Þjóðviljinn - 30.12.1988, Blaðsíða 20

Umsjón:
KRISTÍN VALSDÓTTIR
ANDRÉS GUÐMUNDSSON
BARNAKOMPAN
Systurnar og
Einu sinni voru tvær systur frumvaxta hjá foreldr-
um sínum sem höföu aðra systurina útundan. Einu
sinni um áramót bar svo viö aö allt fólk á bænum
ætlaði til messu á gamlárskvöld. Stúlkan sem alltaf
var höfö útundan vildi líka fara meö en af því aö alltaf
varö einhver að vera heima og gæta bæjarins varö
það úr aö hún var látin sitja heima þó þaö væri henni
mjög á móti skapi. Þegar allt fólkiö var fariö tók
stúlkan sig til og hreinsaði bæinn hátt og lágt og setti
Ijós hvarvetna. Þegar hún haföi lokið því verki bauð
hún heim huldufólki með þeim hætti sem tíðkaðist.
Hún gekk í kringum bæinn og sagði: Komi þeir sem
koma vilja, veri þeir sem vilja vera, fari þeir sem fara
vilja mér og mínum aö meinalausu. Síöan gekk hún
inn á loft og fór að lesa í guðsoröabók og leit aldrei
upp úr bókinni fyrr en birta tók af degi. En jafnskjótt
og hún var sest kom inn í húsið fjöldi álfafólks og var
þaö allt búiö gulli og skrautklæðum. Raðaði fólkiö
um allt gólfiö gersemum og bauö bóndadóttur. Fór
álfafólkið
fólkið aö dansa og bauð henni aö taka þátt í dansin-
um en hún sinnti því ekki. Huldufólkiö hélt áfram
dansi sínum allt til morguns. En er dagur rann leit
bóndadóttir út um gluggann og sagði: Guöi sé lof, nú
er kominn dagur. Og er huldufólkið heyröi guð
néfndan þaut þaö burt og skildi eftir allar gersemarn-
ar. Þegar heimilisfólkið kom heim og systir bónda-
dóttur sá gersemar þær sem hún haföi eignast öfu-
ndaöi hún hana og mælti að systir sín skyldi ekki
veröa heima næstu áramót heldur hún sjálf. Nú kem-
ur annað gamlárskvöld og situr eftirlætisdóttirin
heima. Hún hlakkar mjög til komu huldufólksins og
býður því heim meö sama hætti og systir hennar
haföi gert áriö áöur. Síðan kom huldufólkið og raðaði
hlutum sínum á gólfið eins og fyrr og fór að dansa.
Þaö bauð stúlkunni með í dansinn og þáöi hún boðið.
En svo fór aö hún lærbrotnaði í dansinum og varö
vitstola. En huldufólkiö fór burt með alla gripina.
Þjóðsögur Jóns Árnasonar
.ífvörðurinn hefur týnt sverðinu sínu en sem
betur fer er bundið við það lína. Getur þú aðstoð-
að hann við að finna hvaða spotta á að toga í.
Það er nú það
Nú eru að koma áramót og allir sem vettlingi geta valdið
halda upp á tímamótin. Mjög margir hafa stritao undanfarna
daga og vikur við að safna í brennu sem á að bera í eld á
gamlárskvöld. Að brennunum koma oft álfar og dansa álfa-
dans. Sá siður að brenna gamla árið út er frá seinni hluta
átjándu aldar því þá byrjuðu skólastrákar í Reykjavík á að
kveikja bál um áramótin. Sá siður að lýsa upp á gamlárskvöldi
er þó miklu eldri því sú var trú manna að Ijós yrði að vera í öllum
hornum það kvöldið. Álfadansinn kemur frá þeirri þjóðtrú að
álfar og huldufólk flyttu sig milli staða á nýársnótt. Margar sögur
eru til af viðskiptum manna og álfa þessa nótt. Sumir gáfu
huldufólki mat á disk meðan aðrir reyndu að fá upplýsingar um
komandi tíma og nýtt ár með því að liggja á krossgötum. Um
þetta er hægt að lesa í þjóðsögum og við látum fylgja með í dag
eina sögu úr þjóðsögum Jóns Árnasonar.
Þessa mynd er hægt að stækka með því að teikna einn
reit í einu.
20 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 30. desember 1988