Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.1997, Blaðsíða 11

ÞRIÐJUDAGUR 6. MAÍ 1997
★
★
w r
menning
Hún Júróvissjón
Vikan sem var að
líða var vika Júró-
vissjón og tilstands-
ins alls í kringum
hana. Júróvissjón
er orðið svo mikið
hátíðarkvöld að ég
held að gamlárs-
kvöldið megi fara
að vara sig. Hvort
aðrar Evrópuþjóðir
gera sér svona glað-
an dag þegar Júró-
vissjónkeppnin fer
fram, veit ég ekki,
en hef heyrt að svo
sé ekki. Þetta sé
svona frekar þáttur
sem húsmæður á
mínum aldri hangi
yfir, og þá skilur
maður af hverju
breskar húsmæður
voru varaðar við
framlagi íslands til
keppninnar.
Ég sá svo sem
ekkert dónalegt í
„framlaginu“, nema
ef vera skyldu þykk
og bústin hús-
mæðralæri sem um-
vöfðu piltinn Pál.
Ég segi honum til
hróss að það sem hann ætlaði sér tókst prýði-
lega, að ergja pent fólk og fjölmiðlafólk, til dæm-
is í Belgíu og Svíþjóð og vonandi í sem flestinn
Evrópulöndum. Lítið land, sem sendir klúran
klæðskipting með leiðiniegt lag sem fulltrúa
sinn er ákaflega frumlegt og sjálfumglatt land.
Svo má náttúrlega spyrja sig hvort þetta
skipti nokkru máli, þessi keppni sé hvort sem
er svo hallærisleg. En af hverju sjónvarpar heil
Páll Óskar - umkringdur bústnum lærum.
Fjölmiðlar
Sigríður Halldórsdóttir
heimsálfa þessari keppni út beint, með mikilli
fyrirhöfn, á mörgum tungumálum, nema af því
að það er vitað mál
að Stínur og Ólar,
Jónar og Ellur úti
um alla Evrópu sitja
í sínum smáborg-
aralegu sóffasettum
með snakk og
drykk, dæma lög og
láta sig dreyma um
öll þessu róman-
tísku lönd sem
þama kynna sig
með söng og hljóð-
færaslætti. Páll Ósk-
ar er prýðilegur
listamaður, en hann
á ekki heima i sam-
nefnaraþætti evróp-
skrar meðal-
mennsku. Það var
ansi hrokafullt að
láta svona skemmti-
kraft „presentera"
íslenska alþýðu-
skemmtim.
Um helgina hafði
ég annars mikla
ánægju af að hlusta
á Rás 2. Þar era
bæði góðir og
skemmtilegir við-
tals-, umræðu- og
spjallþættir bæði
laugardaga og
sunnudaga og enginn þsuf að selja fyrir sig sjón-
varpsleysi um væntanlegar sumarbústaða- og
tjaldhelgar. Stilla bara á Rás 2 á gamla „trans-
istornum" og hlusta, umvafmn blessaðri birt-
unni.
Ég læt hér staðar numið og þakka ykkur fyr-
ir sem stundum lásuð pistil og pistil í vetur.
Verið þið blessuð og sæl og gleðilegt sumar.
Vandað fræðirit
Það kemur kannski ekki á óvart að Samtök
bókagerðarmanna gefi út vandaða bók til að minn-
ast aldarafmælis sins, þó er ánægjulegt að sjá að
þetta rit ber fagmennsku aðstandenda sinna órækt
vitni. En saga samtaka bókagerðarmanna er ann-
að og meira en glæsilegur minnisvarði: þetta er
vandað fræðirit um merkilega stétt.
Prentarar höfðu ákveðna sérstöðu í hópi iðn-
aðarmanna í upphafí aldarinnar. Þeir voru í
senn alþýðumenn og menntamenn. Þeir voru
verkamenn en handverk þeirra voru bókmennt-
ir. Prentarar lásu meira og minna allar bækur
sem út komu á landinu og voru virkir þátttak-
endur í menningunni.
