Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.1996, Síða 22

George Falconer bankastjóri fór
ekki til vinnu á hefðbundinn hátt
þennan júnídag. Árla morguns var
hann sóttur á heimili sitt skammt
fyrir utan Glasgow í Skotlandi. Það
gerðu tveir ókunnir menn, og þeir
fóru með honum í bankann. Ekki
var það greiðasemi sem réð gerðum
þeirra, því Falconer átti að sjá til
þess að þeir kæmust í hirslur bank-
ans. Síðan átti hann að fara með
þeim til húss þar sem dóttir hans,
Patricia, fjórtan ára, var í gíslingu,
en henni höfðu félagar tvímenning-
anna rænt þegar hún var á leiö í
skóla fyrr um morguninn.
Falconer var ekki í neinum vafa
um að ræningjunum væri alvara,
því rétt áður en tvimenningarnir
komu að sækja hann hafði verið
hringt til hans, og þá hafði Patricia
sagt honum grátandi að hann skyldi
gera eins og tveir menn myndu
bráðlega segja honum að gera, því
annars yrði hún tekin af lífi.
Lífshætta?
Ræningjarnir höfðu undirbúið
sig vel. Alls voru þeir fimm, þar af
ein stúlka. Hún og tveir mannanna
höfðu rænt Patriciu, en hinir tveir
áttu að sjá um að sækja föður henn-
ar, bankastjórann, og fá hann til að
greiða lausnargjaldið.
Falconer hlustaði vel á það sem
dóttir hans sagði í símann og var
ekki í neinum vafa um að alvara
væri á ferðinni. Hann var því við
tvímenningunum búinn þegar þeir
komu að sækja hann og lagði af stað
með þeim til bankans. Hann gerði
sér hins vegar fljótlega grein fyrir
því að ekki væri víst að þau Pat-
ricia héldu lífi þótt hann greiddi
lausnargjaldið, því tvímenningamir
voru ekki grímuklæddir, enda ekki
hægt um vik að dulbúast undir stýri
í morgunumferðinni. Þá hefðu þeir
sem rændu Patriciu líklega ekki
reynt að fela útlit sitt heldur. Ræn-
ingjunum hlyti því að vera ljóst að
þau mæðgin gætu gefíð lýsingu á
þeim. En Falconer leit þannig á að
best væri að hafa áhyggjur af einu
vandamáli í einu.
Á rauðu Ijósi
Þau þrjú sem rændu Patriciu á
leið í skólann áttu ekki von á öðru
en allt gengi vel eftir að þau voru
búin að koma henni upp í bílinn
sem þau vom i. En ekki hafði hann
verið lengi á ferð þegar hann kom
að rauðu ljósi. Þar staðnæmdist
hann. Á meðan hann beið græna
ljóssins sneri ökumaðurinn sér við
og leit á Patriciu sem sat í aftursæt-
inu við hliðina á stúlkunni.
„Ef þú hreyflr þig eða rekur upp
óp á meðan við bíðum hér drepum
við þig,“ sagði hann. „Engin heims-
kupör. Sittu bara kyrr og þegiðu og
þá kemur ekkert fyrir.“
Gluggar bíls mannræningjanna
voru lokaðir og umferð á götunni
mikil, svo enginn utan bilsins gat
heyrt það sem ökumaðurinn sagði.
En í bíl á akreininni við hliðina á
bíl ræningjanna sat Margaret
Ritchie, sextug kona. Henni varð af
tilviljun litið út um gluggann hjá
sér þegar ökumaður bíls ræningj-
anna var að gefa Patriciu fyrirmæl-
in.
„Eltu þennan bíl..."
Margaret Ritchie ýtti við John
Downie, tuttugu og sjö ára gömlum
manni sem var með henni í bílnum,
en hann ýtti aftur við Donald, fer-
tugum syni hennar sem sat undir
stýri. Um leið kviknaði græna ljós-
ið, og þá skipti Donald um akrein og
ók í humátt á eftir bíl mannræningj-
anna. Boð móður hans höfðu verið á
þá leið að hann skyldi elta bílinn
við hliðina á þeim.
