Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.1996, Síða 38

62
MIÐVIKUDAGUR 3. APRÍL 1996 DV
31 MARC'H 19%
THE SUNDAYTIMES
NEWS REVIEW
3
An archeological discovery in Israel challenges the very basis of Christianity
Efasemdir um upprisuna
Þrátt fyrir þessar staðreyndir voru þátta-
gerðarmennimir frá sér numdir af nafnasúp-
unni. Þeir leituðu álits Amosar Kloner sem er
virtur ísraelskur fornleifafræðingur. Hann
byrjaði á að skýra fyrir þeim hverjir greftrun-
arsiðir gyðinga á 1. öld hefðu verið. Strax eft-
ir andlát hefðu líkamamir verið smurðir olíu,
ilmvötn borin á þá og þeir klæddir líni. Að
þessu loknu voru þeir lagðir á steinhellu inni
í grafhvelfmgu sem stór steinhella var svo
lögð fyrir. Að ári liðnu komu ættingjar aftur í
hvelfinguna og tóku likamsleifamar, sem þá
voru lítið annað en beinin, og settu í
steinkistu til lokagreftmnar í hólfi í grafhvelf-
ingunni. Þess bæri þá að geta, sagði hann, að
ættingjar hins látna hefðu oft komið á þriðja
degi frá fyrstu greftnm til að gæta að því
hvort lífsmark væri með viðkomandi.
„Þess vegna kemur ekkert af því sem stend-
ur í guðspjöllunum um upprisu Krists mér
spánskt fyrir sjónir. Ef lífsmark hefur verið
með Kristi eftir að hann var borinn til fyrstu
greftrunar heföi þetta gerst á þriðja degi mið-
að við greftrunarsiði á 1. öld e.Kr.
Kloner gerði hins vegar ekkert með það að
kistumar tilheyrðu íjölskyldu Krists. í fyrsta
lagi væra nöfnin allt of algeng til að hægt
væri að slá nokkru föstu út frá þeim. í öðru
lagi hefði verið um fjölskyldugrafreit auðugr-
ar fjölskyldu að ræða og hann hefði verið not-
aður í nokkrar aldir. í þriðja lagi var kross á
kistunni sem merkt var Jesú. Krossinn, sem
trúarlegt tákn, kom hins vegar ekki til sög-
unnar fyrr en á 4. öld e.Kr.
Loks telur Kloner að Kristur hafi verið jarð-
settur í nýrri hvelfingu nálægt Calvaryhæð-
um. Þáttagerðarmennimir benda hins vegar á
að sú gröf hafi lent innan borgarmúra Jer-
úsalem á tímum Agrippu hinnar réttlátu þeg-
ar borgin var stækkuð og því hafi sú gröf ver-
ið tæmd því engar grafir máttu vera innan
borgarmúra Jerúsalem. Umrædd gröf, sem
fannst fyrir 16 árum, sé frá tímum Agrippu.
Trúverðugur fundarstaður
Ef allar efasemdir eru teknar með í reikn-
inginn verður líka að líta á það að áletrunin,
sem talin er vera Jesús, sonur Jósefs, eða
„Yeshua son of Yohosef‘, er ógreinileg og því
gæti hún hafa verið mislesin.
Joe Zias, mann- og fornleifafræðingur við
fornleifafræðistofnun ísraels, segir grafar-
fundinn þó sérlega merkilegan með tilliti til
áletrananna á kistunum.
„Ef kistumar hefðu ekki fundist í grafhýsi
hefði ég ekki lagt nokkum trúnað á þessa til-
gátu og talið þetta fölsun. Kisturnar fundust
hins vegar í lítt röskuðum jarðvegi. Fomleifa-
fræðingur rannsakaði fundinn, áletrunina og
kisturnar þannig að ég tel litlar líkur á því að
þetta sé tilbúningur einn.“
Zias, sem hafði fengist við rannsóknir á
krossfestum mönnum, sagði einnig að lífs-
mark með þeim sem era krossfestir væri mjög
lítið. Því hafi verið meira en litlar líkur á því
að Kristur hafi ranglega verið talinn látinn.
Skýringin á upprisu hans kunni þvi að vera
læknisfræðileg frekar en Biblíuleg og því
meiri líkur til þess að gröf hans og ættmenna
sé nú fundin en ella.
