Þjóðviljinn - 19.05.1989, Blaðsíða 25

Föstudagur 19. maí 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25
Vantar herslumuninn
D/íGURMÁL
HEIMIR
PÉTURSSON
Throwing Muses með Kristínu
Hersh og skólasystur hennar frá
Boston, Tanya Donelly, í farar-
broddi, nýtur vaxandi athygli og
virðingar í tónlistarheiminum.
Það var breska útgáfufyrirtækið
4AD sem gerði fyrst samning við
Throwing Muses snemma árs
1986, enda er tónlist hljóm-
sveitarinnar meira í ætt við það
sem gerist og gengur í Bretlandi
en í Kanalandi.
Þær stöllur Kristín og Tanya
eru hámenntaðar. Kristín er með
próf í heimspeki og sálarfræði og
Tanya er fornleifafræðingur, og
spretta viðfangsefni fræðanna
oftlega upp í textum hljóm-
sveitarinnar, bæði með beinum
og óbeinum hætti. Nafn nýjustu
plötunnar, „Hunkpapa“, á til að
mynda rætur í frumbyggjamenn-
ingu Ameríku.
Mér þykir Throwing Muses hin
forvitnilegasta hljómsveit og
„Hunkpapa“ er sæmilega ferskur
og góður gripur. Hún fer þó
stundum inn á svið flatneskju-
legrar popp nýbylgju, þar sem
hlutirnir eru gerðir samkvæmt
formúlu þess sem á að heita frum-
legt og mikil virðing er borin fyrir
á ólíklegustu stöðum. Þetta er „in
plata". Með þessu er ég þó ekki
að setja „Hunkpapa“ í kjallarann
hjá leiðinlegustu nýbylgjuhljóm-
sveitum nútímans, langt frá því.
Mér finnst hins vegar oft vanta
sorglega lítið upp á að lög Throw-
ing Muses lyftist upp úr því að
vera nokkuð góð í það að vera
mjög góð, og kenni þar um of
mónótónískum tóni eða skorti á
melódíu.
Á „Hunkpapa" eru samt nokk-
ur lög sem hefja hlustandann til
flugs, til dæmis „Dizzy“ og „I’m
alive" sem eru í hæsta gæða-
flokki. Og Kristín Hersh minnir
mig á Jefferson Airplane, seinna
Kristína Hersh
Jefferson Starship, þegar henni
tekst best upp. Hún er annars ein
athyglisverðasta söngkona nú-
tónandi, hvað sem segja má um
tónsmíðar hennar.
„Hunkpapa“ er plata sem
truflar mann ekki á nokkurn hátt
og nær þegar best lætur að her-
taka hlustirnir með öllu. En ég
hef á tilfinningunni að þetta gengi
geti gert betur og ég segi eins og
Róbert Smith, söngvari The
Cure, sagði eitt sinn um Syk-
urmolana í viðtali; Throwing
Muses hafa samið 4 sæmileg lög
(á „Hunkpapa") og eitt stórgott.
Þetta hljómar eins og ég gefi
skít og kanel í Throwing Muses,
en það geri ég ekki. En mætti ég
biðja um aðeins minna mónótón-
íska tónlist, takk fyrir. Mónótón-
ía er annað hvort fyrir laglausa
eða þá sem telja á tali „sóninn“ í
símanum vera fallegust tónlist
sem þeir hafa heyrt. _ h
Lennon
í skugga Lennons
Julian Lennon
Breska rokkpressan hefur ver-
ið að agnúast út í nýjustu plötu
Julians Lennon, „Mr. Jordan“,
og ekki fundið henni annað og
frumlegra til foráttu en það, að
Julian sé undir tónlistarlegum
álögum frá karli föður sínum. Að
mínum dómi er þetta ómerkileg
röksemdarfærsla þeirra sem ekki
vita hvað þeireiga aðsegja, nema
þeir hinir sömu séu lítt hrifnir af
tónlist John Lennon og slíkir
smekkleysingjar eiga alla mína
samúð.
Því verður að sjálfsögðu ekki
neitað að rödd sonarins er ansi lík
rödd föðurins. En Lennon gamli
Sýmkennt teboð XTC
XTC er hljómsveit sem ein-
hverra hluta vegna hefur farið
með veggjum í rokkheimum.
Þetta er nokkuð furðulegt þegar
haft er í huga að tónlist XTC er
frekar aðgengileg og af betra tag-
inu. „English Settlement“ sem
kom út snemma á þessum áratug,
er til að mynda ein af eftirminni-
legustu plötum áratugarins í mín-
um huga.
Nýjasta afurð XTC er tveggja
platna albúmið „Oranges and
Lemmons". Ég gæti í raun endað
þessa umfjöllun mína hér og nú á
því að lýsa þessa ávaxtakörfu
XTC sem þrælgott og safaríkt
lagasafn og látið þar við sitja. En
það geri ég nú samt ekki.
