Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.1996, Blaðsíða 11

FÖSTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1996
11
I
<
i
Áskell Másson afhendir Menningarverðlaun DV í tónlist til Eilu Alhonsaari,
sendiráðsritara í finnska sendiráðinu, sem tók við verðlaununum fyrir hönd
landa síns, Osmo Vánska, stjórnanda Sinfóníuhljómsveitar íslands.
Osmo Vánská - tónlist:
Vönduð og listræn
vinnubrögð
„Osmo Vánská tók við stöðu aðal-
hljómsveitarstjóra Sinfóníuhljóm-
sveitar íslands af landa sínum Petri
Sakari nú fyrir nokkrum árum og
hefur uppgangur hljómsveitarinnar
aldrei verið meiri,“ sagði Áskell
Másson m.a. þegar hann tilkynnti
um Menningarverðlaun DV í tón-
list. Þar sem Osmo er í tónleikaferð
í Bandaríkjunum tók Eila Alhonsa-
ari, sendiráðsritari í finnska sendi-
ráðinu, við verðlaununum fyrir
hans hönd.
„Tónleikar hans með hljómsveit-
inni á síðasta ári vöktu mikla at-
hygli fyrir vönduð og listræn vinnu-
brögð og má þar t.d. nefna sérlega
glæsilega uppfærslu á vorblóti Stra-
vinskys. Hann vakti einnig athygli
fyrir ágætan klarinettuleik með
nokkrum af okkar ágætustu kamm-
ermúsikspilurum á síðasta ári.
Mesta athygli vakti hann fyrir upp-
færsluna á sögusinfóníu Jóns Leifs
sem nú er komin út á geislaplötu
hjá BlS-fyrirtækinu sænska.
Osmo Vánská er að ljúka tímabili
sínu sem aðalhljómsveitarstjóri SÍ
nú á þessu starfsári og hefur hann
nýverið þekkst boð um að taka
stöðu aðalhljómsveitarstjóra skosku
BBC sinfóníuhljómsveitarinnar í
Glasgow. Hann hlýtur Menningar-
verðlaun DV fyrir starf hans með SÍ
og frábæran flutning á einu mesta
hljómsveitarverki okkar, Sögusin-
fóníu Jóns Leifs.“
Auk Áskels skipuðu dómnefnd í
tónlist Örn Magnússon píanóleikari
og Bjami Rúnar Bjamason upp-
tökustjóri.
-bjb
Pétur Gunnarsson tekur við Menningarverðlaunum DV í bókmenntum úr
hendi Sigríðar Albertsdóttur, bókmenntafraeðings og formanns dómnefndar.
Pétur Gunnarsson - bókmenntir:
Þýðingin er þrekvirki
„Nefndarmenn voru sammála um
að sjaldan hefðu svo margar áhuga-
verðar ljóðabækur komið út sama
árið og ljóst að fleiri en þær tvær
sem tilnefndar vom ættu tilnefn-
ingu skilda. Þegar kom að því að
velja eina af hinum tilnefndu bók-
um var nefndin einhuga um að þýð-
| ing Péturs Gunnarssonar á bók
Gustave Flaubert, Frú Bovary,
skyldi hljóta bókmenntaverðlaun
<| DV fyrir árið 1995,“ sagði Sigríður
Albertsdóttir þegar hún tilkynnti
um Menningarverðlaun DV í bók-
menntum.
