn er ann- álaður fyrir gífurlegar flækjur og oft vinnur sá sem meira kann. I framhaldinu fórnar hvítur peði og fær við það rúmbetri stöðu en staða Jóhanns er traust og honum tekst að skipta upp á hverjum manninum á fætur öðrum. Það er athyglisvert að skoða stöðuna í kringum 20. leik en þar sést að þó menn hvxts virðist vel staðsettir þá er engin ógnun í þeim. Jóhann þvingar drottningaruppskipti og vinnur annað peð, síðan það þriðja og er Kotronias á einn leik eftir til að ná tímamörkum, fellur hann. Öruggur sigur Jóhanns. Hvítt: Kotronias 19. Ra5-He8 Svart: Jóhann Hjartarson 20. Df3-Hxel Spænski leikurinn 21. Hxel-Df8 22. Rdc6-Bxc3 1. e4-e5 23. Dxc3-He8 2. Rf3-Rc6 24. Hxe8-Dxe8 3. Bb5-a6 25. Db4-h6 4. Ba4-Rf6 26. Kh2-Kh7 5. 0-0-Be7 27. Í3-De3 6. Hel-b5 28. Rb7-Rd3 7. Bb3-0-0 29. Dc4-Df4 8. a4-b4 30. Dxf4-Rxf4 9. d4-d6 31. Rb4-Bxa4 10. h3-exd4 32. Ra5-Bb5 11. Rxd4-Ra5 33. Kg3-g5 12. c3-bxc3 34. Kf2-Kg6 13. Bd5-cxb2 35. g3-Rd3 14. Bxb2-Rxd5 36. Rxd3-Bxd3 15. exd5-Bd7 37. Ke3-Bfl 16. Bc3-Rb7 38. g4-Bxh3 17. Rd2-Rc5 39. Rc6-Bfl 18. Rc4-Bf6 og hér féll h\ Island í öðru sæti Föstudagur 18. nóvember 1988 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 27

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.