Allar þessar upplýsingar koma fram í þætt-
inum Heart of the Matter: The Body in
Question, sem sjónvarpaö verður kl. 11 á
páskadag á BBC 1.
Þýtt og endursagt úr The Sunday Times
íar naroeá — Mary. Jovtpb 3ík
thc ir sór. Jeí.u>—i? hiíí! tzmi
Sttnás) íchc»o! day? haví ini-
prinicd tliCíD or. youiig núr.dv. Tht.
caooo of Europcan art. the focu?
of scorship m a miHiíjr; dturehca
have a-jniorced tJjcir raipact. Td<
nanws are ieons of oar euíture
How couid v.c n.:« revpond whec
Chm toW us ttltsi hc had found'
We 'xaateci 10 fdcx tbe Ossuuries.
We remened wel! awire tlu«
the nartKJi aay iodecd be nt. tnou
ihai! 3 chance altgnnxeni. Ir.dce*i
T a! Ham. one aí fvn«d‘s íorenx:s
cxpcr.N oa Joivh fcod cai'.y Chris
tian híStor\ . ieú no dtxiht .She tut
cr.Jleetcd ál! ihe otunes ihat appcx
on OWO&lries. ou ío\criptk*nv
papyri atvd oiher writtcr.
froni about tbc Zrtá ecixíusy BC U
Ef tilgátur sem koma fram í The
Sunday Times um að bein Krists séu
fundin í vöruhúsi í Jerúsalem eru
sannar er grundvöllur kristinnar
trúar, krossfesta og upprisa Jesú
Krists og trúin á eUíft líf goðsögnin
ein. Á meðan upprisu Krists er
minnst í kirkjum landsins beinast
augu efasemdamanna og rökhyggju-
manna að sex leirkistum sem þátta-
geröarmenn á vegum BBC fundu fyr-
ir tilvUjun og í eru bein frá 1. öld eft-
ir Krist.
Fundust fyrir 16 árum
Fyrir 16 árum var kistunum kom-
ið fyrir í vörahúsinu, eins og öUum
öðrum fomminjum sem finnast í Jer-
úsalem þar sem vart má velta við
steini án þess að finna aldagamla
muni. Fornleifafræðingum sást yfir
mikUvægi fundarins á þeim tíma og
ekki er lengur að finna ummerki
grafarinnar sem kisturnar fundust í.
Þáttagerðarmennimir fóru upp-
haflega tU ísraels tU að leita skýr-
inga á því hvaö varð um líkama
Krists en þeir viöurkenna að þessa
sé einungis hægt að spyrja ef maður
trúir ekki á hina himnesku upprisu.
Þeir halda því fram að skýringa á
því af hverju fornleifafundurinn
vakti ekki athygli á sínum tíma sé að
finna í þeim mýgrút fomminja sem
finnst árlega í landinu og greftrunar-
siðum gyðinga. ÖU bein sem finnast
í grafreitum gyðinga skipta máli þeg-
ar landakröfur era hafðar í huga en
verður að jarðsetja strax aftur en
bein kristinna skipta minna máli og
þeim er komið fyrir í vörahúsum.
Þess vegna telja þáttagerðarmenn-
irnir að það hafi þurft hið glögga
auga gestsins tU að koma auga á
mikUvægi fundarins.
„Jesús, sonur Jósefs"
Þáttagerðarmennimir höfðu heyrt
af lista þar sem getið var allra gyð-
ingagrafa sem finna mátti einhverjar
áletranir í. Þeir rannsökuðu listann árið 1994
og leituðu áletrunarinnar: Jesús, sonur Jós-
efs. Leitin var ekki gerð í trúarlegum tilgangi
heldur eimmgis tU að sýna fram á hvað gæti
hafa orðið um líkama Krists. Þeir fréttu af því
að í gömlu vöruhúsi, sem fomminjayfirvöld í
ísraels hafa yfir að ráða, var að finna tvær
kistur með áletraninni. Kistumar voru frá 1.
öld e.Kr. - sem ísraelskir fornleifafræðingar
kaUa annað musteristímabUið.
Fyrri kistan var lítið annað en brot með iU-
læsUegri áletrun. í ljósi þess að hún yrði lítt
myndræn leituðu þeir hinnar kistunnar. Eftir
að hafa leitað í mörg hundruð hUlumetrum
fundu þeir 65x25x30 sentímetra kistu sem á
var letrað á hebresku: Jesús, sonur Jósefs. í
næstu hiUum var að finn fimm aðrar kistur
sem fundust í sama grafhýsi.