„Frú Bovary er eitt af lykilverk-
um heimsbókmenntanna og því er
mikill fengur í þessari skáldsögu
sem Pétri hefur tekist að þýða
þannig að hin rómuðu stílbrögð höf-
undar öðlast glæsilega samsvörun í
Islensku máli. Gustave Flaubert er
frægur fyrir hárnákvæma bygg-
ingu, sérstaka hrynjandi í stíl og
einstaklega fágaðar og meitlaðar
setningar þar sem hvert smáatriði
skiptir máli í texta sem er fullur af
flóknum fyrirboðum og tilvísunum
og jafnframt af íroníu sem er í senn
hvöss og sorgleg. Því er ljóst að það
hefur ekki verið hlaupið að því að
koma þessum klassíska franska
texta yfir á íslenskt nútímamál án
þess að glata sérkennum höfundar
og fengum við það staðfest hjá val-
inkunnum frönskumanni að þýðing
Péturs væri þrekvirki. En það viss-
um við reyndar fyrir! Um leið og við
nefndarmenn óskum Pétri til ham-
ingju óskum við íslenskum lesend-
um til hamingju með þessa bók,“
sagði Sigríður en með henni í dóm-
nefnd sátu Ástráður Eysteinsson,
prófessor í almennri bókmennta-
fræði, og Rúnar Helgi Vignisson rit-
höfundur. -bjb
Menning
Vinnustofa arkitekta - byggingarlist:
Trúverðugt framlag
„Höfundar kirkjunnar sækja yrk-
isefni sín til nánasta umhverfis
hennar, fremur en til tilvitnana í
arfleifð. Byggingin er í senn marg-
brotin og einfóld. Höfundum tekst
að ná léttu yfirbragði samhliða heil-
steyptu samspili kraftmikilla forma.
Unnið er af mikifli list með rými og
birtu. Innra rými einkennist af
hrynjanda líkt og í öldum sem flæða
hver yfir aðra. Smá gluggaop í göfl-
um minna á flöktandi ljósgeisla. í
kirkjunni fer saman góð hugmynd
um kirkjuform sem fellur vel að
staðháttum og mikil alúð við úr-
vinnslu og smáatriði. Afraksturinn
er ákaflega heflsteypt verk,“ sagði
dr. Maggi Jónsson þegar hann af-
henti Vinnustofu arkitekta Menn-
ingarverðlaun DV í byggingarlist
fyrir hönnun á nýju kirkjunni á ísa-
firði. Arkitektamir eru Hróbjartur
Hróbjartsson, Richard Ólafur
Briem, Sigríður Sigþórsdóttir og
Sigurður Björgúlfsson. Hróbjartur
og Sigurður fengu Menningarverð-
launin í annað sinn en árið 1987
voru þeir verðlaunaðir fyrir íbúðir
aldraðra í Seljahverfi.
„Dómnefnd telur þó að hönnuðir
hefðu mátt sýna meiri fylgni í lita-
vali, ekki síst um líparítgulan lit
kirkjunnar að utan. Sá litur fellur
ágætlega að umhverfi húsa bæjar-
ins en ef til vill óþarflega jarðbund-
inn til að lyfta formum hennar í
þær hæðir sem þau leita. Hið sama
er að segja um stóla. Þar hefði rúm-
ast litur sem styrkti bláan lit loft-
anna og altaristöfluna gömlu.
í heild telur dómnefnd kirkjuna á
ísafirði mjög vel gerða byggingu
sem þegar hefur náð að festa rætur
og skipa afgerandi sess í umhverfi
sínu. Verkið er einkar trúverðugt
framlag til kirkjubygginga þar sem
samhengi umhverfis, ímyndar og
tíma er hugsað frá grunni," sagði
Maggi ennfremur.
Með Magga í dómnefnd um bygg-
ingarlist sátu Þorgeir Ólafsson list-
fræðingur og Inga Dagfinnsdóttir
arkitekt. -bjb
Maggi Jónsson, til vinstri, afhendir Menningarverðlaun DV í byggingarlist til
Hróbjarts Hróbjartssonar arkitekts sem tók við þeim fyrir hönd kollega sinna
á Vinnustofu arkitekta.
Kristbjörg Kjeld - leiklist:
Ógleymanleg stund í leikhúsinu
Auður Eydal, til hægri, afhendir Menningarverðlaun DV í leiklist til
Kristbjargar Kjeld, prímadonnu par exellence í íslensku leikhúsi,
svo vitnað sé í orð dómnefndar.t
„Menningarverð-
laun DV fyrir leiklist
á árinu 1995 fafla I
hlut Kristbjargar
Kjeld. Hún hlýtur þau
fyrir leik í hlutverki
móðurinnar, Möllu
Kloff, í leikritinu
Taktu lagið Lóa, eftir
Jim Cartwright. Þetta
varð fyrir margra
hluta sakir ógleyman-
leg stund í leikhúsinu,
ekki hvað síst fyrir
túlkun Kristbjargar,
sem var í algjörum
virtúósa-klassa. Ég
minnist þess að
minnsta kosti ekki að
hafa nokkurn tíma
setið jafn rígnegld í
sæti mitt á leiksýningu eins og
þama á Smíðaverkstæði Þjóðleik-
hússins," sagði Auður Eydal m.a.
