Dagblaðið Vísir - DV - 11.03.1996, Qupperneq 15

MÁNUDAGUR 11. MARS 1996
15
Lesa unglingar íslendinga
sögurnar sér til óbóta?
I umræðunni mn tengsl ofbeldis
og ofbeldismynda er oftast horft
fram hjá upplýsingum um að
meiðslamynstrið við áverka frá
öðrum „á íslandi og í öðrum vel-
ferðarlöndum" hefur gerbreyst á
síðustu árum. Fjöldi alvarlegra
áverka tvöfaldaðist á Reykjavíkur-
svæðinu á árunum 1987-1994.
Hvar lærir unga fólkið linnulaus-
ar barsmíðar og að sparka i liggj-
andi fólk í viðkvæmustu líffæri
mannslíkamans? í ofanálag fjölgar
tilefnislausum árásum. Menn full-
yrða að kennsluefnið sé líklega
komið úr íslendingasögunum!
Sem dæmi eru nefnd víg Þor-
geirs Hávarðarsonar er hann hjó
mann við götuna vegna þess að
hann stóð vel til höggsins og augn-
krækja Egils á Borg í veislunni
góðu. Á. unglingsárum mínum
þótti þetta framferði ekki til eftir-
breytni, enda ekki haft fyrir ung-
lingum. Ég efast um að unglingar
lesi íslendingasögumar sér og öðr-
um til óbóta - reyndar lesa ung-
lingar yfirleitt ekki íslendingasög-
urnar nú til dags.
Kjallarinn
Ólafur Ólafsson
landlæknir
brögð við vandamálum seinna á
lífsbrautinni. Talið er að allt að
15% barna og unglinga er horfa á
ofbeldismyndir sýni merki um
mikla árásarhneigð og rúm 35%
verða fyrir nokkrum. (Media
Effects and Byond. Routledge,
London, 1993/Mediavold Barn och
unga, Stockholm, 1995.)
Niðurstaða
Margt bendir til þess að áhorf
barna og unglinga á ofbeldismynd-
ir í sjónvarpi og af myndböndum
sé sterkur samverkandi þáttur í
þessu framferði. Unglingar læra
þannig óæskilegar aðferðir til
lausnar á vandamálum. Bömum
og unglingum sem alin eru upp
við lélegan stuðning heima fyrir
og bága félagslega aðstoð er hætt-
ara en öðrum við að fylla þann
„Meðal barna á aldrinum 5-11 ára vekja
ofbeldismyndir oft kvíða og árásargirni
hjá sumum. Fjöldi eldri barna skynjar
samhengið og lærir að leysa vandamálin
á þann hátt er þau verða vitni að.“
ára vekja ofbeldismyndir oft kvíða
og árásargimi hjá sumum. Fjöldi
eldri barna skynja samhengið og
lærir að leysa Vcmdamálin á þann
hátt er þau verða vitni að. Þessar
myndir geta fest í hugarfylgsnum
þeirra og mótað hegðun og við-
Tíðni alvarlegra meiðsla vegna
ofbeldis hefur tvöfaldast á Reykja-
vikursvæðinu frá 1987. Meiðsla-
mynstrið hefur gerbreyst en mikið
ber á barsmíðum og spörkum í
höfuð, kvið, kynfæri og liggjandi
fólki er ekki hlíft.
flokk, enda mestar líkur til þess að
þau horfi á þessar myndir ein.
- Tími er kominn til að beita
heilbrigðri skynsemi og draga úr
ofbeldismyndasýningum.
Ólafur Ólafsson
Föst í hugarfylgsnum
Námskeiðsþátttaka örfárra í
austurlenskri bardagalist er af
sumum rökræðumönnum talin
vera meinvaldurinn en á þeim
námskeiðum leggja menn áherslu
á siðlegt framferði og drenglyndi!
Margir skrifa reikninginn á
vímuefnaneyslu unglinga, og þá
sérstaklega bjórdrykkju, og vissu-
lega er eitthvað til í því, en ölvað
fólk hefur áður slegist á íslandi án
þess að beita stórfelldum mis-
þyrmingum. Þess ber þó að geta að
ólögleg vímuefnaneysla meðal
ungs fólks var líklega meiri á ár-
unum 1970-1975 og þá bar minna á
þessum ofbeldisverkum en í dag.