Andy Partridge forsprakki og
aðallagahöfundur XTC er fyrir
margra hluta sakir merkileg
skepna. Hann er til dæmis hald-
inn sjúklegum sviðsskrekk og
XTC hefur ekki komið fram á
tónleikum um árabil, eða allt síð-
an Partridge fékk taugaáfall eftir
tónleika sem áttu að vera í París
og hafði í för með sér að tónleika-
ferð um England og Bandaríkin
var aflýst. En það sem er merki-
legast við Partridge að mínu mati
er, að hann getur samið lög sem
eru svo í anda sjöunda áratugar-
ins, að maður hefur á tilfinning-
unni að hann hafi beinlínis stolið
þeim. Það er þó langt í frá að svo
sé. Partridge og félagar hans í
hljómsveitinni leggja til í samein-
ingu nægjanlegt krydd til að gera
XTC að alveg sérstakri tertu sem
þegar upp er staðið er algerlega
óháð tíma.
Þessa dagana fara „Appelsínur
og sítrónur" varla af fóninum í
mínum húsum. Þetta tveggja
platna rokksafn eflist svo við
hverja hlustun að ég fæ ekki leiða
á því. Ávextirnir koma stöðugt á
óvart.
Það þarf hins vegar ekki að
koma hlustandanum á óvart þeg-
ar Partridge segist tileinka „Ápp-
elsínur og sítrónur" öllum þeim
hljómsveitum sem gerðu ung-
lingsár hans purpuralit. Hann
nefnir til sögunnar hljómsveitir
eins og Pink Floyd, á þeim tíma
þegar Sid Barrett var þar allsráð-
andi, Small Faces, sérstaklega
lögin „Itchycoo Park“, „The Uni-
versal“ og The Beatles á tímabi-
linu 1967 -1968, þ.e. Sgt. Pepper
og Hvíta albúmið. Enda er plötu-
umslagið í sama stíl og „Guli kaf-
bátur“ The Beatles. Úr úr þessu
öllu saman kemur síðan mesta
gæðablanda þegar allt klabbið
hefur verið klætt með nútímaá-
hrifum.
Það yrði allt of langt mál að
telja upp bestu lögin á þessari
plötu; ég endaði sjálfsagt með því
að nefna þau öll ef ég byrjaði, svo
jafngóðar eru „Appelsínur og
sítrónur". En Partridge skal einn-
ig talið það til tekna að hann hef-
ur samið góða texta við lög sín,
þar sem hann tekur á flestu því
sem plagar vesturlandabúa, allt
frá sambandsleysi innan fjöl-
skyldunnar til stjórnmálamanna,
sem eru blóðugir upp fyrir haus
en samt í miklu uppáhaldi hjá
upplýstum kjósendum.
Partridge segir bandaríska tón-
listarmenn sjöunda áratugarins
hafa verið alltof upptekna af pó-
litík, mótmælum og dópi fyrir
sinn smekk. En á Englandi hafi
staðið yfir á sama tíma sýrukennt
teboð Lísu í Undralandi. Þetta
teboð reynir hann síðan að end-
urtaka á vissan hátt.
Og þá er bara að laga sér góðan
tebolla og skella XTC á fóninn.
Góða ferð!
- hmp
var nú sakaður um margt annað
en það að vera vondur söngvari
og því má með rétti segja að Ju-
lian geti ekkert gert að því að
hann er af erfðafræðilegum
ástæðuni ágætur söngvari.
John Lennon drap víða niður
fæti í afkimum rokkheima á sín-
um ferli og Julian kemst ekki ná-
lægt metnaðarfyllstu verkum
gamla mannsins með „Mr. Jor-
dan“. Platan er hins vegar engu
að síður hinn smekklegasti
rokkgripur sem ekki verður
flokkaður með megninu af því
iðnaðarrusli sem útgáfufyrirtæki
heimskringlunnar dæla út frá sér
og jaðrar við að vera iðnaðarúr-
gangur.
Þéttustu rokkararnir á „Mr.
Jordan" eru léttir og skemmti-
legir og lausir við alla tilgerð. í
þessum flokki eru lög eins og „I
get up“ og „Now you’re in Hea-
ven“. Julian er ekki eins glúrinn
og skemmtilegur textasmiður og
pabbinn og kemur það helst nið-
urá rólegri lögurn plötunnar. Þau
eru þó mörg hver hin ágætustu
lög og hjálpar þar til afburða
hljóðfæraleikur aðstoðarmanna
Julians. Ég hef þó á tilfinning-
unni að í sumum rólegri lagnna
hefðu ígrundaðri útsetningar gert
gæfumuninn.
í rólegu lögunum leikur Julian
sér víða með „effekta" og útsetn-
ingar sem minna sterklega á sum
af verkum The Beatles án þess að
falla í pytt ódýrra eftirlíkinga.
Það er tildæmis eitthvað óhemju
bítlalegt við lagið „Open your
Eyes“.
I heildina má segja að Julian
Lennon sé sterkari á svellinu í
rokkaðri lögum en þeim rólegu.
Enda verður maður mest var við
breytingar hjá kappanum á því
sviðinu frá fyrri plötum. „Mr.
Jordan" er engin tímamótaplata í
rokksögunni en hún er vissulega
framför frá fyrri gjörningum
Lennonssonar. Og batnandi
mönnum er jú sagt best að lifa.
- hmp
I