Ekki kemur heldur á óvart að þeir sem lifðu
og hrærðust innan um bækur skuli hafa tekið
forystu í stéttabaráttimni. Það gerðu þeir, og úr
röðum prentara komu margir helstu leiðtogar
verkalýðshreyfmgarinnar á öldinni. Saga Sam-
taka bókagerðarmanna hlýtur því að vera sam-
ofin íslandssögunni. Stéttin á rót að rekja til
Bókmenntir
Ármann Jakobsson
nýrrar samfélagsgerðar og borgarmyndunar og
með því að mynda samtök hefur hún einnig haft
veruleg áhrif á þjóðfélagsþróun á íslandi þá öld
sem samtök prentara hafa verið starfandi.
Ingi Rúnar Eðvarðsson hefur unnið þarft
verk með þessu riti sem er víðs fjarri því að
vera þurr skýrsla úr fundargerðarbókum. Hann
nær í senn að skrifa læsilega, gera skil ýmsum
ólíkum þráðum sem þurfa að vera í afmælisriti
sem þessu og gefa verkinu víðari skírskotun.
Saga félaganna sem í hlut eiga er sett i sam-
hengi við sögu íslands, sögu íslenskrar verka-
lýðshreyfingar og almennar kenningar í samfé-
lagsfræðum. Efnistökin eru almennt vönduð og
skynsamleg.
Síðast en ekki síst tengist saga félaga bóka-
gerðarmanna íslenskri menningarsögu.
Landskunnir rithöfúndar í hópi prentara - á
borð við Jón Trausta - létu sér ekki _________
nægja að setja bækumar heldur sömdu
þær líka! Menningarsögulegt mikilvægi
prentarastéttarinnar verður ekki ofmet-
ið og allir bókmenntafræðingar ættu að
kynna sér sögu hennar.
Ingi Rúnar Eðvarðsson. Samtök bóka-
geröarmanna í 100 ár. Þeir byrjuðu
ótrauðir, bundust í lög.
Þjóðsaga ehf. 1997.
Hvalreki
Það var sannkallaður hvalreki að fá tæki-
færi til að hlýða á píanóleikarann Michael
Garson og tríó hans í Loftkastalanum á
fóstudagskvöldið var. Garson hefur leikið
klassíska tónlist, rokk og djass og samið tón-
Djass
Ingvi Þór Kormáksson
list fyrir sjónvarp og kvikmyndir. Með hon-
um léku ekki ófrægari menn en Marc John-
son á kontrabassa og Joe LaBarbera á
trommur, báðir kunnir fyrir samstarf með
píanóleikaranum Bill Evans auk fleiri
frægra manna.
LaBarbera var mjög skemmtilega rytmísk-
ur og smekklegm- í samspili, klassískur
djasstrommari án rokk- eða bræðingstilþrifa.
Ekki voru sóló hans áhugaverð nema í
Evans/Davis laginu „Nardis“ þar sem hann
virtist loks „tala“ til áheyrenda. Johnson er
öllu eftirtektarverðari spunakall, hreint frá-
Michael Garson - fingrafimi hans er ótrúleg.
bær og trúlega einhver besti kontrabassa-
leikari sem til landsins hefur komið (að
Niels Henning meðtöldum). Leikur hans var
geysilega blæbrigðaríkur og hugmyndaflug-
ið í sólóum mikið, svo sem hraðabreytingar
í áðumefhdu „Nardis“.
Sömu lýsingarorð má nota um leik for-
ingjans, Garsons, sem ber keim af ljóðrænu
Evans og íburði Petersons með viðkomu hjá
Corea, sérstaklega þegar hann lék einn á
flygilinn. Þessi nöfn eru bara nefnd til að
gefa nokkum veginn hugmynd um í hvaða
höndum tónleikagestir eru þegar Garson er
annars vegar. Hann er mikill bygginga-
listamaður og flngrafimin ótrúleg. Sóló hans
báru þess vott að vera fyrirfram úthugsuð
og útsetningamar voru það sannarlega líka.