Nei, flest bendir til þess að fjölg-
un ofbeldismeiðsla og gerbreytt
slysamynstur hafi aðallega komið
í kjölfar fjölgunar sjónvarpsrása
og myndbandavæðingar eftir 1985.
Hundruð rannsókna hafa verið
gerðar til þess að rannsaka þessi
tengsl. Þetta eru mjög erfiðar
rannsóknir. Ef skoðaðar eru yfir
100 rannsóknamiðurstöður sem
uppfylla kröfur um ströngustu
rannsóknartækni og ekki eru
greiddar af sjónvarpsstöðvum
kemur eftirfarandi í ljós:
Meðal barna á aldrinum 5-11
ölvað fólk hefur áður slegist á íslandi án þess að beita stórfelidum misþyrmingum," segir Ólafur m.a. í grein
Smáþjóðaleikarnir
- og nýju fötin keisarans
Lesandi góður. Nú er svo komið
að Sundsamband íslands sér sér
ekki fært að standa aö sundkeppni
smáþjóðaleikanna sem halda á hér
á landi í maí á næsta ári. Ástæðan
er sú að engin sundlaug er til sem
nálgast það að standast þær al-
þjóðlegu kröfur sem gerðar eru til
slikra lauga.
Á íslandi eru til tvær laugar
sem hugsanlega væri hægt að
„dubba upp“ og halda sundkeppn-
ina í. Önnur er í Vestmannaeyjum
og hin á Keflavíkurflugvelli. Svo
væri hægt að fá lánaöa boðlega að-
stöðu hjá frændum vorum í Fær-
eyjum.
Sundhöllin
Allt tal manna um að Sundhöll-
in í Reykjavík sé Vcdkostm: til að
halda þessa leika í er út í hött.
Mannvirkið er byggt upp úr 1930,
er bam síns tíma og er friðað.
Sundhöllin hefur verið látin duga
sundmönnum lengur en Melavöll-
urinn og Hálogaland var látið
duga öðrum íþróttagreinum.
Enginn íslendingur mundi láta
sér detta í hug að bjóða til alþjóð-
legrar íþróttakeppni á „Melavell-
Kjallarinn
Brynjólfur Jónsson
situr í stjórn sunddejldar Ármanns
og SSÍ
inum“ árið 1997. Og enginn íslend-
ingur mundi láta sér detta í hug
að bjóða til alþjóðlegrar keppni á
„Hálogalandi“ ef þessi mannvirki
væru enn þá uppistandandi. En
getur það verið að ólympíunefnd
íslands hafl hugsað sér að bjóöa til
alþjóðlegrar sundkeppni í Sund-
höllinni við Barónsstíg árið 1997?!
Því vil ég ekki trúa.
Það væri mun raunhæfara, en
engu að síður út í hött, að halda
sundkeppni smáþjóðaleikanna á
Keflavíkurflugvelli. Því fær ég
ekki skilið hvað ólympíunefnd
gengur til þegar hún sækir um
undanþágu til að fá að halda sund-
keppni leikanna í 25 metra
innilaug. Það er ekki einu sinni til
nothæf 25 metra innisundlaug!
Sundforystan hefur tekið þá
stefnu að standa ekki berrössuð
fyrir framan alþjóð og erlenda
gesti á smáþjóðaleikum eins og
keisarinn í ævintýrinu um nýju
fötin keisarans.
Loforð Reykjavíkurborgar
Á síðasta ári var sundhreyfmg-
unni lofað af Reykjavíkurborg að
byggð yrði löggild 50 metra inni-
sundlaug til að keppa í á smá-
þjóðaleikunum. Það loforð var
svikið eins og ótal mörg önnur
sama efnis. Ástæðan sem fram
kom í máli borgarfulltrúa, bæði
meiri- og minnihluta, var að „eng-
inn þrýstingur væri á málinu".