Donald fór varlega og leyfði öðr-
Patricia Falconer.
Donald Ritchie. John Downie.
Margaret Ritchie.
George Falconer.
Hazel McCracken.
um bil að komast milli bílsins sem
hann elti og þess sem hann ók. Eft-
ir nokkum tíma kom fyrrnefndi
bíllinn að húsi, staðnæmdist og fjór-
ar manneskjur stigu út. Þær gengu
hratt inn í húsið. Donald ók áfram,
en stöðvaði svo bílinn. Um hríð
fylgdist hann með húsinu ásamt
móður sinni og John Downie. Svo
steig hann út, gekk að næsta síma-
klefa og gerði lögreglunni aðvart.
Varalestur
Óheppni mannræningjanna var
sú að við umferðarljósið höfðu þeir
lent við hliðina á bíl konu sem var
heymarlaus, en hins vegar einn
fremsti sérfræðingm- Breta í því að
lesa af vörum. Sumir voru reyndar
þeirrar skoðunar að enginn í allri
Evrópu tæki henni fram. Margaret
Ritchie hafði „séð“ hvert einasta
orð sem ökumaður bíls mannræn-
injanna hafði sagt við Patriciu, og á
fingramáli hafði hún sagt John
Downie hvers hún hafði orðið vís-
ari. Hann, sem var einnig heymar-
laus, lét það ganga áfram á fingra-
máli til Donalds, sem kunni fingra-
mál en talaði jafnframt mælt mál.
Ekki leið á löngu þar til þrír bíl-
ar komu og voru fjórir óeinkennis-
klæddir lögreglumenn í hveijum
þeirra. Tveimur var lagt nokkuð frá
húsinu þar sem Patricia var í haldi,
en þeim þriðja við enda götunnar til
að hindra að ræningjamir kæmust
undan á bíl sínum.
Þegar húsið hafði verið umkringt
kom póstmaður að því. Einn lög-
reglumannanna stöðvaði hann Qg
sagði honum hvað um væri að vera.
Nokkru síðar hafði einn þeirra
klæðst einkennisbúningi póst-
mannsins og gekk hann nú upp að
dyrunum.
Yfirbugaðir
Venjulega eru skoskir lögreglu-
menn ekki vopnaðir, en í þetta sinn
vom þeir allir með skammbyssur,
enda allar líkur á að harðsvíraðir
menn ættu i hlut.
Lögreglumaðurinn í póstmanns-
búningnum hringdi dyrabjöllunni.
Ungur maður kom til dyra.
„Ég er með ábyrgðabréf," sagði
„póstmaðurinn“ og stakk hendinni
niður í töskuna sem hann var með í
ól um öxlina. En hann tók ekki upp
bréf, heldur skammbyssu.
„Ég er lögreglumaður," sagði
hann nú. „Ekki eitt einasta hljóð og
hendur á hnakka.“
Félagar lögreglumannsins biðu
óséðir rétt hjá, og nokkrum augna-
blikum síðar var maðurinn sem
kom til dyra í handjámum. Hinn
mannræninginn reyndi að flýja en
var gripinn í eldhúsdyrunum.
í herbergi á fyrstu hæð var Pat-
ricia með stúlkunni sem tekið hafði
þátt í mannráninu. Patricia hljóp
upp um hálsinn á lögreglumönnun-
um, og þegar hún hafði sagt sögu
sína og staðfest frásögn Margaret
Ritchie, þótti ljóst að enn myndi
mögulegt að grípa ræningjana tvo
sem væru í bankanum með foður
hennar.