þegar hún kynnti Menningarverð-
laun DV í leiklist.
„Glæsilegur og gifturíkur ferill
Kristbjargar Kjeld, prímadonnu par
exellence i íslensku leikhúsi, er ein-
stakur og dómnefndin er afskaplega
stolt að eiga þátt í þessari heiður-
sviðurkenningu hér í dag. í hlut-
verki móðurinnar í Taktu lagið Lóa,
fer fram frumsköpun listamannsins.
Kristbjörg túlkar örvæntingarfulla
lífsgleði nútímasmælingjans á þann
hátt að Malla öðlast samúð þrátt
fyrir áflt og um leið skilning áhorf-
andans.
Þetta er miðaldra
kelling, sífull og brokk-
geng, sem aðeins hugs-
ar um sjálfa sig. Hún er
jafnvel reiðubúin að
selja dóttur sína til þess
að krækja sér í kall og
komast yfir næsta
sjúss.
Kristbjörg Kjeld sýn-
ir okkur áhorfendum í
þessu hlutverki eins og
reyndar í fjölmörgum
öðrum, að hún býr yfir
hæfileikum og tækni
sem leikkona til að tjá
ást á manneskjunni í
allri sinni stærð og
smæð, breyskleika og
fáránleika og skemmta
okkur úm leið. Það er
fyrir þetta, sem þér eru í dag veitt
menningarverðlaun DV fyrir árið
1995 og megir þú heil njóta."
Ásamt Auði í dómnefnd um leik-
list sátu Jórunn Th. Sigurðardóttir,
leikari og dagskrárgerðarmaður hjá
RÚV, og Sigurður A. Magnússon rit-
höfundur.
-bjb
Páll Guömundsson frá Húsafelli - myndlist:
Dró að múg og margmenni
„Þeir fimm listamenn íslenskir
sem tilnefndir voru til myndlistar-
verðlauna eiga það sammerkt að
vera í góðu sambandi jafnt við eigin
þjóðmenningu sem heimslistina. En
í engum þeirra hefur skapandi tog-
streita hins þjóðlega og alþjóðlega,
hins gamla og nýja, birst með eins
afgerandi, og mér liggur við að
segja, eins sérkennilegum hætti
eins og í Páli Guðmundssyni frá
Húsafelli. Hann er sveitamaður
ofan úr Borgarfirði sem fullmennt-
ast hefur í höggmyndalist meðal
þýskra, hann er myndskáld á vél-
skóflu, hann er kraftmikill túlkandi
sem hlustar grannt á vængjablak
fuglanna og nið fossanna," sagði Að-
alsteinn Ingólfsson þegar hann
kynnti hver hlyti Menningarverð-
laun DV í myndlist.
„I hógværð sinni talar Páll iðu-
lega um að vinna „með“ umhverfi
sínu, dalnum fyrir ofan Húsafell
sem hann er búinn aö höggva til og
breyta í ævintýraveröld með
fantasíur við hvert fótmál, eða þjóð-
sögunum sem tengjast feðrum hans,
sjá umhverfisverk hans um Snorra
og draugana við bæjarstæðið á
Húsafelli. Stórbrotnasta fram-
kvæmd Páls í seinni tíð er þó mynd-
listaruppákoma sem hann stóð fyrir
í Surtshelli allt síðastliðiö sumar.
Þá hjó hann táknmyndir manna og
drauga sem tengjast sögu þessa
fræga náttúruvættis og kom þeim
fyrir inni i hellinum við kertaljós og
söng - og dró að múg qg margmenni
það sem eftir lifði sumars,“ sagði
Aðalsteinn m.a. í ræðu sinni.
Með Aðalsteini í dómnefnd um
myndlist sátu Ólafur Engilbertsson,
myndlistargagnrýnandi DV, og
Gréta Mjöll Bjarnadóttir myndlist-
armaður. -bjb
Aðalsteinn Ingólfsson, til hægri, afhendir Páli Guðmundssyni frá Húsafelli
Menningarverðlaun DV fyrir myndlist.