Dagblaðið Vísir - DV - 31.08.1996, Síða 30

LAUGARDAGUR 31. ÁGÚST 1996
Flokksþing repúblikana og demókrata skipulögð sem afþreying fyrir sjónvarpsáhorfendur:
„Héöan er ekkert að frétta,“ sagöi
Ted Koppel, aðalsjónvarpsþulur
Nightline-þáttar ABC sjónvarps-
stöðvarinnar, pirraður þegar hann
strunsaði út af flokksþingi repúblik-
ana í San Diego fyrr í mánuðinum
og hélt áleiðis heim. Orð Koppels
þykja á margan hátt lýsandi fýrir
flokksþing heggja stóru flokkanna í
Bandaríkjunum, Repúblikana-
flokksins og Demókrataflokksins,
sem er nýlokið. Þar er höfuðáhersla
lögð á glæsilega og lýtalausa glæsi-
sýningu á kostnað málefnalegrar
umræðu. Pólitískt karp selur ekki.
Lengi var sagt að flokksþing væri
í raun tvö þing: Það sem ætti sér
stað í hliðarsölum og á göngum ráð-
stefnuhússins, þar sem baktjaldam-
akk og samningar um stefnumál
áttu sér stað, og síðan það þing sem
blasti við sjónvarpsáhorfendum. í
dag þykir einimgis eitt þing eiga sér
stað, það sem sést á sjónvarpsskján-
um.
Fjölmiðlamenn Doles höfðu séð
til þess að allt var slétt og fellt; eng-
inn ágreiningur, engar óvæntar
uppákomur og ekki einu sinni safa-
rík kjaftasaga fyrir dálkahöf-
undana. Allt sem slapp út til fjöl-
miðla var fyrirfram skipulagt.
Spilað á tilfinningar
En skipuleggjendur flokksþings
repúblikana voru sigri hrósandi í
lok þess, sögðu það hafa slegið ræki-
lega i gegn. Repúblikanar fóru heim
með það veganesti að Bob Dole gæti
skotið skoðanakönnunum ref fyrir
rass og borið sigurorð af Bill Clint-
on i forsetakosningunum í nóvem-
ber. En sú niðurstaða fékkst ekki
eftir ítarlega málefnaumræðu þar
sem skipst var á skoðunum eða rif-
ist um hvers vegna Dole hundsaði
ste&iuskrá flokksins, heldur eftir
glæsilega skrautsýningu þar sem
ekkert var til sparað og spilaö var á
tilfinningar þingfulltrúa og, ekki
síst, sjónvarpsáhorfenda. Fullyrt
var að sjaldan hefði jafn miklum
peningum verið eytt í jafn magurt
málefhainnihald.
Buchanan eyðilagði
Skipuleggjendur flokksþingsins
höfðu reyndar vítin til að varast
þau. Vildu þeir alls ekki endurtaka
mistökin fyrir fjórum árum þegar
vofa Pats Buchanans, sem þrumaði
yfir þinggestum um hann við fóstur-
eyðingum, spillingu og kristileg lifs-
gildi, sveif yfir vötnum og niður-
staða sjónvarpsáhorfenda var klofn-
ingur, sundurlyndi og leiðindi.
Kvenkyns kjósendur forðuðust þá
repúblikana og þóttu eiga sinn þátt
í tapi George Bush. Þess vegna var
Pat Buchanan nú vísað í hús langt
frá aðalþingsalnum þegar hann
vildi segja meiningu sína. Þess
vegna fékk Newt Gingrich, oddviti
flokksins í fulltrúadeild Bandaríkja-
þings, ekki að tala nema í fimm
mínútur. Og það utan aðalsjón-
varpstímans.
Undantekningin var Colin
Powell, fyrrum yfirmaður herafla
Bandarikjanna og hetja úr Flóa-
striðinu. Þó hann vogaði sér að tala
fyrir frelsi kvenna í fóstureyðingum
var hann of mikilvægt tákn fyrir
mikilvæg gildi repúblikana og al-
menn þjóðhetja til að vogandi væri
að ýta honum til hliðar. Hann sagði
repúblikana það stóran flokk og það
stórlynt fólk að þar væri pláss fyrir
ósamlyndi en um leið væri hæfi-
leiki til að vinna að sameiginlegu
markmiði, að endurreisa ameríska
Flokksþing bandarisku stjórnmálaflokkanna eru stórkostlegar skrautsýn-
ingar, skipulagöar fyrir beinar útsendingar sjónvarpsstöövanna en ekki
heföbundna málefnaumræöu. Hér er Bob Dole aö taka viö hyllingu fjöldans
á flokksþingi repúblikana í San Diego fyrr í mánuöinum, umvafinn pappírs-
sneplum í fánalitunum. Símamyndir Reuter
Fréttaljós á
laugardegi
Haukur L. Hauksson
drauminn. Allt ætlaði um koll að
keyra í fagnaðarlátum. En þar með
var allt máleöiatal á enda. Jafnvel
þó að brokkgengur ræðumaður að
nafni Bob Dole ætti eftir að stlga í
pontu.
Nancy fjallaði um sjúk-
dóm Reagans
Sjónvarpsstöðvamar, sem hafa
snarminnkað útsendingar frá
flokksþingunum vegna lítilla vin-
sælda slíks efnis meðal áhorfenda,
höfðu skorið beinar útsendingar
niður í eina klukkustund á dag. Og
þær klukkustundir voru þrautnýtt-
ar. Fóru þær ekki undir pólitískt
karp heldur tilflnningahlaðnar upp-
ákomur.