Á þá fyrstu var letrað á hebresku: Jósef. Á
aðra var áletran frá sama tíma: Maria. Á
þriðju kistuna var áletrun á grísku: María.
Fjórða kistan var merkt Matthíasi en sú
fimmta var lítið eitt yngri og skreytt, merkt
Júdas, sonur Jesú. Samtals vora kisturnar því
sex.
Leið líkt og í lottóútdrætti
„Mér leið líkt og lottótölumar mínar birtust
ein af annarri og ég var nær því að vinna
gullpottinn með hverri kistunni," sagði
Chriss Mann, yfirmaður dagskrárgerðarinn-
ar, þegar hann lýsir kringumstæðum fundar-
ins.
Fundarmenn vora ekki í vafa um að önnur
Marían væri María Magdalena og vitna þar í
hið gnostíska guðspjaU FUippusar sem fannst
árið 1945 og er í greininni ranglega sagt frá
dögum framkristninnar en er frá 3. öld. Þar
segir: „Förunautur Frelsarans er Maríá
Magdalena. En Kristur elskaði hana meira en
aUa lærisveina sína og kyssti hana oft á
munninn."
Þótt nöfnin ein séu visbending um hverra
bein sé að finna þama læddust efasemdir að
fundarmönnum. Tel Ham, einn fremsti sér-
fræðingur ísraela í sögu gyðinga og kristinna,
hafði safnað saman öUum áletranum á gröf-
um frá 2. öld f.Kr. tU 2. aldar e.Kr. sem fund-
ust í ísrael. Skrá hennar hefur verið köUuð
Símaskráin, svo nákvæm er hún. Hún sagði:
Algeng nöfn
„María var algengast nafn kvenna á þessum
tíma. Jósef var næstalgengasta karlmanns-
nafnið á eftir Símoni. Jesús var líka nokkuð
algengt nafn. Þannig held ég að ég geti sagt að
það séu litlar líkur á að þetta hafi verið fjöl-
skyldugrafreitm- Jesú frá Nasaret.“
Þrátt fyrir að fræjum efasemda hafði verið
plantað héldu þáttagerðarmenn áfram eftir-
grennslunum sínum. Þeir komust að þvi að
grafhýsið hafði fundist eftir að sprengt hafði
verið fyrir fjölbýlishúsi. Við slíkar uppákom-
ur era fomleifafræðingar kaUaðir á bygging
arstað. Þeir fjarlægja bein og aðrar fomminj-
ar og skrá munina niður í flýti. í þessu tilfeUi
hafði fomleifafræðingur sem hét Joseph Gath
komið á staðinn. Hann sagði að um væri að
ræða foman grafreit gyðingafjölskyldu frá 1.
öld. Gath þessi er látinn nú og ekki tU frásagn-
ar. Annar stór hængur var á fundinum. Kist-
urnar höfðu verið rændar. Af ummerkjum á
fúndarstað gat Gath þess í skýrslu sinni að
það hefði átt sér stað fyrir mörg hundrað
áram.
Eastcr í* a Gxristian rays*
tery. The >tury of .Tesus's
crucífixion tmd rcsurrtfc-
tioit is thc focuó ot'ChriS'
ian belief and htxpc of cternai lifc
- a spiritnal ntyster>. This
•astcr. bowevet. will bo difterem.
Vhile tix' gktrioúx Ea.stcr hyrnns
•chí • round thc catlxrdraK and par-
sh churcho of the land. u rcnutrk-
iblc gtc'up oí cl*y caskets broucht
o light in Jerur.alera by the BBC
vill clectrify the ceniurics-old de-
xiU:. did Jesus's body really risc
'r».Mn thi* dcad on Easter nKsming?
The easkets — «>su*ries in
vhich thc boncs of thc dcad svcn:
lepo>.!cd in Ist-ccmury Lv:u*i —
wve iain on a warehous* sltelf in
i haskv-tuer nf Jcmalcm for 16
/ears. ísraeíi archcologists sau no
■Aanifir trv'c ii> thnsn .-tivl Ihr lomh
Eru kistur Krists og fjöl-
skyldu hans fundnar?
- ein kistan merkt Júdasi, syni Jesú, og önnur talin merkt Maríu Magdalenu