Hvar var ólympíunefnd? Hvar var
forysta ÍSÍ? Hvað varð um öll lof-
orð núverandi meirihluta og
minnihluta hjá Reykjavíkurborg?
Hafi ólympíunefnd, stjómmála-
menn eða aðrir áhuga á þvi á smá-
þjóðaleikunum að leika keisarann
í ævintýrinu um nýju fötin keisar-
ans er þeim það fullkomlega
frjálst, en sundforustan tekur ekki
þátt í því.
Brynjólfur Jónsson
„Hvar var ólympíunefnd? Hvar var for-
ysta ÍSÍ? Hvað varð um öll loforð núver-
andi meirihluta og minnihluta hjá
Reykjavíkurborg?“
Meö og á
móti
Mega slökkviliðsmenn
sjálfkrafa sækja fundi
í vinnutíma?
Guðmundur Vignir
Óskarsson, for-
maður Landssam-
bands slökkvillðs-
manna.
Taka verður
mið af
aðstæðum
„í samkomu-
lagi fjármála-
ráðherra og
Landssam-
bands slökkvi-
liðsmanna seg-
ir meðal ann-
ars að trúnað-
armenn og
stéttarfélög
geti haldið
vinnustaða-
fundi, enda séu
slíkir fundir
ekki til verulegs ónæðis fyrir
starfsemi eða þjónustu viðkom-
andi stofnunar. Fram til þessa
hafa sambærilegar reglur verið í
gildi gagnvart Reykjavíkurborg.
Almenna reglan er sú að
reyna að halda fundi'í kaffitím-
um eða lok vinnudags þannig að
sem minnstu ónæði valdi. Að-
stæður geta þó verið þannig, til
dæmis hjá vaktavinnuhópum í
þjóðfélaginu, að aldrei sé um lok
vinnudags beinlínis að ræöa því
að vinnutíminn standi allan sól-
arhringinn. Taka veröur mið af
þessum aðstæðum.
í umræddu tilfelli höfðu
slökkviliðsmenn á vakt fengið
leyfi yfirmanns vaktarinnar.
Alltaf lá ljóst fyrir að fullkomins
öryggis yrði gætt eins og alltaf.
Öryggi borgarbúa er aldrei betur
tryggt en þegar jafn margir
slökkviliösmenn eru saman
komnir á einum stað. Það lá ekki
til grundvallar við höfnun
slökkviliðsstjóra.
í nútíma stjórnun er áhersla
lögð á að sjónarmið starfsmanna
skili sér í ákvarðanatöku stjóm-
enda. Það hefur minnkað inn-
byrðis átök á norrænum vinnu-
stöðum. Efnt var til fundar
slökkviliðsmanna til að að koma
sjónarmiðum þeirra á fram-
færi.“
Sigrún Magnús-
dóttir borgarráös-
fulltrúl.
Verða
að sækja
um leyfi
Slökkviliðs-
menn fóru án
þess að biðja
um leyfi í
vinnutíma.
Það er útilok-
að, alveg sama
hvaða starfs-
stétt það er.
Mér finnst það
heilög skylda
að ræða við
sinn yfirmann
og fá leyfi til þess að sækja fund.
Það er þá kannski hægt að
skipuleggja það þannig að ekki
yfirgefi allir starfsmenn svæðið.
Það kom fram þegar þetta var
rætt í borgarráði að slökkviliðs-
menn hefðu ekki fengið leyfi.
Um það snerist málið. Þama
stangast pínulítið á orð Guð-
mundar Vignis og slökkviliðs-
stjóra um aðdragandann að þess-
ari sérstöku deilu.
En vitaskuld er ekki hægt að
hefta fólk, hvort sem það er
vaktavinnufólk eða annað, í að
sækja fundi af hvaða toga sem er
og ég tala nú ekki um fundi sem
snerta starf þess. Lýðræðið í
okkar landi er það að menn geti
sótt málefnafundi. Þaö vil ég
heldur ekki brjóta. Ég vil halda
jafh mikinn vörð um það eins og
hitt atriðið, að menn sæki um
leyfi.