Bauð aðstoð
Mannræningjamir tveir vildu
enga aðstoð veita lögreglunni, en
stúlkan, Hazel McCracken, tuttugu
og tveggja ára, bauð aðstoð sína
gegn því að refsing hennar yrði
milduð. Hún skýrði svo frá áætlun-
inni í einstökum atriðum.
Patricia fékk leyfl til að hringja í
móður sína, en svo gaf lögreglumað-
ur frú Falconer þau fyrirmæli að
hún skyldi hringja í bankann til
manns sins og segja honum að dótt-
ir þeirra hefði verið leyst úr gísling-
unni. Væri best að hún hringdi, því
ræningjana í bankanum granaði þá
síður að nokkuð væri aö.
Þegar síminn hringdi á skrifstofu
Falconers í bankanum rétti annar
ræningjanna honum tólið. „Það er
konan þín. En gættu að því hvað þú
segir.“
„Pat er- óhult,“ sagði frú Falconer
við mann sinn. „Lögreglan biður
þig að gera nákvæmlega það sem
ræningjarnir segja þér að gera.
Fylgstu svo bara vel með öllu.“
Falconer reyndi að dylja hve
mjög honum var létt og svaraði:
„Auðvitað, vina. Ég skal koma með
það þegar ég kem heim.“
Handtaka og
dómsuppkvaðning
Nokkru síðar fór Falconer með
mönnunum tveimur úr bankanum
til hússins þar sem Patricia átti að
vera í haldi, en það hafði ætíð verið
ætlunin. Þegar þeir komu að því
opnaði Hazel McCracken fyrir þeim,
samkvæmt fyrirmælum lögreglu-
mannanna. Augnabliki eftir að dyr-
unum lokað vora báðir mennimir
handjárnaðir.
Málið kom fyrir sakadóm í Glas-
gow fjórum mánuðum síðar. Þá lá
fyrir vitnisburður Margaret Ritchie
og Hazel McCracken gegn fjórmenn-
ingunum. Hazel fékk ekki ákæru
vegna aðstoðar sinnar við að hand-
taka mennina tvo sem farið höfðu
með Falconer í bankann.
Nokkur umræða varð um hvort
ræningjarnir myndu hafa drepið
Falconer og Patriciu til þess að
koma í veg fyrir að þau gætu gefið á
þeim lýsingu. Sýndist sitt hverjum,
en engin niöurstaða fékkst í þá um-
ræðu, því fjórmenningamir vildu
ekki tjá sig og gat Hazel McCracken
ekki upplýst þann þátt áætlunarinn-
ar.
Afbrotið þótti hins vegar alvar-
legs eðlis og báru dómamir það með
sér. Elsti ræninginn, James Kirk,
þrjátíu og eins árs, fékk fimmtán
ára fangelsisdóm, enda var hann
talinn höfuðpaurinn. Hinir þrír,
Bertram Heddick, þrítugur, Edward
Jarvie, tuttugu og sex ára, og
Charles Bollman, tuttugu og fjög-
urra ára, fengu hver um sig tólf ára
fangelsisdóma.
Fundarlaun
Bankinn sem George Falconer
stýrði fékk að sjálfsögðu allt það
sem ræmingjamir höfðu komist
yfir, en það voru bæði peningar og
önnur verðmæti. Bankastjórnin
ákvað að veita Margaret Ritchie,
Donald syni hennar og John
Downie fundarlaun, því án aðstoðar
þeirra hefði málið tekið allt aðra og
verri stefhu.
Þegar Margaret gekk út úr réttar-
salnum að dómsuppkvaðningu lok-
inni vora fréttamenn viðstaddir,
enda haföi málið fengið mikla um-
fjöllun.
„Þetta var í raun enginn vandi,“
sagði Margaret. „Ég get lesið varir
úr nokkuð mikilli fjarlægð, og í
þessu tilviki hefði maðurinn alveg
eins getað verið að tala við mig. Ég
náði hverju einasta orði. En hefði
hann þagað hefðu þau líklega kom-
ist upp með þetta.“