Nancy Reagan, fyrrum forsetafrú,
steig í pontu eftir að myndband með
eiginmanni hennar, Ronald Reagan,
hafði verið sýnt. Fjallaði hún á til-
finninganæman hátt um baráttu
eiginmanns síns við alzheimer-sjúk-
dóminn. Þá brá Elizabeth Dole, eig-
inkona forsetae&iisins, sér í hlut-
verk rabbþáttastjórnanda. Gekk
hún um með þráðlausan hljóðnema
meðal þingfulltrúa og fjallaði um
eiginmann sinn á persónulegum og
mjúkum nótum. Haldið var sérstakt
kvennakvöld þar sem konur og böm
vom í öndvegi. Styrkja varð ímynd
Repúblikanaflokksins sem mjúks
flokks.
Demókratar líka
Áður fyrr þóttu demókratar líða
fyrir ágreining sem opinberaðist á
flokksþingum og voru undir í bar-
áttunni við repúblikana þar sem
flokksþing voru annars vegar. En
demókratar voru fljótir að læra.
Þeir héldu stormandi flokksþing
fyrir fjómm árum. Og á nýliðnu
flokksþingi í Chicago, þar sem Bill
Clinton hlaut útnefningu sem for-
setaefhi, virtust þeir hafa slegið eig-
ið met.
Og enn var höggvið í sama
knérunn þar sem tilfinningahlaðin
skrautsýning yfirgnæfði alla til-
burði til málefhaumræðu. Og kæmu
málefni á dagskrá var sviðsetningin
slík að vart auga var þurrt. Eins og
hjá repúblikönum héngu risastórir
sjónvarpsskjáir í þingsalnmn svo
sjá mætti ræðumenn í nærmynd og
hvarma vökna.
að hafa fallið af hestbaki. Vildi
hann minna á þá sem minna mega
sín; fatlaða og sjúka. Andrúmsloftið
var eins og þegar verið er að heiðra
gcunla leikara við óskarsverðlauna-
afhendingu; risið úr sætum, klapp-
að og grátið. Og ekki má gleyma for-
setafrúnni, Hillary Clinton, sem
ræddi lengi um fjölskylduna og gildi
hennar. Þannig var takmörkuðum
tíma sjónvarpsstöðvanna varið.
í fréttaskýringum erlendra dag-
blaða kemur fram að demókratar
hafi verið jafn staðráðnir í því og
repúblikanar að forðast máleöiaum-
ræðu. Áherslan hafi öll verið á
mjúka þætti, fi-ægt fólk og tilfinn-
inganæmar ræður. Mestu skipti að
sjónvarpsáhorfendur fengju ein-
hverja skemmtun út úr þeim litla
tíma sem sjónvarpsstöðvamar
nenntu að vera með beina útsend-
ingu.
Herma breskir íhalds-
menn eftir?
Fram til þessa hefur verið rætt
um flokksþing þessi sem séramerísk
fyrirbæri. En nú má búast við glæs-
isýningum víðar. Breskir íhalds-
menn sendu helstu áróðursmeistara
sína á flokksþingið í Chicago þar
sem þeim var ætlað að læra helstu
trikkin. íhaldsmenn eiga undir
högg að sækja fyrir þingkosning-
cnnar næsta vor. Þá hefur
Verkamanaflokkurinn tileinkað sér
ýmislegt frá Bandaríkjamönnum
enda talinn halda flottari flokksþing
en íhaldsmenn.
Sundurlyndi og deilur hafa mjög
Spilaö er á tilfinningar þegar sjónvarpsstöövarnar sýna beint frá fiokksþing-
unum og rúlluðu hjólastólarnir á sviöiö á flokksþingi demókrata í San Diego.
í einum þeirra sat leikarinn Christopher Reeve, lamaöur eftir slys á hestbaki.
Inn með hjólastólana
í beinum en stuttum sjónvarpsút-
sendingum frá flokksþingi
demókrata mátti sjá souldrottning-
una Arethu Franklin syngja. James
Brady, fyrrum lífvörður Reagans,
sem skotinn var í tilræðinu við for-
setann 1981, mætti á sviðið í
Chicago í hjólastól ásamt eiginkonu
sinni. Hélt hún „grátbólgna" ræöu
um baráttu Clintons gegn ólöglegri
byssueign og byssufontum. Með
lamaðan eiginmann sér við hlið
fékk hún þingsalinn strax á sitt
band.
Og enn rúllaði hjólastófl inn á
sviðið. í honum sat Christopher
Reeve, leikarinn sem lamaðist eftir
sett svip sinn á íhaldsflokkinn und-
anfarin misseri og vilja menn beina
athygli sjónvarpsáhorfenda frá
þéim neikvæðu þáttum. Því hefur
verið nefnd sú hugmynd að Margrét
Thatcher, fyrrum flokksformaður
og forsætisráðherra, haldi opnunar-
ræðu á flokksþingi ihaldsmanna í
haust. Slíkt mundi gera stormandi
lukku og sameina flokkinn í sund-
urlyndinu vegna Evrópusambands-
ins og fleiri heitra mála. í það
minnsta í beinni útsendingu á sjón-
varpsskjánum. Svo er hara að sjá
hvaða leikarar verða dregnir upp á
svið.
Reuter, Guardian, Financial
Times, Observer o.fl.