Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.1997, Blaðsíða 23

MÁNUDAGUR 20. JANUAR 1997
% U
■Jj vsj
31
1

Sælgæti ein-
göngu úr
ávöxtum
Vísindamenn í Alabama
eru nú að þróa nýjar tegundir
af sælgæti sem innihalda
meira hlutfall ávaxta en nú
þekkist. Talið er að nú sé
hægt að búa til sælgætismola
sem innihalda ávexti að ein-
um þriðja hluta en venjulega
eru ávextir fimm prósent af
sælgæti.
Markmiðið er að búa til
sælgæti sem er algerlega búið
til úr hollum og næringarrík-
um ávöxtum.
Plastrafhlöður
í John Hopkins háskóla og
rannsóknarstofum banda-
ríska flughersins er veriö að
þróa nýja tegund af rafhlöð-
um. Þær eiga að þola 45 gráða
frost, hægt er að forma þær að
vild og þær innihalda engin
eitruð efni eins og til dæmis
kvikasilfur eða kadmíum.
Hægt verður að endurhlaða
þau um tíu þúsund sinnum.
Vonast er til að hægt verði
að búa til rafhlöður úr plast-
rusli en plastrafhlöður virka á
svipaðan hátt og hefðbundnar
rafhlöður. í staðinn fyrir
málm, sem leiðir strauminn,
gegnir plastfilma því hlut-
verki. Enn einn kostin- við
plastrafhlöðumar: Þær munu
aldrei leka.
Nýr sprengjuleitar-
bunaour
Sameinuðu þjóðimar telja
að í heiminum í dag séu yfir
100 milljón jarðsprengjur
kósprungnar í 64 lönd-
um. Hér er um að
ræða gífurlegt
[vandamál enda
L limlesta og drepa
l þessar sprengj-
ur fjölda
fólks á
Atlantis og MIR samtengd:
iverju
ari.
Erfiðast er
hafa uppi á
1 þeim sprengjum
sem era ekki úr
‘ málmi og til
’ þess aö bregðast við því
vandamáli hafa bandarískir
vísindamenn hannað radar-
búnað sem gefur sprengjuleit-
armönnum ábyggilegar vís-
bendingar um hvar sprengj-
urnar er að finna.
t,.
Nýtt leysivopn
Um næstu aldamót ætlar
bandaríski flugherinn að vera
búinn Boeing 747 sem getur
skotið niður langdrægar eld-
flaugar með leysivopni í um
400 kílómetra fiarlægð. Talið
er að ein slík flugvél geti skot-
ið niður 20 eldflaugar.
Fyrsta geimstefnumótið í ár
:í dag aftengist Atlantis MIR- geim-
stöðinni og heldur til jarðar eftir að
hafa verið tengd MIR i fimm daga.
Megintilgangur þessarar geimferðar
var að skipta bandaríska geimfaran-
um John Blaha út fyrir starfsbróður
sinn, Jerry Lineger. Blaha hefúr ver-
ið í MIR síðan í september í fyrra.
Hann segir að veran i MIR hafi haft
sérkennileg líkamleg áhrif á sig. Hár
hans og neglur hafi hætt að vaxa og
fætur hans hafi einnig orðið fyrir
miklum breytingum. „Núna líta þeir
út fyrir að vera eins og á tíu ára
dreng, ekki eins og á 54 ára gömlum
karlmanni," segir Blaha.
Jerry Lineger verður fyrsti Banda-
rikjamaðurinn til þess að fara í geim-
göngu frá MIR-geimstöðinni en hún
verður heunili hans næstu fióra mán-
uði. Hann er menntaður læknir og er
einn megintilgangur með vera hans
og annarra bandarískra geimfara í
rússnesku geimstöðinni sá að meta
áhrif langtimavera manna i þyngdar-
leysi geimsins. Litið er vitað um
hvemig forðast megi aukaverkanir af
slíkri dvöl en þær fela meðal annars
í sér bein- og vöðvarýmun. -JHÞ
Geimskutla og geimstöð aftengjast í da
Bandaríska geimskutlan Atlantis aftengist
í dag rússnesku geimstöðinni MIR.
Tilgangur ferðarinnar var að skipta út bandariska
geimfaranum John Blaha fyrir Jerry
Lineger. Blaha hefur verið út í geimnum
síðan 19. september í fyrra.
lefur veriö á sporbaug um
jörðu í áratugogerf raun
samsafn nokkurra
rússneskra geimfara.
Tengingarbúnaður
Geimskutlan AUantis
Þetta er 18. leiðangur
Atlantis en alls hafa
geimskutlur NASA farið
í 81 ferðir.
Ný tegund
fjöiskyldutalstöðva
Mörgum þykir ákveðinn sjarmi vera yfir litlum talstöðvum og þó
sumum finnist tæknin frekar fomleg þá er heilmikil framþróun í
þessum málum. Vestur í Bandaríkjunum er verið að
setja á markaðinn nýja tegund af talstöðvum. Þær
era kallaðar fiölskyldutalstöðvar. Þær era ör-
smáar með einungis um tíu sentímetra löngu
loftneti en draga samt rúmlega þrjá kílómetra.
Hægt er að nota þær á 14 rásum á UHF-
tíðnisviði. Hægt er að stilla talstöðina á 38
„lykla“ og tekur talstöð einungis við sending-
um frá þeim sem hefúr sama „lykil.“ Þetta
ætti að tryggja sæmilegt öryggi þeirra sem
tala, þótt aldrei sé hægt að tryggja fullkom-
lega að það sem er sagt í talstöð sé fullkom-
lega öruggt. Fyrirhugaðar era breytingar á
útliti lítilla talstöðva. Þær munu æ meira
líkjast handsímum og munu margir
þeirra láta heyra i sér ef einhver er að
senda á því tíðnisviði sem þeir eru tengd-
ir á.
Söluaðilarnir búast helst við þvi að
fiölskyldur, meðlimir nágrannavakta
og útivistarfólk nýti sér þessa tækni.
Tvö til þijú lítil batteri duga til þess að
knýja talstöðina áfram í tíu tíma samfleytt.
Leiðangur Atlantis
Skotið á loft 12.janúar
Skotið á lofffrá: Kennedy Space Centre
Tengdist MIR: lö.janúar
FerfráMIR: 20.janúar
Lendir: 22.janúar
Geimförin mættust í 330 kílómetra hæð
Þaðer
ÚTSALA!
Allt aö 50%
Heimild: NASA
Legur draga úr áhrifum af hreyfingum
geimskutlunnar og geimstöövarinnar.
REUTERS
RAÐGREIOSLUR
ITIL 36 MANAÐA I
I iHNKAmnroamii LBiariiÁBrnaíiAmMJ
Skipholti 19
Sími: 552 9800
Létta LÝs*n9ar hf.
aðferð
■gsfLéttgS
LEID LÝSINCAR HF
sem
Dæmi
léttir
einstaklmqum bílakaup
boði hjá öllum bílaumboðunum
Verð bíls
Útborgun
Láns- / leigutími
1.000.000 kr.
250.000 kr.
36 mán.
FYRSTIR MEÐ NYJUNGAR
SUÐURLANDSBRAlfT 22, 108 REYKJAVÍK
SÍMI533 1500, FAX 533 1505
Hefðbundið bílalán 24.600 kr. á mán.
Lokaafborgun 0 kr.
Létta leiðin
Lokaafborgun
10.600 kr. á mán.
550.000 kr.
I báðum tilvikum er greiðslugjald,
7,8% vextir og verðtrygging inni-
falið í mánaðarlegu greiðslunni.