„Nature Boy“ og lag Irwins Berlin „Coimt
Your Blessings" voru til dæmis afbragðsvel
útfærð.
Það var ekki mikill blús í þessum djassi,
ekki einu sinni í „All Blues“, en músíkin
var áhrifamikil og flutningur hennar fram-
úrskarandi.
Vinnuveitandi fyrirgefur
stundarbrjálæði
Annað kvöld, 7. maí kl. 23, verð-
ur endurflutt á Rás 1 leikritið
Vinnuveitandi fyrirgefur sfrmdar-
brjálæði eftir venesúelska rithöf-
undinn Rodolfo Santana. Það segir
frá Orlando, örsnauðum verka-
manni í stórri verksmiðju, sem er
sendur til sálfræðings vegna ofsa-
fenginna viðbragða við vinnuslysi
á staðnum. Stjórn fyrirtækisins er í
mun að koma í veg fyrir að atburö-
urinn dragi dilk á eftir sér.
Þetta er tveggja manna tal og
leikur Sigurður Skúlason Orlando
en Guðrún S. Gísladóttir sálfræð-
inginn. Leikstjóri er María Krist-
jánsdóttir og Ingibjörg Haraldsdótt-
ir þýddi verkið.
Jónasarlög
Síðla sumars í fyrra voru fram-
flutt í Skarðskirkju í Landsveit ný
lög eftir Atla Heimi Sveinsson við
nokkur þekktustu ljóð Jónasar
Hallgrímssonar sem sum hafa lengi
verið sungin undir öðram lögum
en sum höfðu aldrei verið sungin
fýrr. Framtakið vakti athygli og
dagskráin var endurflutt víða norð-
anlands, meðal annars í Bakka-
kirkju í öxnadal, sóknarkirkju
Jónasar í æsku. Signý Sæmunds-
dóttir söng lögin, þeirra
á meðal lög við ljóðin
„Sáuð þið hana systur
mina“, „Nú andar
suðrið“, „Ferðalok"
og „Grátittlinginn“.
Nú eru Jónasarlög
Atla Heimis komin út
hljómdiski og það er enn Signý Sæ-
mundsdóttir sem syngur. Meö
henni leika Sigurlaug Eðvaldsdótt-
ir á fiðlu, Anna Guðný Guðmunds-
dóttir á píanó, Sigurður Ingvi
Snorrason á klarinettu og Hávarð-
ur Tryggvason á kontrabassa. Tón-
meistari var Bjami Rúnar Bjama-
son.
Mál og menning gefur plötuna út
og hún kostar 1980 kr.
Guðrún í Leifsstöð
Um þessar mundir stendur yfir
kynning á verkum Guðrúnar Krist-
jánsdóttur í Flugstöð Leifs Eiríks-
sonar á Keflavíkurflugvelli. Félag
íslenskra myndiistarmanna og
Leifsstöð standa að henni eins og
fyrri kynningum á verkum félags-
manna FÍM. Guðrún sýnir 6 olíu-
málverk sem öll heita Fjallshlíðar
og voru unnin á árunum 1994 og
’95.
Málverk eftir Guðrúnu Kristjáns-
dóttur.
Svanurinn kveður
Nú era aðeins tvær sýningar eft-
ir á leikritinu Svaninum eftir
Elizabeth Egloff á Litla sviði Borg-
arleikhússins. 8. og 15. maí.
Leikritið var framsýnt á Litla
sviðinu í október síðastliðnum og
fékk afbragðsgóðar viðtökur. Eink-
um hlaut Ingvar E. Sigurösson
mikið hrós fyrir túlkun sína á
svaninum sem verður fyrir þeim
hryggilegu örlögum að breytast í
mann; meðal annars var hann til-
nefndur til DV verðlauna í leiklist.
Með honum leika í sýningunni
María Ellingsen og Bjöm Ingi
Hilmarsson. Leiksijóri er Kevin
Kuhlke.
Umsjón
Silja ASalsteinsdóttir